Alþýðublaðið - 30.11.1977, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 30. nóvember 1977
5
]
Skodun
Orn Bjarnason skrifar
Þegar þetta er skrifað, er
sjónvarpið okkar i óða önn að
kynna ný og vinsæl vopn, sem
hugsanlega verða notuð af stór-
veldunum, þó einkum og sér i
lagi NATO, sjálfum heims-
meisturunum, i næstu og trú-
lega siðustu heimsstyrjöld á
þessari skitakúlu, sem við
köllum jörð.
Talað er af miklum myndug-
leik um árásareldflaugar,
varnareldflaugar, sýklavopn,
geislavopn, landher, flugher,
flota og heimavarnalið hjá
hvorum aðila fyrir sig. Allt er
þetta mælt i tonnum, kilóum og
grömmum.
Rabbað er i alvarlegum tön
við „aðalkallana” hjá honum
NATO, en þeir draga upp tryllta
mynd af þvi sem gerast kann.
A kort eru dregnar hugsan-
legar árásarflugleiðir, árásar-
sjóleiðir, kafbátaárásarkróka-
leiðir og gervitunglum er heldur
ekki gleymt. Allt er þetta tölvu-
og radarstýrt.
En allt kemur fyrir ekki. —
Rússarnir eru komnir fram úr
okkur i „vigbúnaðarkapp-
hlaupinu”, segja spekingarnir
hjá NATO og þurrka af sér
kaldan svitann. — Það er ekkert
með það. Við verðum að fá
meiri aura, það verður að smiða
fullkomnari vopn, bæta þeir við.
— Hvers vegna? spyr blaða-
maðurinn einn „haukinn” úr
Pentagon.
— Vegna þess að rússarnir
eru búnir að finna upp geisla,
sem eyðileggur öll okkar vopn,
grætur spekingurinn i hendur
sér.
— Það er nú verra, segir
blaðamaðurinn.
— Já, segir spekingurinn.
— Hafa rússarnir beitt þess-
um geisla einhversstaðar?
— Nei, ekki enn.
— Hvernig vitiði þá að hann
er til?
— Við bara vitum það- Við
höfum okkar sambönd, segir
Pentagondórinn.
Akkúrat þarna er mergurinn
málsins. Bandarisku Pentagon-
„haukarnir” vilja fá Carter for-
seta til þess að fara fram á stór-
aukna fjárveitingu til hermála
við bandarikjaþing, á grund-
velliupplýsinga, sem þessvegna
geta verið lýgi frá rótum.
Gæti þetta nokkur staðar
gerst annars staðar en i Banda-
rikjunum? Ég spyr bara.
Jú. Á einum stað á hnettinum
er ekki ósvipað fyrirkomulag
við afgreiðslu þingmála og
þarna fyrir vestan, og það er
einmitt hér við Austurvöllinn i
henni Reykjavik. Þegar búið er
að ljúga alla nægilega blind-
fulla, þá er fyrst hægt að fara að
taka til starfa i þinginu. Þannig
var það að minnsta kosti, þegar
þessi sami herapi var grát-
beðinn um að hasla sér völl á
Miðnesheiðinni árið 1951, eftir
að við höfðum látið teyma okkur
eins og lömb til slátrunar inn i
Atlandshafsbandalagið 1949.
Þá sömdu borgaraflokkarnir
um þetta allt saman að tjalda-
baki án vitundar andstöðu-
flokksins, þ.e. Sósialistaflokks-
ins, og siðan var forsætisráð-
herra skipað að leggja málið
fyrir alþingi. Sem sagt, allt i stil
við gang mála fyrir vestan.
NATO -spekingarnir segja i
dag eins og svo oft áöur:
„Ef við fáum ekki meiri aura
til þess að smiða enn fullkomn-
ari vopn, þá er allt unniö fyrir
gýg og allir þeir peningar sem
við höfum hingað til fengið —
ónýtir”.
stöndum i stórviðskiptum við, á
okkar mælikvaröa?
Aftur á móti hefur þessi vernd
Bandarikjamanna og NATO
verið harla litils virði þegar á
henni hefur þurft að halda. Hvar
voru þessir hjartnæmu frels-
arar þegar við börðumst við
Bretann?
Rússar eru einhver rólegasta
og sáttfúsasta þjóð sem ég hef
haft spurnir af. Hins vegar eru
bandariskir ráðamenn á góðri
leið með að gera alla þjóðina að
taugasjúklingum.
Þetta vita allir sem hugsa
málið stundarkorn, ef þeir fá
það fyrir striðsæsingar-
mönnum.
Mikil
trú þín
Það vill þannig til að við
höfum hliðstæðu héðan að
heiman, þar sem Kröfluævin-
týrið er.
(Er ekki hægt að breyta
stöðvarhúsinu við Kröflu i hótel
handa rússneskum jarðvisinda-
mönnum? Það er áð segja, ef
nægilega mikil gufa fæst úr
holunum til þess að kynda upp
húsið á veturna. Bandariskir
jarðvisindamenn gætu verið
þarna llka i bland. Hver veit
nema að yrði þá rórra i
heiminum).
