Alþýðublaðið - 12.04.1978, Side 5

5
ss&r
iMiðvikudagur 12. apríl 1978
BYGGINGARSAMÞYKKT
REYKJAVÍKUR
Óvardar kjallaratröppur
gefa verid slysagildrur
John Fraser, aðstoðar-
ráðherra i ráðuneyti verðlags
og neytendaverndar i Bretlandi
(Ministry of State for Prices
and Consumer), skrifaði
nýlega, aðmeira en 6000 manns
láti árlega lifið i slysum i
heimahúsum i Bretlandi, yfir
100.000 verða að leggjast á
sjúkrahúsog um það bil 1 millj-
ón manna verður að leita til
læknis af sömu orsökum.
Þetta eru ekki einungis háar
tölur heldur og visbending um
harmleiki, sem átt hafa sér stað
hjá 6000 brezkum fjölskyldum,
þar sem barn eða foreldri hefur
látið lifið. Hvað þá varðar sem
slösuðust, er oft á tiðum um að
ræða stórkostlegt fjárhagslegt
tjón, vegna tekjumissis.og jafn-
vel varanlega örorku. bá er
ótalið tap þjóðfélagsins i heild.
Bretar ákváðu að athuga
hverjar væru helstar orsakir
heimaslysa. Ekki var unnt að
útiloka nokkrar vörur og tæki,
húshlutir voru ófullkomnir eða
hættulegir, en nánari upplys-
inga var þörf. Vonuðustmenn til
aðfá viðunandi svör með þvi að
spyrja það fólk sem orðið hafði
fyrir slysum þessum.
Rannsókninni i Bretlandi var
þannig háttað að til samvinnu
voru fengin 20 sjúkrahús i
mörgum borgum og héruðum
landsins. Rannsóknartimabilið
stóð frá 1. janúar 1977-1. júni
1977. Aætlunin var kölluð
„Home Accident Surveillance
System”. eða Eftirlit með
slysum i heimahúsum.
Fyrsta skýrslan var birt fyrir
fáum vikum. Þar sem orsakir
slysa i heimahúsum hérlendis
munu ekki vera ósvipaðar þvi
sem gerist i Bretlandi skulum
við huga að niðurstöðum athug-
unarinnar.
1 þessum 20 sjúkrahúsum
voru á sex mánaða timabili
skrásettalls 30097 slys i heima-
húsum. Hinir slösuðu voru
spurðir hvort þeir myndu leyfa
rannsókn á heimilum sinum og
svara spurningum um tildrög
slysa. Voru allir jákvæðir gagn-
vart þvi og sérstaklega ánægðir
með að hið opinbera viidi taka
málið til athugunar.
Það eru oftast börn sem verða
fyrir slysum i heimahúsum.
25% þeirra, sem voru skráðir,
voru á aldrinum 1-4 ára og 19%
á aldrinum 4-14 ára. Af þeim
30097, slösuðu,sem taldir voru hér
aðframan, þurftu 1616 að leggj-
ast inn á sjúkrahús um lengri
eða skemmri tima og ljóst var
að þvi fylgdi griðarlegur
kostnaður. Þess má geta áð hér
á tslandi var kostnaður vegna
legudags á Landspitalanum
árið 1977 25.511 krónur fyrir
hvern einstakling.
1 brezku rannsókninni kom
fram að meðal hættulegustu
hluta sem ollu slysum voru
lausar tröppur og stigar, til
notkunar innanhúss og i
görðum. (í Bretlandi eru slys i
görðum talin til heimaslysa).
Alls voru 495 slys af völdum
slikra stiga og trappna skrásett
á rannsókpartímabilinu. Flest
slysin hentu fólk á aldrinum
30-64 ára, sem bendir til þess að
tröppur þessar séu notaðar við
vinnu.
