Vísir - 24.04.1971, Blaðsíða 8

V1SIR . Laugardagur 24. aprfl 1971.
/ J •
/
VÍSIR
Otgefandi: Kejrtcjapmn Bt.
Framkvæmdastjðri: Svefam R. Eyjólfssoo
Ritstjóil: Jónas Rristj&nsson
Préttastjóri: Jðn Birgir Péturssoo
RitstjórnarfulltnU: VakUmar H. Jóiiannesson
Auglýsingastjóri: Sköli G. Jóhannessm
Auglýsingar: Bróttugótu 3b. Slmar 1S610 11060
Afgreiðsla: Brðttugótu 3b Stm) 11860
Ritstjóm: Laugavegi 178. Sfmi 11660 (5 Unur)
Askriftargjald kr. 195.00 á mánuði tananlands
t lausasfllu kr. 12.00 eintakK)
Prentsmiója Vlsis — Edda W
■.^mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^mmmmm
Flóttamannahjálp
§umir telja ofmælt, að íslendingar búi við allsnægtir.
Hið sanna er þó, að erfitt mun að benda á margar
þjóðir þar sem lífskjör eru jafnari og betri. Þar með
er ekki sagt, að enn megi ekki um bæta, og að því
ber vitaskuld að stefna. En jafnhliða því sem við reyn-
um að búa sem bezt í haginn fyrir okkur sjálfa er
hollt að líta til annarra heimshluta og íhuga ástandið
þar. Meirihluti mannkyns býr enn við skort og margs
konar hörmungar, sem tiltölulega fáir íslendingar
hafa séð með eigin augum og enn síður reynt. Það er
fyrst nú eftir að sjónvarpið kom til sögunnar, að okk-
ur hafa gefizt tækifæri til að sjá með eigin augum
svipmyndir af þeirri eymd og umkomuleysi, sem
milljónir manna eiga við að búa víðs vegar um heim.
Síðan íslendingum fór að vaxa fiskur um hrygg I
efnahagslegu tilliti hafa þeir reynzt örlátir á fram-
lög til líknarmála. Ef til vill hefur sú neyð, hungur
og hallæri, sem þjóðin átti sjálf við að stríða um lang-
an aldur, mótað í þjóðarsálinni arfgenga líknarlund.
íslendingar hafa á síðari árum hlotið lof margfalt
stærri og auðugri þjóða fyrir rausnarskap í ftamlög-
um tfl alþjóðiegrar líknarstarfsemi. Sama máli gegnir
þegar á skjótri hjálp hefur þurft að halda til aðstoð-
ar bágstöddum innanlands. Hefur þá almenningur
jafnan brugðizt vel við og margir gefið af miklu ör-
lætL
Á morgun fer fram um land allt f jársöfnun til hjálp-
ar flóttafólki. Það er erfitt fyrir þá, sem búa við ör-
yggi og góða afkomu, að gera sér til fulls í hugarlund,
hvílíkar hörmungar, bæði líkamlegar og andlegar,
þetta flóttafólk verður að þola. Það er fyrir rás við-
burða, sem flest af því á enga sök á, hrakið frá átt-
högum sínum, ættlandi og eignum, hungrað og klæð-
laust og í ofanálag oftast með dauðann á hælunum.
Saldaus böm eru hundelt og hrjáð með öllu móti
jafnt og þeir fullorðnu. Og hið sorglega er, að það
er hvíti kynstofninn, sem oft á þama þyngstu sökina.
Margar þessar þjóðir og ættflokkar, sem nú berast
á banaspjót, lutu um aldir yfirráðum hans, og þegar
hann loks veitti þeim svokallað frelsi vom þær flest-
ar svo vanbúnar við því, að þær hafa orðið leiksopp-
ar þeirra afla, sem enn deila og drottna á hnettinum
— hinna hvítu herra.
Það var því ekki vonum fyrr er augu hvíta manns-
ins tóku að opnast fyrir því, að honum væri skylt að
koma hinum bágstöddu til hjálpar. Ekki svo að skilja
að þeir væru ekki líka margir í hans eigin heimkynn-
um. Víðtæk samhjálp var orðin og er enn heims-
nauðsyn. Flóttamannahjálp Sameinuðu þjóðanna,
Rauði krossinn og margar aðrar líknarstofnanir hafa
miklu góðu til leiðar komið, en ný viðfangsefni koma
jafnan í stað þeirra, sem tekst að leysa. Svo er enn.
