Alþýðublaðið - 26.11.1977, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 26. nóvember 1977
Sérstætt erfðamál dómtekið í Hæstarétti í gær:
65 ára kona reynir að fá
viðurkennt faðerni sitt
í gær var dómtekið í Hæsta-
rétti sérstætt mál sem varðar
erfðarétt 65 ára konu i Reykja-
vik, A.T., eftir föður hennar,
T.S. þannig að hún hljóti jafnan
arfahlut við önnur börn T. heit-
ins.
Mál þetta er þannig til komið,
að i ágúst 1969 óskaði Vilhjálm-
ur Arnason hrl. eftir þvi fyrir
hönd sóknaraðilans, A.T., að
dánarbú föður hennar hér i
Reykjavik yrði tekið til skipta,
en T.S. andaðist árið 1967. Lög-
maður varnaraðilans lýsti þvi
þá þegar yfir, að þar sem ,,eng-
ar sannanir séu fyrir þvi hér i
réttinum, að frú A., sem telur
sigT.dóttur, eigi rétt á nokkrum
arfi úr þessu dánarbúi, þá krefst
hann þess að málinu verði visað
frá skiptaréttinum og krefst
jafnframt málskostnaðar”.
Frávisunarkrafan var ekki tek-
in til greina i skiptarétti og hélt
meðferð málsins áfram fyrir
dómum og féll dómur i þvi 6.
•mai 1972. Var úrskurður á • þá
leið, að „krafa sóknaraðila,
A.T., um, að viðurkenndur verði
erfðaréttur hennar i dánarbú
T.S., er ekki tekin til greina.
Málskostnaður fellur niður”.
Máliö fer fyrir hæstarétt
Afrýjandi áfrjáði máli sinu til
Hæstaréttar og itrekaði kröfur
sinar um að viðurkenndur verði
erfðaréttur sinn eftir T.S. 1 dómi
Hæstaréttar frá 14. marz 1974
segir, að eftir andlát T.S. 1967
hafi ekkja hans, L.G., fengið
leyfi til setu i óskiptu búi með
tveimur fjárráða börnum
þeirra, þeim Ag.T og H.T. Það
gerist siðan i marz 1972 að ekkja
T.S., L.G., andast og er þar með
lokið setu hennar i óskiptu búi. 1
dómi Hæstaréttar frá 1974 segir
orðrétt:
„1 máli þessu krefst áfrýjandi
þess sem sóknaraðili svo sem
endanleg kröfugerð hennar varð
fyrir skiptaréttinum, að viður-
kenndur verði arftökuréttur
hennar eftir T.S. og hljóti hún
sama arfahlut og önnur börn
hans. Samkvæmt gögnum máls
og úrskurði skiptaráðanda er
varnaraðili um framangreinda
kröfu áfrýjanda dánarbú T.S.
Ekki verður séð, að skiptaráð-
andi hafi kannað það sérstak-
lega, hver væri afstaða ein-
stakra erfingja T. til arfskröfu
áfrýjanda. Verður m.a. ekki
ráðið af gögnum málsins, að
erfinginn Ag.T. (þ.e. sonur T.S.)
hafi nokkru sinni verið inntur
eftir viðhorfi sinu til erfðakalls
áfrýjanda. Þeir erfingjar í bú-
inu, sem mótmæla vildu kröfum
áfrýjanda áttu að réttu lagi aö
vera varnaraðiljar i máli þessu.
Viðhorf þeirra var ekki kannað
á viöhlltandi hátt, svo sem áður
segir. Ber þvl að fella hinn
áfrýjaða úrskurð úr gildi”. Þá
var það sérstaklega tekið fram I
dómi Hæstaréttar að skiptaráð-
andi hafi láðst að „greina skil-
merkilega I þingbók dómkröfur
málsaðilja við munnlegar flutn-
ing málsins”.
Og aftur í skiptarétt...
1 samræmi við þennan úr-
skurð Hæstaréttar ritaði nú Vil-
hjálmur Arnason hrl. skiptaráð-
anda I Reykjavik bréf, þar sem
farið var fram á að boðað yrði
til skiptafundar i dánarbúi T.S.
að kröfu dóttur hans, A.T. I
október 1975 er upp kveðinn úr-
skurður i málinu hjá skiptarétti
og er hann á sömu leið og fyrr:
Krafa sóknaraðila, A.T. um að
dánarbú hjónanna T.S. og L.G.
verði tekið til opinberra skipta
og að viðurkenndur verði erfða-
réttur hennar eftir T.S., er ekki
tekin til greina”.