Það þarf sem sagt að smiða
öflugri vopn, þrátt fyrir það að
Bandarikjamenn eru nýbúnir að
stæra sig af sprengju, sem hefur
þá náttúru að geta eytt öllu lifi,
en öll „verðmæti” verða eftir
óskemmd!
Hvað á nú að kalla svöna hel-
vitis vitleysu? Er ekkert afl til i
heiminum, sem getur forðað
okkur frá þvi að eiga gáfnafar
þessara manna yfir höfði
okkar? Þessir apakettir sem
svona tala, eiga ekki að hafa
leyfi til að fikta við blaðahnif
einu sinni.
En það sem veldur mér
mestri skelfingu er þó, að
islenskir ráðamenn virðast
standa i stanslausu makki við
þessa bjálfa, og ljúga þvi upp i
opið geðið á hverjum sem hafa
vill, að NATO herinn á heiðinni
sé hér til þess að verja Islend-
inga, — fyrir Rússum.
Hvernig i fjandanum á að
koma þvi heim og saman aö
þurfi að verja okkur fyrir þjóð
sem aldrei hefur sýnt okkur
annað en vingjarnlegheit og við
Það þarf enginn að fara i
grafgötur með það hvað gerist,
ef kjarnorkustrið brýst út i
þessum heimshluta og Island
verður notað til árásar i nafni
NATO. Ef það gerist verðum við
örugglega fyrir árás, hvað sem
tautar og raular i NATO elsk-
andi sauðarhausum hér uppi á
Islandi. Þá eru þessar tvö-
hutídruð og átján þúsund hræður
úr sögunni og of seint að biðja
guð að hjálpa sér. Jafnvel
bandariskir ráðamenn hafa
ekki treyst sér til að neita þessu
og er þá sannarlega mikið sagt.
Og þá vaknar stóra spurn-
ingin: Hvers vegna segjum við
hernum ekki að hafa sig heim og
göngum úr þessum stórhættu-
lega félagsskap?
Það er ekki ein einasta ástæða
sem mælir með þvi að Island sé
I NATO, en hins vegar allt sem
mælir gegn þvi.
Ég trúi þvi ekki að hægt sé að
varðveita frið i heiminum með
þviaðhlaða niðurvopnum, hvar
sem þvi verður við komið. Það
hefur sýnt sig, að það hefur
aldrei verið hægt, er ekki hægt
og verður örugglega aldrei
hægt. Það hljóta einhver önnur
og annarleg sjónarmið að ráða
áfram setu hersins hér, en
varnargildi hans. Varnargildi
hans er ekkert. Arásargildi
hans (sem betur fer) lítið og
endalok hans, sitji hann áfram,
hörmulegri en frá verður sagt.
Þau endalok verða einnig hlut-
skipti okkar íslendinga, ef við
tökum okkur ekki saman í and-
litinu sem allra fyrst og losum
okkur við þennan viðbjóð, á
meðan það er hægt.
En það er hægt að vera
kaþólskari en páfinn. íslenskir
ráðamenn virðast trúa þvi,
sumir að minnsta kosti, að
herinn sé hér til þess að vernda
okkur. (Einn ráðherranna er
reyndar svo heillum horfinn að
hann lætur senda sig á nokkurra
ára fresti til Bandarikjanna
með bréf, þar sem annað hvort
er farið fram á að herinn hverfi
úr landinu, eða þá að hann er
grátbeðinn að vera áfram. Inni-
hald bréfsins virðist ekki koma
ráðherranum mikið við, en
stóllinn er sennilega mjúkur.)
Um hver ái'amót er æðsti-
prestur „vestrænnar samvinnu
á Islandi” látinn halda svo-
kallaða „áramótaræðu”. Þar i
er þessi fasti liður: „Okkur
Islendingum er nauðsynlegt að
vera i vestrænu varnarbanda-
lagi (NATO) og sýna samstöðu
með öðrum rikjum i Vestur-
Evrópu og Ameriku, annars
koma vondu Rússarnir og taka
okkur”. Samstöðu i hverju?
Viet-Nam striðinu?
Siðan horfir viðkomandi
alvarlegum augum á nefið á sér
og hótar að stökkva upp á það,
ef almenningur á Islandi segir
ekki amen og pass.
A eftir öllu saman er svo
leikinn islenski þjóðsöngurinn,
vegna þess að „the show must
go on”, og þetta skal i þig hel-
vítið þitt.
Hermangararnir eru reyndar
sömu mennirnir og þeir sem
sækja það hvað fastast, að
leigja útlendingum skika af
landinu til einkagróðaupp-
hleðslu. Það hafa mér alltaf
fundist skritin vinnubrögð, að
láta spila þjóðsönginn á meðan
verið er að selja landið. Finnst
þér það ekki lika? Þetta þætti að
minnsta kosti merkileg uþpá-
koma sumstaðar i heiminum.Ég
er viss um að Rússar létu ekki
bjóða sér annaö eins og þetta,
án þess að gera eitthvað i
málinu. Og ég er lika viss um að
áramótaræðumaður þar, sem
færi að reifa málin á þennan
hátt, fengi annað verkefni
i framtiðinni, en að flytja boð-
skap til þjóðar sinnar á helgum.