Sýnum það öll á morgun, að við viljum enn sem fyrr
rétta bágstöddum bræðrum og systrum örláta hjálp-
arhönd.
Steypir systir-

m bróSur sín-
um uf stóli?
Nýi einræðisherrann á Haiti óttast einnig
innrás frá Kúbu eða Dominikanska lýðveldinu
Bandaríska leyniþjón-
ustan hafði í gærkvöldi
ekki fundið nein merki
þess að Fidel Castro og
Kúbumenn hygðu á inn-
rás í Haítí eftir fráfall
Duvaliers einræðisherra.
Sonur hans, sem tók við
forsetatign á Haítí, hélt
því fram, að innrás væri
yfirvofandi, og hann bað
Bandaríkin um aðstoð.
Flotinn við öllu búinn.
Hinn tvitugi stúdent Jean
Olaude Duvalier fékk að föður
sínum látnum einræöisvald í
ræðið á Haítí hefur verið tailið
eitt hiö grimmasta í víðri ver-
öild. Islenzkir útvarpshlustendur
heyrðu fyrir nokkrum árum
sögu eftir Graham Greene
„Trúðarnir", þar sem ástandinu
á Haití er lýst sem hinu versta
einræði blönduðu frumstæðum
trúarbrögðum og hindurvitnum.
Bandaríkjamenn eru ekki taldir
vilja verja Jean Olaude fyrir
hugsanlegri uppreisn innan-
lands, en þeir kunna að verða
í erfiðleikum, ef uppreisnarmenn
verða taldir vinveittir Caistro.
HaJtí er einna neðst á öllum
listum um lífskjör og félagslegar
framfarir í Ameríku. Sumir
segja, aö Kúbumenn og Sovét-
menn einnig séu ekki áhuga-
samir um völd i þessu ríki, sem
mundi verða þeim efnahagsleg
byröi fremur en hitt. Sovétríkin
kunna einnig að hafa nóg meö

Papa Doc stýrði Haití í 14 ár. Bandaríkjamenn þóttust verða
að sætta sig við hann, og myndin sýnir, er Rockefeller
ríkisstjóri heimsótti hann.
eyrfldnu Haftí í Karabíska haf
inu. Faðir hans, sem venjulega
var kaliaður „Papa Doc‘‘ hafði
um langt skeið stjómað með
harðri hendi í þessu svertingja-
rðri.
Castro. Styrkur Rússa til Kúbu
er sagður nema 88 milljón ís-
lenzkum krónum á hverjum
degi.
Her Dóminíkanska lýð-
Bandariskar flotadeildir voru
í gær við öllu búnar umhverfis
eyjuna Hispaniola og á því 440
sjómflna svæði, sem er miffli
Haítf og Kúbu. Utanrikisráðu-
neytið í Washington segir, að
þessar ráðstaifanir séu aðeins
til þess gerðar að vera við öllu
búnir og sjá, hvað sé að ger-
ast
Castro hefur löngum litið
Haítf girndarauga. Duvalier
braut árið. 1959 á bak aftur inn-
rásartilraun Kúbumanna. Siðar
hefur Castro margsinnis sagt í
ræðum, að hann „ætli að frelsa
Haítí". en sérfræðingar hria
veriö vantrúaðir á það.
Hið versta einræði bland
að hindurvitnum.
Bandaríkin kunna að vera i
vanda í Haítímáium. Stefna
jjeirra er tal.in vera, að hindra
með öllu móti innrás frá Kúbu
en láta það jafnframt ógert að
styrkja Jean Claude i sessi. Ein-
veldisins við landa-
mærin
í höfuðborg Haítis Port-au-
Prince óttast stjórnvöld einnig
afskipti frá Dóminíkanska lýð-
veldinu, en þessi rfki eru á sömu
eyju. Hersveitir Dðminíkanska
lýðveldisins hafa tekið sér stöðu
meðfram Iandamærunum. Banda
ríska leyniþjónustan segist ekki
vita til þess, aö þessi her hygg-
ist gera innrás.