1 gögnum skiptaréttar er að
finná framburð ýmissa aðila
sem rétturinn m.a. byggði nið-
urstöður slnar á. Er þar t.d. að
finna svohljóðandi aðilaskýrslu
sóknaraðilans I málinu, A.T.:
„Ég hefi frá öndverðu talið
það sjálfsagt mál og engum
vafa undirorpið, að faðir minn
væri T.S. i Reykjavik. Var það
fyrst eftir að hann féll frá, að
mér varð ljóst að mótmæli
kynnu að verða höfð uppi i þvi
sambandi . Þvl hugkvæmdist
hvorki mér né öðrum að gera
ráðstafanir, er gerðu slik mót-
mæli óhugsandi. Hefði þær ráð-
stafanir þurft að gera meðan
viðkomandi aðilar voru enn á
lifi.
Frá þvi ég man fyrst eftir,
vour þau föðurforeldrar minir,
mér ákaflega góð og var ég ætið
velkomin á heimili þeirra. Þau
sendu mér alltaf jóla- og afmæl-
isgjafir. Þegar spænska veikin
1918 lagði móður mina fárveika
i rúmið, koma amma min (þ.e.
föðuramma) á hverjum degi til
þess að hlúa að henni og þakka
ég henni að móðir min komst á
fætur aftur”.
Þá er einnig að finna i gögn-
um skiptaréttar marga vitnis-
burði frá ýmsum ættingjum
A.T. og fólki sem þekkti til
hennar og eru þeir flestir á þá
lund, að aldrei hafi annað komið
til greina en hún væri dóttir T.S.
Liggur m.a. fyrir bréf frá
fyrrum alþingismanni á Suður
landi til sóknaraðila. Þar segir:
„Veturinn 1911—1912 var hún
(móðir A.T.) i Reykjavik. Ekki
þori ég að fullyrða neitt um það,
hvar hún var þar, hvort það var
hjá S.T. kaupmanni (afa A.T.)
eða annarsstaðar, en á þessum
vetri varð hún þunguð og slðan
komst þú i heiminn. Föður að
barni sinu nefndi hún T.S., en
hann mun þá hafa verið piltur
um tvltugt. Það minnir mig, að
ég heyrði að T. hafi verið tregur
til að gangast við faðerni barns-
ins fyrst, en þó mun hann þegar
á herti hafa viðurkennt að vera
faðir þinn”.
Þá er i dómsskjölum birtur
framburður systkina A.T.,
þeirra Ag. T. og H.T. Segist
hvort um sig aldrei hafa minnzt
á sóknaraðila I uppvexti á æsku-
heimili sinu og hafi aidrei nokk-
urs staðar heyrt á hana minnzt
fyrr en málarekstur þessi hófst.
Hafi þau aldrei þekkt A.T. Sömu
sögu hafði ekkja T.S. að segja
svo og tengdadóttir þeirra hjóna
— kona Ag.T.
Líkur til að T.S. hafi vitað
um afkvæmið
1 forsendum og niðurstöðu
siðari úrskurðar skiptaréttarins
segir á þessa leið:
„Af ýmsum gögnum verður
ráðið, t.d. Hrd I bls. 46, að skil-
yrði fyrir lögmætri feðrun óskil-
getins barns eftir reglum N.L.
13—6—5, væri skýlaus játning
barnsföður eða dómur. Verður
þvi ekki talið, eins og sóknarað-
ili telur fram, að feðrun sem
eitthvað gildi og áhrif hefði að
lögum i tið nefndra réttar-
reglna, gæti farið fram á þann
hátt sem hér um ræðir. Getur
engu hér um breytt, þótt telja
verði sannað, að sóknaraðili
hafi almennt af kunnugum og
þ.ám. af fjölskyldu T.S., verið
talin dóttir hans og leiddar hafi
verið að þvi yfirgnæfandi likur,
að T. hljóti að hafa verið um
þetta kunnugt. Það er ekki
sannað, að T.S. hafi nokkurn
tima gengixt við faðerni sóknar-
aðila, hvorki beint né óbeint t.d.
með greiðslu meðlags, enda
ekkert fram komið um, að kröf-
um i þá átt hafi nokkurn tíma
formlega og opinberlega, verið
að honum beint. Samkvæmt þvi
sem nú hefur verið rakið, verð-
ur ekki talið að faðerni sóknar-
aðila hafi verið staðreynt með
þeim hætti sem átt er við i 1. tl.
1. gr. erfðalaganna nr. 8/1962.
Er þvi ekki unnt að játa henni
erfðarétti eftir T.S. og ber þvi að
hafna öllum dómkröfum henn-
ar”.
Og aftur til hæstaréttar...
