Vísir - 25.11.1970, Blaðsíða 8

8
V f S IR . Miðvikudagur 25. nðvember 1970.
VISIR
Otgefandi: Reykjaprenf hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R EyjöMfsson
Ritstjðrt • Jðnas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstlómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar : Brðttugötu 3b Simar 15610 11660
Afgreiðsla - Bröttugötu 3b Slmi 11660
Rit-stjórn • Laugavegl 178. Sími 11660 (5 linur)
Askriftargjald kr. 195.00 á mánuði innanlands
I lausasöiu kr. 12.00 eintakið
Prentsmiðja Vlsis — Edda hf.
Fagnaðarefni
Samkvæmt fréttum hafa Bandaríkjamenn í stjórn-
málanefnd Sameinuðu þjóðanna borið fram tillögu
um að efnt verði til nýrrar alþjóðaráðstefnu til þess
að fjalla um alþjóðlega samninga um stærð landhelgi
og undirbúning þess, að settar verði alþjóðlegar regl-
ur um hvað teljast skuli landgrunn. Einnig er ætlazt
til að rætt verði um nýtingu náttúruauðlinda á hafs-
botni, mengun sjávar, hagsmuni strandríkja í sam-
bandi við fiskveiðar o. flv
Það þykir nokkrum tíðindum sæta, að Bandaríkin
skuli nú bera fram slíka tillögu, því bæði þau og
Sovétríkin hafa hingað til lagzt gegn kröfum þróun-
arlandanna um að samningarnir, sem gerðir voru um
þessi mál í Genf 1958 og 1960 væru teknir til end-
urskoðunar.
Þetta er mál, sem miklu varðar okkur íslendinga
og við munum því fylgjast með at áhuga og láta þar
til okkar taka, eftir því sem unnt verður. Við höf-
um lengi haft fullan hug á að fá viðurkennd óskoruð
umráð yfir því, sem við teljum okkar landgrunn, og
mun mega fullyrða að þjóðin öll stefiní eíhþuga að
því marki. Það væri a. m. k. harla undarlegt, ef út
af því þyrftu að rísa nokkrar innbyrðis deilur. Sam-
kvæmt tillögunni á þessi ráðstefna að koma saman
árið 1972, og er því góður tími til að undirbúa það,
sem íslendingar telja sig þurfa þar fram að færa.
Þess hefur orðið vart síðan fregnirnar bárust um
að olíulindir væru fundnar á landgrunni Noregs, að
almenningur hér er farinn að gera sér gleggri grein
fyrir nauðsyn þess, að fá full umráð yfir landgrunni
íslands. Eflaust tekur nokkum tíma að ná samkomu-
lagi um þessi mál á alþjóðavettvangi. því að kröfur
hinna ýmsu þjóða um hvað teljast skuli landgrunn
eru ólíkar eftir staðháttum. Við íslendingar munum
í meginatriCum vera einhuga um, hvað telja beri land-
grunn okkar, en • el ' " + sú skoðun ylli engum
ágreiningi á slíkri ráðstefnu, gætu sjónarmið sumra
annarra þjóða um þeirra landgrunn valdið töfum.
Samt sem áður ber að fagna því, að þetta spor er
stigið, því að vafalítið má telja, að þessi tillaga Banda-
ríkjanna verði samþykkt ann§ðhvort nú eða á næstu
árum, því að kröfurnar um endurskoðun samning-
anna eru orðnar svo margar og háværar, að gegn
þeim verður ekki mikið lengur staðið.
íslendingar hafa til skamms tíma metið réttindin
yfir landgrunninu að mestu með hliðsjón af sjávar-
aflanum. Og úr því skal sízt dregið, hve aukin vernd
og útfærsla fiskimiðanna skiptir þessa þjóð miklu
máli; en það kunna að leynast á landgrunninu fleiri
auðlindir, eins og t. d. hefur komið í ljós hjá Norð-
mönnum. Þó ekki væri olía, þá eitthvað annað. Það
er þvi sannarlega orðið tímabært að fara að vinna
að því af einhug, að fá alþjóðlega viðurkenningu á
þessum rétti.
í'
i
i
\\
l
(i
a
v>
I
Peking fékk meirihluta
atkvæða í fyrsta sinn
0 Eins og kunnugt er,
fékk tillaga á þingi
Sameinuðu þjóðanna um
að veita Kína, þ. e. Maó-
Kína, upptöku í samtök-
in talsverðan meirihluta
atkvæða, hins vegar fær
Maó ekki að senda full-
trúa á þing Sameinuðu
þjóðanna eftir sem áður,
þar eð ákvæði sem kveð
ur á um að því aðeins
fái fulltrúr kínversku
kommúnistastjórnar-
innar sæti hjá Samein-
uðu þjóðunum, að %!
hlutar atkvæða séu með
tillögunni. Meirihlutinn
dugði ekki til þess. 51
var með því að Komm-
únista-Kína fengi full-
trúa hjá Sþ. 49 á móti og
25 sátu hjá.
Fylgiandi aðiH (51):
Afghanistan, Albanía, Alsír,
Austurríki, Bretiand, Búlgaría,
Burma, Burundi, Byelorussia,
Ceylon, Chiie, Danmörk. Eþíó-
pía, Finnland, Frakkland, Gínea.
Ghana, Gínea, ('Equatorial), Tnd
iand, írak, ítalia,
Kenya Kúba, Libya, Mali,
Máritania. Monaólia. Marokkó
Nepal, Nigería, Noreaur, Pakist-
an, Kongó, Pólland. Rúmenía,
Sómalía, Suður-Yemen. Sovét-
rfkin, Súdan. Svíþjóð, Sýrland,
Tanzania, Tékkóslóvakia, Ú-
ganda, Úkraina, Sameinaða Ar-
abaríkið, Yenien, Júgóslavía,
Zambía, Ungverjaland.