Mjög væri æskilegt að athuga
slik slys hér á landi og rannsaka
i þvi tilliti úr hvaða efni slikar
tröppur og stigar eru gerðar,
hve breiðar tröppurnar eru og
Þessi mynd sýnir faiiegar kjallaratröppur sem menn mættu taka til
fyrirmyndar viö byggingu smserri hdsa.
hvort á þessum áhöldum séu
höld eða eitthvað þvi um likt til
að halda sér i meðan á vinnu
stendur.
578 útitröppur voru tilnefndar
sem slysastaðir. Af eigin
reynslu get ég bent á að vana-
lega eru einungis 2-3 þrep við
inngang að einbýlishúsum i
Bretlandi. Útitröppur að
kjaiiaraibúðum eru yfirleitt vel
gerðar, milli veggja og með
hundriði við opið. Það verður þvi
að teljast nokkuð mikið að 587
slys hafi átt sér stað i slikum
tröppum. Þótti mér þvi tima-
bært að huga að hvernig væri
háttað frágangi með útitröppum
hér i Reykjavik.
Erum við að byggja
slysagildrur?
Þvi miður er svarið jákvætt.
Inngangar að mörgum verzl-
unum. Tröppur eru við inngang
margra verzlana. Fatlaðir og
fólk i hjólastólum geta vart
komist þar inn, svo sem arki-
tektum ætti að vera ljóst.
Margar búðatröppur eru
breiðar og án handriðs. Flisa-
lagning er i algleymingi og
verða tröppurnar þvi oft mjög
hálar i kuldum.
Aðrar hættulegar tröppur eru
kjallaratröppur. I flestum til-
fellum 1 til 1,5 m niður að
inngangi kjallaraibúða
Oftast liggur húsið að
kjallaratröppum á tvo vegu, en
ein hliðin er óvárin og stafar af
þvi slysahætta. Mcnn geta
dottið og hafa dottið niður i
kjallaraopib.
Én hvað segir Bygginga-
samþykktin um þessi mál?
„Byggingasamþykkt
Reykjavikur
69. grcin
A öllum stigum skal vera
handrið öðru megin, en báðum
megin, ef stiginn liggur ekki aö
vegg. Handrið skal vera minnst
80cm á hæð, mælt lóðrétt upp af
þrepbrún og minnst 90 cm með-
fram stigaopum. t ibúðarhúsum
skal vera þannig gengið frá
handriðum, að ekki stafi hætta
af og má ekki vera lengra bil
milli lóðréttra rimla en 15 cm.
ByggingafuIItrúi getur mælt
fyrir um gerð handriða i öðrum
húsum.
Þar sem tröppur eða pallur
eru innan ibúðar getur
byggingafulltrúi mælt svo fyrir
að höfð séu handrið eftir þvi
sem hann telur siíks þörf.
73. grein
Útitröppur skuiu gerðar úr
steinsteypu og mega ekki vera
hærri en 1,50 m nema pallur sé
hafður a.m.k. 1 m á lengd og
jafnbreiður tröppunum.
Reglur um gerð stiga skulu
gilda um útitröppur eftir þvi
sem þær gcta átt við.”
Það er greinilegt að i 73. grein
er rætt um útitröppur upp að
inngangi ibúða, en óljóst er um
tröppur niður að kjallara-
ibúðum. Við handahófsathugun
fundum við 4 dæmi um slikar
kjallaratröppur, sem hver var
með sinu sniðinu. Sja myndir.
Hver ber ábyrgðina og hver
greiðir skaðabætur ef slys
verður i tröppum, það er að
segja ef einhver dettur niður
óvarinn vegg, slasast og verður
e.t.v. öryrki? Er það eigandi
hússins, eða eru það trygg-
ingar? Reynt verður að afla
svara við þessum spurningum
og birta þau síðar.
Þetta eru hættulegar tröppur. Enginn veggur, ekkert handrið til að
varna þvi aö fólk detti beint niður I kjallaraopið. Runnar og tré
draga þó aöeins úr hættunni.