Þetta sérstæða mál er nú aft-
ur komið fyrir Hæstarétt, svo
Framhald á bls. 10
Barnamúsík-
skólinn 25 ára
— hefur hlotid nýtt nafn og heitir nú Tónmennta-
skólinn í Reykjavík
Barnamúsíkskóli
Reykjavíkur, sem nú heitir
reyndar Tónmenntaskóli
Reykjavíkur, heldur upp á
sitt 25. starfsár um þessar
mundir.
Skólann stofnaði dr. Heinz
Edelstein fyrir 25, árum, upp úr
barnadeildum sem verið höföu i
Tónlistarskólanum i Reykjavik
allt frá striðslokum. Reykjavik-
urborg og rikið hafa rekið skól-
ann, en frá þvi á árinu 1975 hefur
hann verið rekinn eins og aðrir
tónlistarskólar, skv. lögum um
fjárhagslegan stuðning við sllkar
stofnanir.
Auk Heinz Edelsteins hafa
skólastjórar skólans frá upphafi
verið fjórir talsins. Þeir eru dr.
Robert A. Ottósson, Ingólfur Guð-
brandsson, Jón G. Þórarinsson og
Stefán Edelstein, sem nú gegnir
starfinu.
1 haust fékk skólinn inni i gamla
gagnfræðaskólanum við Lindar-
götu, sem losnaði við breytingar á
skólakerfinu og uppbyggingar
fjölbrautarskólakerfisins. Bætti
það mjög úr skák þvi skólinn hef-
ur alla tið verið i húsnæðishraki,
var t.d. lengi vel til húsa uppi á
lofti i Austurbæjarskólanum, i
Valsheimilinu, i húsi Jóns Lofts-
sonar við Hringbraut og viðar.
Þrátt fyrir að húsnæðisaðstæöur
skólans séu nú betri en verið hef-
ur um árabil er gamli gagnfræða-
skólinn þó ekki gallalaus. Nokkuð
er þar hljóöbært og auk þess
þurfa nemendur margir hverjir
að fara yfir mikia umferðargötu,
Hverfisgötuna, á leið sinni i skól-
ann.
Auk þess er húsnæði ekki
meira en svo að takmarka þarf
inntöku nýrra nemenda i skólann.
Tónmenntaskólinn er ætlaöur
börnum á aldrinum 6-15 ára, það
er að segja unglingum á grunn-
skólaaldri. Nemendur eru teknir
inn i skólann 6-9 ára gamlir. Þó er
það til i undantekningartilvikum
að lOára gömul börn fá inngöngu.
Margt nýtt hefur veriö reynt i
starfsemi skólans i þeim tilgangi
aðhalda honum sem lifandi stofn-
un og geti sinnt þvi hlutverki sinu
að vera tilraunaskóli. Nefna má
hljóðfærasmiði og fiðlukennslu
mjög ungra barna (4-6 ára). Þá
hafa starfsmenn skólans i sam-
vinnu við bandariska starfsbræð-
ur sina unnið að þróun námsefnis
og kennsluprógramma.
Framtiðarverkefni skólans eru
mörg og þar liklega brýnast að
leysa úr húsnæðismálum skólans
á viðunandi hátt.
Nánar verður sagt frá Tón-
menntaskóla Reykjavikur I blað-
inu á morgun.
— ES
Sjónvarpssalurinn þéttsetinn, horn i horn, i „Gestaleik”. 150 þátt-
takendur og stór hluti þeirra alvanur að taka þátt I og horfa á leiki.
Leikmenn Vals og „Stuðmenn” Vais voru i meirihluta I fyrsta þætti.
Nýr skemmtiþáttur
MGestaleikurM
í sjónvarpinu
- sýndur fjögur
næstu laugar-
dagskvöld
Á laugardagskvöldið
hefst nýr skemmtiþáttur í
sjónvarpinu sem nefnist
Gestaleikur. Stjórnandi
gestaleiks verður ólafur
Stepherren, og mun hann
fá nokkra félaga sina i leik
með sér. Aöallega mun
þetta vera spurningaleikir
og leynigestur mun koma í
heimsókn. Þeir sem á þátt-
inn horfa, geta sér til um
„Rétta manninn" og gátu
er beint til áhorfenda:
Hver er maðurinn? (Svar
sendist „Gesta leikur",
Sjónvarpið, Laugaveg 176,
105 Reykjavík)
Stjórnandi Ólafur Stephensen.
Eins og fyrr segir er ölafur
Stephensen stjórnandi þáttarins,
en Rúnar Gunnarsson annast
undirbúning ásamt honum og
stjórnar upptöku. Sviðsmynd ger-
ir Gunnar Baldursson. Gestaleik-
ur verður á dagskrá fjóra næstu
laugardaga. — KIE