Gegn aðild (49):
Argentína, Ástralía, Barbados,
Brazilía, Kambódía, Chad, Kína
(Formósa), Kólumbia, Kongó,
Costa Rica, Dahomey, Dóminí-
kanska lýðveldið, E1 Salvador,
Gabon, Gambía, Grikkland,
Guatemala, Haiti, Hondúras,
ísrael, Fflabeinsktröndin, Japan,
Jórdanía, Lesotho, Lfbería,
Madagaskar, Malawi, Malta,
Mauritíus, Mexíkó, Nýja-Sjá-
land, Nicaragua, Níger, Pan-
ama, Paraguay, Filipseyjar,
Rwanda. Saudi-Arabíg, Sierre
Leone, Suður-Afrfka, Spánn,
Swazíland, Thailand, Togo,
Tyrkland, U.S.A., Efra-Volta,
Uruguay, Venezuela.
Sátu hiá (25):
Belgía. Bólivía, Botswana,
Kameroon, Mið-Afríkulýöveldið
Kvour. Ecuador, Fiji, Guayana,
ísland, íran Irland, Jamaica,
Kuwait, Laos, Líbanon, Luxem-
bourg. Malajsia, Holland,
Perú, Portúgal,, Senegal, Singa-
pore, Trinidad, Tabago, Túnis
— sem bar fram sérstaka til-
lögu, er var felld.
. %•■, ’ '•> ■ - ! (
IHsættanleg sjónarmið
Pað er sjáaniegt, að úr þessu
véfðtir ekki lengi staðið gegn
aðild Rauðn-Kína að Sameinuðu
Þjóðuhum. Reyndar er þetta mál
tálsvert flókið orðið. Kfna hef-
ur reyndar sæti hjá S.þ., en í
því sæti situr útlagastjórn Sjang
Kai Siekks á Formósu (Taiwan)
— er næsta hæpið að fela ful-
trúa útlagastjómarinnar að
fara með umboð alls Kína á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna,
en hnffurinn stendur þar í, aö
Formósubúar sættast eflaust
seint á að víkja af þinginu, ef
fuiltn'ii Rauða-Kína fær þar
sæ'i — hins vegar virðist næsta
erfitt að ímynda sér, að Peking-
stjóttnin sendi fulltrúa til Sam-
einuöu þjóðanna, ef Formósu-
maðurinn situr þar áfram — þar
með er Pormósa viðurkennd
sem ríki í ríkinu.
Peking-stjómin fær full-
;rúa — fyrr en seinna
Nú er það orðið ljóst, að
Bandaríkjunum helzt ekki öllu
lengur að halda úti svo harðri
pólitfk sem hingað ti'l gegn að-
ild Rauða-Kína, meðal annars
vegna þess, að mörg riki, sem
greiddu atikvæði gegn aðild
Kína nú, gerðu það með þeim
fyrirvara, að þau hefðu ekkert
við það að athuga, að Peking-
stjómin fengi fuilltrúa hjá S.þ.
en greiddu atkvæði gegn aðild
einungis vegna þess, að þau
sæju ekki ástæðu til að visa
Formósu-fu'lltrúanum í brott.
BIIBIIIIIili
1M íífSffl
Búizt var við að meirMuti
rfkja greiddi nú atkvæði með
aðild Rauða-Kína. Undanfarið
hefur talsvert verið halddð á
lofti, hér á Vesturlöndum, stefnu
vinveittri Peking. Til dæmis
hafa bæði Ítalía og Kanada
tekið upp stjómmálasamband
við Kína, skipzt á sendiherrum
við Peking-stjómina og hafið
verzlimarsamninga. Ólíklegt
verður því að teljast, að ákvæðið
um % hluta atkvæða verði lengi
í gildi úr þessu, og að greinfleg-
ur meirihluti fái, bráðlega úr
því skorið hvort RauÖa-Kína
fær aðild eður ei.
Kanadamenn
óþolinmóðir
Nokkur lönd, svo sem Kan-
adá, hafa látið { ljósi þann vilja
sinn, að verði ákvæöið um 2/3
hluta atkvæða látið standa á-
fram, muni þau ekki styðja það
atriði lengur. Kanada stóð með
Bandarfkjamönnum að þvi, að
2/3 hlutar atkvæða yröu að falia
Peking-stjórninni í hag til aö að
ild fengist, þar eð Kanadamenn
töldu, að aðild Peking-stjómar-
innar að samtökunum væri það
þýðingarmikið atriði, að ekki
væri fært að hleypa henni inn í
samtökin — öryggisráðið —
með einföldum meirihluta at-
kvæða. Áöur en atkvæðagreiðsl
an hófst, bar Túnis fram til-
lögu um að atkvæðagreiðslunni
síkyldi tvískipt — þannig aö kos
ið yrði um aði'ld Taiwan annars
vegar og kommúnista-Kína hins
vegar. en sú tillaga fékk ekki
Mjómgmnn.
Skipt um skoðun
Nokkur ríki, sem við fyrri
atkvæðagreiðslur hafa setið hjá,
greiddu nú atkvæði með aðild.
Má nefna Kanada, Chile, Aust-
urrfki og Ítalíu — og nokkur
riki, sem greiddu atkvæði gegn
aðild í fyrra, sátu hjá í ár, t.q.
Bolivía, Botswana, Kameroon,
Mið-Afrfkulýðveldið, írland,
Luxembourg o. fl. — GG
Fastafulltrúi Formósu (Kína) hjá S.þ., Liu Chieh virðist ang-
urvær á svip þar sem hann situr og hlusfar á deilur fuli-
trúa um hvort veita skuii Peking-stjórninni aöild að S.þ.