Alþýðublaðið - 25.03.1977, Qupperneq 14

4 LISTIR MENNING
Föstudagur 25. marz 1977 fe!
alþýðu*
' lað*
Sálarástand
Það var gott að sitja
Þjóðleikhúskjallarann
og horfa á Endatafl
Becketts. Ég man ekki
til að ég hafi i kjallara
þessum átt leiða stund,
séð leikskripi, týnt þar
gerfiblóm. Manni var
frjálst að róta i hirsl-
um, finna sitt litið af
hverju, sleppa lausu.
Góð leikstjórn Hrafns
Gunnlaugssonar sem
hefur mjög skipulega
lagt fram sinn privat
skilning á verkinu fyrir
Ieikendur að feta sig
eftir, fróðlegt að vita
hversu stórlega þeir
hafa lagt fram gagn-
skoðanir.
Þaö gerist ekki mikiö meöan
maöur situr stundina. Þaö hefur
allt þegar gerst. Eftir eru
mannamyndir og orö þeirra
meö tilbrigöum. Oröastef.
Falleg, snögg, hvöss, ilt i bláinn,
pip! Músik úr barka. Helgi
Skúlason er nú i leik, bundinn
stól og beitir hvergi hreyfingu,
nema höfuös. Augun eru blind i
dökkum ramma. Greiö loftleiö
um raddbönd, vel stillt manns-
hljóöfæri. Þaö var auösé, heyrt
og fundiö aö leikarinn haföi
gaman af glimunni, réöi viö
persónuna.
Jónas Jónasson skrifar
ÚR LEIKHÚSINU
Þaö var gaman aö fylgjast
meö samspili Helga og Gunnars
Eyjólfssonar, sem bregöur
fyrir sig betri fætinum í orösins
merkingu.
Þjónn hans afbragö i
likamningu og sálin öguö.
Niöur i öskutunnu var svo af-
gangsfólk hverrar stundar.
Ellin, söm viö sig: vill ekki vita
staöreynd l tlmans. Guöbjörg
Þorbjarnardóttir og Arni
Tryggvason áttu þarna sitt I
hvorri tunnu, skarnalif ellinnar,
án tilgangs. Tannlaus óp i
skorpnum andlitum. Göfug
kúnst hjá þeim báöum og i heild
sýningin sómi allra er aö stóöu.
Gylfi Baldursson og Jakob
Möller þýddu lipurt og Margrét
Matthiasdóttir og hennar fólk
gerir vel gerfin.
Um Beckett og hans verk er
vist hægt aö vangaveltast enda-
laust. Leikstjóri segir aö leikrit
hans séu sálarástand. Vel um
þaö.
21. mars 1977
Skák
Umsjón: Svavar
Guðni Svavarsson
Nefnd til
minningar
um Inga T.
Lárusson:
Á árinu 1974 komu austfirzku
átthagafélögin Reykjavik sér
saman um aö koma upp minnis-
varöa um Inga T. Lárusson tón-
skáld á Seyöisfiröi. Atthagafélög-
in kusu hvert sinn fulltrúa til aö
hrinda málinu i framkvæmd og
voru þeir þessir, frá Aust-
firöingafélaginu Brynjólfur
Ingólfsson, frá Vopnfiröinga-
félaginu Anton Nikulásson, frá
Borgfiröingafélaginu Elisabet
Sveinsdóttir, frá Noröfiröinga-
félaginu Eyþór Einarsson, frá
Eskfiröinga- og Reyöfiröingar-
félaginu Guömundur Magnússon,
frá Atthagasamtökum Héraös-
manna Þórarinn Þórarinsson og
frá Félagi austfirzka kvenna
Halldóra Sigfúsdóttir. Þá var og
einnig leitaö til þeirra austfirzkru
átthagafélaga utan Reykjavikur
sem vitaö var urn, i vestmanna-
eyjum, á Suöurnesjum og á Akur-
eyri, lögöu þau öll til fé.
