Vísir - 08.04.1969, Blaðsíða 8

V í S IR . Þriðjudagur 8. apríl 1969.
VISIR
Otgefandi: ReyKjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aöstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Aðalstræti 8. Símar 15610 11660 og 15099
Afgreiðsla Aðalstræti 8. Simi 11660
Ritstjóm; Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Askriftargjald kr. 145.00 4 mánuði innanlands
I lausasölu kr. 10.00 eintakið
°rentsmiðja Vísis — Edda h.f.
Gjóta hornaugum
Yfirboð eru vel þekkt í stjórnmálum og á öðrum
sviðum, þar sem keppt er um hylli fjöldans. Einn
frambjóðandi lofar brú og þá er annar ekki seinn á
sér að lofa flugvelli, en hinn þriðji lofar þá hvoru
tveggja.
Undanfarin ár hafa yfirboð verið stunduð í ríkum
mæli milli stjórnarandstæðinga á Alþingi. Þeir kepp-
ast um að vera í sem mestri andstöðu við ríkisstjórn-
ina. Á þennan hátt hefur Framsóknarflokkurinn í
heild fengið á sig róttækt yfirbragð, þótt flokkurinn
sé að eðlisfari hinn íhaldssamasti hér á landi. Yfirboð
þessi má færa á einn nefnara: Annars vegar er kraf-
izt takmarkalausra ríkisútgjalda og hins vegar er
krafizt takmarkalausra lækkana á álögum.
Þetta sama vandamál er farið að einkenna sam-
komulagið í forustu launþegasamtakanna. Sú forusta
er um þessar mundir klofnari en nokkru sinni fyrr.
Þar eru menn orðnir varir um sig, gjóta hornaugum
hver til annars og þora ekki að stíga nein sáttaskref
í vinnudeilum af ótta við yfirboð annarra forustu-
manna í hreyfingunni.
Alltaf hafa verið flokkadrættir í launþegasamtök-
unum í svipuðum stíl og í stjórnmálunum. Flokkarnir
hafa hver fyrir sig haldið hópinr og barizt við hina
um fylgið í einstökum stéttarfélögum. En nú er klofn-
ingurinn margþættari en áður, og veldur þvi einkum
sundrungin í Alþýðubandalaginu.
Alkunnugt er, að mikil barátta er milli kommúnista
og Hannibalista á vígstöðvum launþegasamtakanna.
Þessi barátta lýsir sér í samningaviðræðunum á þann
hátt, að Hannibalistar telja sér nauðsynlegt að vera
jafnan harðskeyttari en kommúnistarnir. Hannibal-
istar vita, að hin minnsta sáttaviðleitni af þeirra hálfu
mundi leiða yfir þá ásakanir um þjónustulund gagn-
vart vinnuveitendum. Til þess að hindra þann áburð
hafa þeir tekið þann kost að yfirbjóða kommúnista
í hörkunni.
Komið hefur fram, að kommúnistar vilja nú fara
tiltölulega varlega í sakirnar og fresta löngu verk-
falli, en Hannibalistar vilja uppvægir allsherjarverk-
fall sem fyrst. Þannig hefur Hannibal boðað verk-
fall 17. apríl, en Þjóðviljinn vill ekki heyra slíkt nefnt.
Ef til vill hafa kommúnistar reiknað út, að Hannibal
muni ofleika yfirboðastefnuna og falla á henni.
Yfirboðastefnan veitir stundarfrið, en frá faglegu
sjónarmiði er hún misheppnuð. Hún hindrar forustu-
tnenn launþegasamtakanna í að þjóna félagsmönnum
sínum með virkustum hætti. Virkasta kjarabótaleiðin
er fólgin í því að hefja samstarf við vinnuveitendur
um skipulega aukningu á framleiðni atvinnuveganna,
svo að raunhæfar kjarabætur fáist. En heilbrigð skyn-
semi kemst hvergi að, þegar sérhver keppist um að
æpa hærra en hinir.
k\ dx^
Zi____,
j|
rf* f'tDlsS’*1
Asía - uppdráttur, sem sýnir Iandamæri Kína og Sovétríkjanna.
Sovézk-kínversku deilurnar
• Landsfundur kínverska
kommúnistaflokksins hófst
í Peking iaust fyrir bænadag-
ana. — Þegar þetta er skrlfað
(2/4) er lítið um fundinn vitað,
annað en að hann sitja á 6.
hundrað fulltrúar víðsvegar að
úr Kína, að kosin verður ný
miðstjóm og samþykkt ný
stjórnarskrá, „orðfærri og skýr-
ari og ákveðnari en sú, sem er
í gildi“. Mao var vitanlega á-
kaft fagnað við setningu þings-
ins og fólkið fagnaði á götum
og torgum — leikið á Iúðra,
bumbur barðar og skotið flug-
eldum, eins og sagt var í frétt-
unum.
Jjað hefir nú veriö hlé á slík-
um landsfundum eöa
flokksþingum í Kína i 7 ár, og
eins og ástatt er í heiminum er
engin furöa þótt menn bíði
spenntir frétta af þessu
flokksþingi. Hér veröur aðeins
drepiö á keppni Kinverja og
Rússa um hylli Afríkuþjóöa,
stefnuna á alþjóðavettvangi
kommúnismans og forustu hinna
kommúnistisku þjóöa, og landa-
mæradeilur og landamæra-
bardaga milli Rússa og Kínverja
austur við Ussurifljót nú nýlega.