(Það er nú auðvitað vegna þess
að þar er ekkert frelsi!) Það er
rétt, að það er bannað i Rúss-
landi að niðast á náunganum og
þeir fá á baukinn sem það gera,
en það er nú ekki eins mikil
frelsissvifting og málgagn
morgunroðans vill vera láta.
Orðið frelsi merkir nefnilega
nákvæmlega það, hvernig og
hver túlkar það i það og það
skiptið.
Það er til nokkuð sem heitir
frelsi frá skattsvikum, frelsi frá
þvi að græða á öðrum, frelsi frá
þvi að ljúga að öðrum, frelsi frá
þvi að selja landið sitt og frelsi
frá þvi að vera menntunar-
snauður og láta nota sig eins og
bjálfa endalaust. Þetta „frelsi”
er Rússum illa við, en það fær
byr undir báða vængi hér á
Islandi.
Það er eitt og annað sem við
höfum sótt til Bandarfkjanna, á
meðan „vináttutengsl” okkar
við þau hafa verið að þróast.
Allar verslanir hér eru fullar af
drasli, sem framleitt er vestan-
hafs. Gallinn á þvi fyrirtæki er
sá að minnst af þvi er nýtilegt.
Fatnaðurinn frá kananum er
t.d. afskaplega slæm vara, og ef
hann er nýtilegur, þá er hann
svo dýr að maður þyrfti helst að
stunda einhvers konar „vest-
ræna samvinnu” til þess aö geta
keypt hann.
Dægurlagatónlistin sem þeir
hafa eftirlátið okkur er svo
fjarri islenskri menningu að við
skiljum hana ekki og fáum i
ílestum tilfellum ekkert annað
en höfuðverk af henni, plús það
að annar hver unglingur á land-
inu er farinn að apa þetta eftir,
flestum til sárra leiðinda.
Ekki hefur húsagerðarlistin,
sem viö höfum verið að tileinka
okkur frá þeim reynstskár, ekki
heldur arkitektúrinn.
Uppistaðan er flannastór
stofa og allt að þvi eins stórt
eldhús, en herbergi fyrir hvern
og einn aftur á móti eins og
smákompur. Stundum er að
þeirra sið húsin höfð að mestu
úr gleri og getur hver og einn
séð, hvaða þýðingu það hefur á
tslandi. Blokkargallana þekkja
allir a.m.k. Breiðholtsverjar.
Við horfum mikið á kvik-
myndir frá Bandarikjunum.Þær
eru i stuttu máli flest allar svo
aumar, að það er orðið hættu-
Framhald á bls. 10
Sóknarkona skrifar:
Hvar er
jöfnuðurinn?
Til ritstjóra Alþýðublaös-
ins:
Ég var að lesa greinina
þína (leiðara) um pyngju
verkamannsins. Það er
búið að sjóða svo í mér
vonskan i haust, að hún
verður að fá útrás. — Það
var mikið talað og ritað
um launajöfnuð í vor. En
litum nú í kringum okkur.
Hvar er jöfnuðurinn?
Þeir hæstlaunuðu í þjóð-
félaginu hafa fengið
meiri hækkanir en nemur
öllum mánaðarlaunum
okkar, sem erum á hæst-
um taxta hjá Sókn.
Við gátum ekki fengiö reiknað
álag á okkar laun allan laugar-
daginn. Nei, frá 12 á hádegi varð
að nægja. En svo er hægt að
greiða þeim, sem eru hér við
hliðina á okkur, rikisstarfs-
segir sannleikann
Þegar raett er um verð-
bólguna og orsakir henn-
ar komast hagspakir
menn og atvinnurekendur
oftast að þeirri niður-
stöðu, að launahækkanir
séu helzti verðbólguhvat-
inn. Að þeirra dómi er
: það launafólkið 1 landinu,
sém öllu stefnir I voða.
Að undahförnu hefur
hækkun verkamanna T ai- kostaði eitt kilógramm af Hækkunln nemj
mennri fiskvinnu á sama ýsuflökum 28 krónur, en prósentum.
timablll. Fyrir tiu árum kostar nú 420 krónur.. Það kann að !
mönnunum, hjúkrunarkonum
og sjúkraliöum, álag allan laug-
ardaginn og það lika á hærri
prósentu.
Ég held, að þeir sem töluðu
mest um launajöfnuð i vor og
um að nú ætti að rétta hlut
þeirra lægstlaunuðu, hinir yrðu
að biöa, ættu að skammast sin
svo, að þeir þyrðu ekki að lita
framan i nokkurn mann fyrir
næstu kosningar. Svo mikil
hræsni var tal þeirra eftir fram-
kvæmdunum að dæma.
Svo eru það laun verkafólks-
ins, sem eru að stefna öllu i
voða. Ég skrifa þetta hér á
vaktinni, mér ógnar svo rang-
lætið.
Sóknarkona.