Alls söfnuöust kr. 1.126.440,-
gjöld uröu hins vegar kr. 1.029.282
og verö misumur þvi, tekjur um-
fram gjöld, kr. 104,746.
Nefndin samþykkti á lokafundi
sinum aö kaupa verötryggö rikis-
skuldabréf fyrir tekjuafganginn
og fela þau bæjarstjórn Seyöis-
fjaröar til geymslu næstu 15 ár,
eöa þar til á hundraö ára minn-
ingarafmæli Inga. Skal þá and-
viröi bréfanna variö i samráöi viö
austfirzk átthagafélög til aö
minnast tónskáldsins á veröugan
hátt, t.d. meö útgáfu á lögum
hans eöa á annan betri hátt.
Skjalasafni Austurlands á Egils-
stööum voru afhent öll skjöl varö-
andi söfnunina til varöveizlu, svo
og tvær segulbandsspólur frá tón-
leikum í Háskólabiói til minning-
ar um Inga sem Rikisútvarpiö
haföi afhent nefndinni. —AB
Auo^seucW !
AUGLySINGASiMI
BLADSINS ER
14906
Harðfiskurinn hálfdrap
Danann!
Leif Sögard Kristensen frá
Danmörku segir skemmtilega
frá herbergisfélaga sfnum I
unglingamótinu i Groningen 21.
desember 1976 til 5. janúar 1977.
Kristensen var herbergis-
félagi Norömannsins Trolldalen
áriö áöur á Evrópumótinu og sá
var sifellt aö skjóta á hann and-
legri fæöu, þvf Trolldalen er
mjög trúaöur og vildi miöla
Kristensen af vizku sinni.
Kristensen segist hafa oröiö
fyrirsömu vandræöunum nú, en
þó hafi vandamáliö veriö meö
meira jarösambandi. Hann seg-
ist hafa veriö i herbergi meö'
Péturssyni (Margeiri) frá
íslandi og sá hafi haft meö sér
haröfisk til næringarauka, en
lyktin af slikum fiski sé þannig
aö þaö hafi veriö næstum
ómögulegt fyrir nokkurn annan
en Pétursson aö vera I herberg-
inu.
Daninn talar um „klipfisk” en
þaö er saltfiskur, þurrkaöur,
eftir þvi er ég bezt veit. Hann
hlýtur aö hafa átt viö haröfisk,
þvi svo óskammfeilinn er Mar-
geir vart, aö vera meö hákarl i
erlendu hóteli.
Þess má geta aö sá danski
tapaöi fyrir Margeiri. Hér koma
tvær sigurskákir Danans, sem
vaflaust hafa komiö á færibandi
eftir góöa innöndun á haröfisk
ilmi Margeirs.
Sikileyjarvörn. Hvftt:
Popovic, Júgóslaviu. Svart:
Kristensen.
1. e4, c5. 2. Rf3, d6. 3. d4, cxd4. 4.
Rxd4, Rf6. 5. Rc3, g6. 6. Bc4,
Bg7. 7. Be3, 0-0. 8. h3? (Betra
Bb3).
Stööumvnd 1
8.-, Rxe4! 9. Rxe4, d5. 10. Bd3?
(Tapar peði) 10. -, dxe4. 11.
Bxe4?? (Popovic hefur veriö
annars hugar) 11. -, f5! Hvitur
gáf, hann tapar manni.
Þessi staöa kom upp I skák
Kristensen (hvftt) og Kovatly
(svart);
12. Bxe7! Rf3+. 13. Dxf3, Bxc3.
14. Bb3! Hh7. 15. Bf6, Bxf6. 16.
Dxf6, Dc6. 17. De5+, Kf8. 18. f4,
d6. 19. Df6, Bh3 (?) 20. Bxf7!
Hxf7. 21. Dh8+, Ke7. 22. Dxa8,
Hf8. 23. Dxa7, h5. 24. Hf2, h4. 25.
Da5 og nú gafst svartur loks
upp.
