Alþýðublaðið - 06.10.1976, Blaðsíða 7

7
Ið Miðvikudagur 6. október 1976
ALIDÝR FENGU FÆÐU 1000 MILLJÓNA AAANNA
þeirra, t.d. i þróunarlöndunum
vegna þess að fólkið hrynur þar
niður af eymd og volæði, gæti
röðin komið að þeim sjálfum fyrr
envarir. Sama gildir auðvitað um
alla aflögufæra, þótt i misjafn-
lega stórum mæli sé.
Rétt er að minna á, að þegar
hafa oliurikin getað fengið nokk-
um nasaþef af, aö allir reyna nú
að verða sem mest óháðir fram-
leiðslu þeirra um orkugjafa, og
verða sjálfbjarga eftir föngum.
Orkugjafar o.fl.
Það skal játað, að margir binda
miklar vonir við kjarnorkuna, án
þess að gera sér ljóst hvert þaö
getur leitt.
Það værienganveginn glæsilegt
ef heimurinn sneri sér alfarið að
framleiöslu kjarnorkuvera sem
orkugjafa. Þar er margháttuð vá
fyrir dyrum, sem ekki yröi séð
fyrir endann á i fljótheitum.
Kjarnorkan er ekkert bama-
leikfang, og i umgengni við hana
þarf, sem oftar, að skoða endinn 1
upphafi. Hagnýting orku sólar-
innar, er vissulega hugsanleg, en
á nokkuð langt i land að verða að
veruleika. Þar eru mörg ljón á
veginum, og ekki einu sinni
ömggt, að þau séu öll enn i sjón-
máli. En hvað sem um það er að
ræða, verður að halda áfram að
rannsaka þessa hluti.
Og svo er það vatnsforði
jarðarinnar. Honum er vitanlega
misskipt, sem öörum lifsins
gæðum. Framundir þennan tima
hafa menn ekki gætt þess sem
skyldi, að vatnsforðinn er ekki
óþrjótandi.
Enda þótt einungis 4% af vatns-
magni fljóta jarðarinnar séu nú
hagnýtt til áveitna, er þegar búið
að beizla það, sem aðgengilegast
er án mikils kostnaðar. Framhald
á þvi gæti auðveldlega leitt til
alvarlegrar þurrðar neysluvatns
viða um heiminn.
Þannig gæti ógætileg meðferð
mannkynsins á vatninu orðið til
þess að takmarka mannfjöldann
á komandi timum.
Ýmsir hafa látið sér í hug
koma, að maðurinn sé orðinn
nægilega máttugur, til þess að
geta nú breytt loftslagi jarðar-
innar. Þetta kann að vera. En þá
ber að lita á að verr gæti fariö en
ef heima væri setið.
Ef við athugum, að breytingar
á loftslagi þýða ef til vill, að stór
svæöi yrðu óbyggileg, og sú hætta
vofir yfir án okkar aðgerða, er
skynsamlegt að fara sér hægt
Gætum að þvi, að hitinn á noröur-
hveli jaröar hefur lækkað um 0,1
gráðu á öld siöustu þrjár ald-
irnar. Þetta virðist litilvægt tölu-
lega séð, en er það þó engan
veginn. Ef hitinn á Noröurhvelinu
lækkaði um tvær gráður, þýdtji
það nýja isöld þar, og sú smá-
vægilega lækkun, sem um er
getið, hefur þegar stytt vaxtar-
tima grænna jurta verulega eöa
um tvær vikur, t.d. i Bretlandi.
Og ekki skulum við gleyma þvi,
að norðurhvel jarðar er aðal
kornforðabúr heimsins.
Lokaorð
Vel má vera, að sú mynd, sem
hefur verið dregin upp hér, sé
ekki aðlaðandi. En þaö þýöir
minnst af öllu að beita sjálfs-
blekkingum. Hin auðugu riki,
hvort sem eru iðnvædd eða oliu-
rikin, verða að taka i sinar hend-
ur að benda á og fara þær leiðir,
sem færar eru til að létta fargi
hungurs og örvæntingar af stór-
um hluta jarðarbúa.
Þetta mun kosta miklar lifs-
venjubreytingar, ekki siöur hinna
riku en snauðu. Takmarka verður
mannfjölgun og auka kunnáttu
fávisra og sjálfsbjargarviðleitni
þeirra.
Þetta er fært, ef ráðamenn
heimsbyggðarinnar leggjast allir
á eitt, eða ella ekki. Visindin hafa
færtokkur marga og mikilsverða
sigra. En allt kemur fyrir ekki, ef
þeim er ekki beitt i þjónustu þess
að jafna lifskjörin, svo öllum séu
bærileg. Ofgnótt eins, samhliða
örbirgð annars, gera jarðlifið
ekki þess vert að þvi sé lifað.