Hér er ekkert tll að koma i veg fyrir að fólk falll niður hér um bll
einn metra.
Verst er ástandið á þessari mynd. Grasflötin nkr alveg að opinu og
fram á hlaðna kantinn við bilastæðið. A sumri jafnt sem vetri er
hættunni boöið heim. Hér er um siysagildru að ræða. Það þyrfti að
hyggja vegg eða girðingu á mörkum grasflatarinnar til aö fyrir-
byggja að barn hlaupi fram af grjóthleðslunni og undir bfl, eða detti
niður I kjallaraopiö
reiBur og óhindraBur nBcanjrur úr hi
! eldtrauat.
8 útvejrp op vera loflræat Kcpnum pl
sé frá þeim itlujnra, ojf
;u I ibúBnrherberjtjum
Byjrjrinjrarnefnd petur þó heimilaB annan fráitanR. »kv. efti
andi rejtlum:
a) 1 fimm hrBa hó»i eBa hærra aé ofanljós minmt 2 ms.
b) f fjögurra h*8a húai »é ofanljó* minnat I.B m>.
c) f þrippja h*Ba húai »é ofanljóa minnst 1 m1.
d) 1 vcralunar-, »krif»tofu- or i8na8arhú»um jtetur byjtjfi
nefnd leyft, aB herberjti »é miV: útvejtltjar oj? stipahúaa,
»í jtlervejfjtur á milli herberpiaina og stijtahússins, er
minnst 4 m1 glugRaflöt á hverri h*8.
Ef rl»h*B er sératðk íbúB, telst hún h*8, »kv 1. mgr.
Liggi stigi aB vegR, skal telja breidd hana frá fulleinajirruBum
vejtit aB handriBi. en aé handriB báBum megin, akal telja breidd
railli handriBa.
69. rreln.
A öllum stigum skal vera handriB öBrum megln, en báBum megin,
ef stlginn liggur ekkl aB vegg. HandriB »kal vera minnst 80 cm á
h*8, ro*H lóBrétt upp af þrepbrún og minnst 90 cm meBfram stigm-
opum. f ibúBarhúaum »kal þannig gengiB frá handriBum, aB ekki
stafi h*tta af og má ekki vera lengra bil milli lóBréttra rimla
en 16 cm Byggingarfulltrúi getur m*lt fyrir um gerB handriBa
f öBrum húsum.
Þar aem tröppur eBa pallur eru innan ibúBar, getur byggingar-
fulltrúi m*lt »vó fyrir, aB höfB aéu handriB eftlr þvl »em hann
telur sllka þörf.
71. grein.
Gangh*B »tiga má hverjti vera minni en 2,20 m og hvert
61—63 cm. SkrefiB er samanlögB h*8 tveggja uppstijra og b
ein» þrcp» Breidd þreps þeim mejrin. »em þrcp er mjórra, o
aldrei vera minna en 24 cm, »é hú» lv*r h*8ir, en 26 cm, »t
hcrra. A hverju þrepi, aem er mjórra en 30 cm, skal vera m
4 cm breltt innskot, *em ekki telst til þrepbrciddar í þessu
bandi.
1 stiga, sem liggur um fleiri h*8ir en eina, skal sama þrepb
og þreph*8 vera á Bllum h*Bum. Sé aukastijti settur 1 hú»,
hann ekki aB fullncgja ákvcBum þewarar greinar.
72 grein.
Gangur aB stiga og stigapallur skulu a. m. k. jafnbrciBir »t
um. Lengd stigapalls má ekki vera minni en 1,8 m.
Útitröppur »kulu gerBar úr steinsteypu og mega ekki ver
en 1,80 m nema pallur »é hafBur a. m. k. 1 m á lcngd o
brelBur tröppunum.
Eirlka A. Friðriksdóttir skrifar |J M
—
N EYTEN DAMÁL
m—mmmmmmm^—mmm^^—mmmmmmmmmmmmmmmmm—m*