Dorfman hinn óþekkti
Josif Dorfman lenti I fimmta
sæti á síöasta Sovétmeistara-
móti og má þá nefna aö Tal og
Smyslov voru i 6. til 7. sæti.
Dorfman er 24 ára og er frá
Lvov. Larsen telur hann
athyglisverðan skákmann, sem
berst af harðýðgi við að ná og
halda frumkvæðinu og er ósink-
ur á mannafla sinn viö slikt.
Eftirfarandi skák er gott dæmi
um þetta, sjá t.d. athugasemd
viö 13. leik.
Sikileyjarvörn.
Hvitt: Romanishin. Svart:
Dorfman.
1. e4, c5. 2. Rf3, Rc6. 3. d4, cxd4.
4. Rxd4, Rf6. 5. Rc3, d6. 6. Bc4,
e6. 7. Bb3, a6. 8. f4, Ra5?! 9. f5,
Rxb3. 10. axb3, Be7. 11. Df3, 0-0.
12. Be3, e5. (Liklega best i stöö-
unni. 12. -, Bd7. 13. g4, e5. 14.
Rde2 eins og i skákinni Fischer -
Bjelicki er gott dæmi um hvern-
ig svartur á ekki aö tefla.) 13.
Rde2.
I mx lú
1 AM "a" ,.T*. 1. A' I A
'w§ f§iA fjj
B A mm
k&Éá Lli s
Stööumynd 3
13. -, d5!? (Hin róttæka lausn.
Þaö er athyglisvert að Dorfman
hræddist nú 14. 0-0-0!? 15. Rxd4,
exd4. 16. Bxd4, hann er einn
þeirra, sem álitur rétt aö greiöa
hátt verö fyrir frumkvæðiö.
Þetta framhald gefur mikla
möguleika fyrir hvitan, en ridd-
ari er nú kannski full....) 14.
exd5, e4.15. Dh3, Rxd5. 16. 0-0-0,
Bxf5. 17. Dh5, Rxe3. 18. Hxd8,
Had8. 19. Rg3, Bg6. 20. Da5, b5.
21. h4, h6. 22. Db6, Rd5. 23.
Rxd5, Hxd5. 24. Re2, Hfd8. 25.
g3, Bh5. 26. Rc3, H5d6. 27. Db7,
Bf3. 28. Hel, H6d7. 29. Dxa6, b4.
30. Re2, e3. 31. Kbl, Ha8. 32.
Dc4, Hda7. 33. Gefiö. Larsen
segir aö þetta sé nú nærri þvi
Tal-stillinn, en Dorfman geti
brugöiö sér i gerfi Boleslavskis,
Gellers og Bronsteins eins og
þeir voru hér áöur fyrr. Skýr-
ingar Larsens töluvert styttar
úr Schack nytt.

Tækni/Vísindi í þessari viku: Evrópumenn í Ameríku á undan Kólumbusi 4. ’ - - •'T
Prófessor Fell hefur gert skrá yfir fornar
steinristur i Amerlku, m.a. i musteris-
rústum, bautasteinum og hellum.
gamla heimsins:
Egypskt
i1, letur'
‘f'Ogam
ÍFöniskt letur^
®Menjar um libiumenn
% Námugröftur J
^ Baskneskt letur
Prófessor Fell telur sig hafa fundiö leifar
og áhrif af tungumlandnámsmannanna i
tungum margra inndjánaþjóöa i
Ameriku. Hann telur að örlög landsnáms-
mannanna hafi verið svipuö og hvitra
manna á Grænlandi þeir hafi horfiö i
þjóðahafiö.
Minnismerki:
^Bautasteinar
K'■ Musteri ,
® Almanaks
ihringir
.Þegar skrá þessi er rannsökuö kemur sú
furöulega staðreynd i ljós aö Norður-
Amerika var numin af mönnum frá
Evrópu og jafnvel Noröur-Ameriku löngu
áður en Kólumbus og vikingarnir voru
uppi.