— og að allir aflögufærir mynd-
uðu samtök með skattþegnum
Bandarikjanna um kaup á korn-
framleiðslu Norður-Ameriku-
manna.
Eðlilegast mætti telja, að hin
auðugu oliuútflutningsriki ættu
þar stóran hlut að.
Gera mætti ráð fyrir, að bág-
stöddustu þróunarlöndin yrðu að
fá kornið undir framleiðsluverði.
Þetta kostar mikla skipu-
lagningu, en er fullkomin
alþjóðanauðsyn.
2,5% árleg aukning
Kornþörf þróunarlandanna
mun veröa um 85 milljónir tonna
árið 1985, og ef pólitiskur vilji er
fyrir hendi, til þess að fyr ir það sé
greitt, verður þetta magn fyrir
hendi.
Þess ber samt að gæta, að þó
þróunarrikjunum væri gert
kleift i bili, að lifa við lifskjör,
sem teldust mega sæmileg, yrði
samt að leggja áherzlu á, að mat-
vælaframleiðsla þeirra sjálfra
yrði meiri en sem svarar til fólks-
fjölgunar þar.
Sennilega væri þetta fært alls-
staðar að kalla, nema i Suður-
Asiu. Hinn gifurlegi fólksfjöldi
þar — um 850 milljónir manna —
sem eykst um 2,5% árlega, og '
hefur þegar ónóga framleiðslu-
möguleika, veröur að fá sérstaka
hjálp framar öðrum.
Fari svo fram, sem nú horfir,
tvöfaldast tala Suður-Asiubúa tii
næstu aldamóta, og þó nú sé beitt
ýmsum ráðum til að takmarka
mannfjölgum (fæðingartala ernú
4,5%) eru engar likur til að þau
mál komisti skikkanlegt horf fyrr
en undir aldamót.
Hungurdauði milljóna á
ári
Þrátt fyrir alla hugsanlega
aðstoð til þessa heimshluta,
sýnist framtiðin þar ekki bjartari
en svo, að gera má ráð fyrir
hungurdauða milljóna manna þar
árlega fyrst um sinn.
Engar likur eru til, að ofan-
nefndar þjóðir geti orðið sjálfum
sér nógar, eða gætu vegna
fátæktar aukið verulega
útflutningsiðnaö. Og. verði ekki
snögg umskipti á mannfjölgun
myndu þær þarfnast allrar
umframframleiðslu Bandarikj-
anna á korni snemma á næstu
öld, eða fyrr.
Enginn vafi leikur á, að væri
heiminum i heild stjornað með
hagsmuni allra fyrir augum, gæti
jörðin okkar brauðfætt drjúgum
stærra mannkyn en nú lifir hér.
En þar er við mikinn vanda aö
glima, ekki sizt menntunarskort
og frumstæða lifnaðarhætti, sem
ekki er áhlaupaverk að kippa i
lag.
Langtima áætlanir
Þjóðhagsfræðingar heimsins
verða að gera sér ljóst og koma
sér saman um að hvaða marki
beri að stefna. Hvað sem liður
öllum tilraunum til þess að bæta
úr sárustu neyðinni i bili, getur
það ekki oröið nema bráðabirgða-
ráðstöfun.
Það eitt að halda eymdarlífi i
sveltandi fólki, án þess aö gefa
þvi vonir um batnandi framtið,
kann að vera góðra gjalda vert,
svo langt sem það nær. En við
getum ekki horft til sllkrar fram-
tiðar.
Það er brennandi spuming,
hvernig unnt á að vera að vekja
og þróa sjálfsbjargarviðleitnina
hvarvetna. Hófleg og skynsamleg
aðstoð til þess kann að vega
þyngra en flest annað, og sé unnt
að gefa þeim bágstöddu vonar-
glætu má vel takast að virkja þar
krafta, sem nú halda að sér
höndum i örvæntingu.
Þetta verða auðugu þjóðirnar
að skilja og ekki sizt oliurikin,
sem ekki vita aura sinna tal.
Hvort sem þeim er það ljúft eða
leitt að horfa viðar yfir en i eigin
barm, mættu þau hugleiða, að
þverri markaðsmöguleikar
Hungurvofan ógnar börnunum sárast.
Nú þegar er svo komið að matvælabirgðir heimsins, sem fyrir fáum árum nægðu til að metta mann-
kyniði SOdaga án þess aöneitt bættist viö.er nú aðeins 20daga forði.