Nú var það að vísu svo, aö
sovézkir leiðtogar breyttu allt
í einu um stefnu nú fyrir
skemmstu, „kúventu" eins og
stundum ér sagt, og sendu
Pekingstjórninni orðsendingu,
sem fjallaði um að réttast væri
að setjast nú að samningaborði
og leysa landamæradeilurnar —
en orðsendingin virtist raunar
benda til að öðru leyti, að Rúss-
ar vildu ekki slaka neitt til eða
a.m.k. ekki verulega. Og svo
var beðið eftir svari. En er
ekkert svar kom frá Peking
hófst aftur sovézki áróöurinn,
sem hafði þagnað í bili, og á
öörum degi hins kommúnistiska
flokksþings í Peking, var birt
hörkuleg árásargrein á Pek-
ingstjórnina í stjómmálaritinu
Kommunist f Moskvu, og Pek-
ingleiðtogarnir sakaðir um svik-
semi við kommúnismann og
skammaðir fyrir stefnu og hegð-
an í Afríkulöndum og róg um
Sovétríkin o. s. frv.
í fréttastofufréttum um orð-
sendingu sovétstjómarinnar seg.
ir, að í orðsendingunni sem af-
Hent var í Moskvu fyrra laug-
ardag, hafi verið 4500 orð og
að hún hefði verið í anda sátt-
fýsi og væri auösjáanlega óskað
eftir endur-opnun venjulegra
diplomatiskra leiða milli land-
anna, sennilega stig af stigi og
byrjað á að opna ræöismanns-
skrifstofur. Og ekkj talinn vafi
á, að unnt ætti að vera að koma
sambúðinni i venjulegt horf,
„ef fulltrúar Sovétrikjanna og
Kína hittast til þess að ákveða
landamærin í kyrru andrúms-
lofti á grundvelli ýtarlegra - at-
hugana og samkomulagsum-
leitana."
Þetta kann nú að líta vel út
á pappírnum, ef ekki fylgdi
böggull skammrifi, en á það er
minnt að 1964 var reynt að ná
samkomulagi um nokkrar
landamærastöövar til „lagfær-
ingar“ en þá gerðu Kínverjar
kröfur um að fram færu miklu
umfangsmeiri viðræður um
kröfur varðandi landamærin —
og þá fór allt út um þúfur.
Þvi virðist fara víðsfjarri, að
Kínverjar geti ekki stutt sumar
landamærakröfur sínar með
rökum. Verður þó jafnframt að
geta þess, að þeir gera kröfur
til stórra sneiða af ýmsum ná-
grannalöndum, og í Kína eru
prentaðir uppdrættir af þessu
Kína útþenslunnar og framtíð-
arinnar — Valdhafarnir í Pek-
ing ala sínar útþensluvonir eins
og valdhafarnir í Kreml sínar.
Kína gerlr nefnilega kröfur
til landa, sem eru hvorki meira
né minna en 800.000 ferkm. (til
samanburðar: ísland er 103.000
ferkm.).
Þessi landsvæðj eru í Siberíu,
Austur-Asíu og Mið-Asíu og er
að þessu vikið í sovézkri yfir-
lýsingu með þeim orðum, að
.. Kínverjar geti vel hugsaö
sér að innlima landsvæðj „sem
byggð séu fólki af nærri öllum
Evrópuþjóðemum og fjölda
fólks af Evrópustofni".
,Hér er vafalaust", segir i
yfirliti bandariskrar fréttastofu
átt við lönd í Asíu, þar sem
þróunin hefir verið við forustu
Rússa kynslóö fram af kynslóð,
og einnig sé átt við hluta af
Indlandi, Kóreu Víetnam, Nep-
al, Burma og Mongólíu — allt
landsvæði auðkennd Kína á
„nútíma kínverskum landabréf-
um“.
Sovétleiötogar segja, að fyrr
kínversk lönd, en nú sovézk,
hafi á sínum tíma fengizt við
gerð löglegra samninga milli
keisaranna rússnesku (zar-
anna) og kínverskra keistara,
sem létu kúgast af hinum vold-
ugu Rússlandskeisurum. Minnt
er á sáttmálann í Algun 1858, t
Tientsin 1858 og í Peking 1890.
Og sovétleiðtarnir segja, að
þessarar aldar Kínaleiðtogar
eins og Sun Yat Sen — og síðar
Mao tse Tung sjálfur og Chou-
En-Iai hafi staðfest þessa gömlu
sáttmála.
í yfirlýsingunni segir, að
sovétleiðtogar minni á, að Rúss-
ar hafi látiö af höndum viö Kína
járnbrautina — „austur-járn-
brautina svo nefndu“ og hafnar-
bæina Dairen og Port Arthur,
sem þeir hrifsuðu úr klóm
Japana 1945,
Og — segja þeir enn frem-
ur — viðurkenndi Mao bæði
1945 og 1949, að Sovétríkin
hefðu oröið fyrst til þess að
fella úr gildi ójafnaðar-sátt-
mála, sem gerðir voru við Kína,
en þrátt fyrir þetta beri Kín-
verjar nú fram fjarstæðukennd
ar, ósanngjarnar kröfur og
komi af stað blóðugum landa-
mærabardögum. Og samtímis
byggi þeir hvern flugvöllinn af
öðrum í grennd viö austur-landa
mærj Sovétríkjanna.
Og vegna alls þess, þótt
Sovétríkin vilji friðsamlegar
samkomulagsumleitanir, til þess
að girða fyrir frekari árekstra
og blóðug átök eins og á Daman
skij-ey, sem Kínverjar eigi sök
á telji sovétstjórnin nauðsynlegt
að minna á, að gegn sérhverri
tilraun til þess aö beita vopna-
valdi gegn Sovétríkjunum veröi
snúizt kröftuglega.
Vestrænir fréttaritarar, segir
i fréttastofufréttinni, eru þeirr-
10. síða.