Hins vegar hefur löngum ríkt
spenna milli ríkianna. og fyrir
átta árum munaði minnstu, að
stvrjölcl vrði milli þeirra.
Papa Doc stýrði Haítí í 14
ár. Á þesu tímabili mun átta
sinnum hafa verið reynt að
ráðast inn í landið. en vfir'e’”
var um örsmáa hópa að ræða.
Margsinnis varð Papa Doc að
bæla niður uppreisnarti'r'iunir
heima fyrir.
Þótt Papa Doc hafi skipað son
sinn eftirmann. nokkrum vikum
fyrir andlát sitt er almennt bú-
izt við hörðum átökum um völd
Islenzkir útvarpshlustendur
hafa í sögunni „Trúöamir“
heyrt álit skáldsins Graham
Greenes á einræðinu á Haítf.
Umsjón: Haukur Helgason
in. Er ekki að búast viö kyrrfl í
landinu um langt stoeið.
Kærasti systurinnar
fjármálaráðherra.
Lfldlegast virðist þð, að megiti
hluti hersirts og öryggislðgTegl-
unnar styðji Jean Ohtude afl
minnsta kosti fyrst mn slnn.
Hann breytti þó verulega rfkis-
stjóm Iandsins. Aðeins mennta-
málaráðherrann og viðridpta-
málaráðherrann sitja áffram f
hinni nýju stjöm. Jean Claude
skipaffi hins vegar í embætti
utanríkisráðherra Adrien Ray-
mond, sem er bróðir yfirmanns
hersins. Nýi tananrfkisráðherr-
ann, Lockner Cambroime, er
gömul stoð og stytta Duvalier-
fjölskyldunnar. Hetaiilisíæknir
Duvalierfjötskykfunmar, hjarta-
læknirinn dr. Alix Theard, er
nú heiTbrigðismálaráðherra. Kær
asti systur forsetans hefur ver-
ið gerður fjármáiaráðherra.
Hinn nýi einræðisherra heftrr
um margt þótt ondarlegur.
Vegna sesku hans þótti fðflur
hans ekki annað fært en afl
„skrökva" til um aldur haos og
bæta við hann nokkrum áram,
þegar hann útnefndi sonfam eft-
irmann stan. Faðirinn var einnig
mjög óvenjulegur maður og var
hann talinn iðka svartagaldur,
en voo-doo trúta á traustar ræt-
ur í Haítí.
Þótt landsmenn séu taldir
kristmir, laumast margir þeirra
í náttmyrkri ti'l að iðka sfn
fornu trúarbrögð.
Jeam Olaude ætlar aö trvgg’a
völd sín með útnefningu fjölda
manna til að vera ráöunautar
sínir. Hann er ekki talinn hafp
„gleymt" neinum af helztu for
ystumönnum í því Til dænv'
hefur hann skipað yfirmenn lí'
varðarins oe herskála skamr •
frá forsetahöllinni sérstak"
ráögjafa sína f landvarnamál
um.
Metnnðargiörn systir.
DuvaPerfiöIskyldan á hins
vegar fleiri metorðagjarna en
Jean Claude. Fréttamenn segja.
að áöalspurningin sé, hvort hin
metorðagiarna systir hins nýia
einræðisherra. Marie Therese,
muni hrifsa völdin af honum
Marie Therese hefur ekki fariö
dult meö. að hún telji sig fær-
ari um aö stiórna ríkinu en
bróöur s'nn. Marie var einkarit-
ari föður síns síðustu árin, oc
hún hafði mik’l ðhrif á hann
enda var hann t>á sjúkur á sál
og líkama og fuilur grunsemda
í <»orð undirmanna sinna.
t>á kemnr ekkia Papa Doc
við sögu. Hún er sögð hafa
barizt með k:aft; oa klóm gevn
bvf að Jean Clande tæki v'"'
vöHnnum. Fvrir frú Silone Ov
ide Duvaber vakti bð fyrst o"
pQ hún órtaðist. að 'ff
Tean Claude vrði f hættu. ef
hann tæk:st bessa miklu ábvrgð
á 'reröar..
Má vera aö henni hafi ekki
skjátlazt um það.