Vísir - 03.06.1971, Qupperneq 8

V í SIR. Fimmtudagur 3. júní 1971,
VÍSIR
Otgefandí: Keyk]aprenr nt.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstlórnarfulltröi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Augiýsingar: Bröttugötu 3b. Simar 15610 11660
Afgreiösla- Bröttugötu 3b Slmi 11660
Ritstjðra: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 Unur)
Áskriftargjald kr. 195.00 ð mðnuði innanlands
I lausasölu kr. 12.00 eintaldð
Prentsmiöia Vfsis — Edda ht.
Fýldir menn
4.f hverju eru mennimir að ergja fólk með því að
hafa þetta í sjónvarpinu, spurði fjöldi manns að lokn-
um framboðsfundinum á þriðjudagskvöldið. En vænt-
anlega mun almenningur geta huggað sig við, að nú
hafi stjórnmálamennirnir loks lært af reynslunni og
hafi ekki fleiri slíka fundi í sjónvarpssal.
Mikill meirihluti frambjóðendanna talaði í hefð-
bundnum framboðsfundastíl, sem hefur langtum an-
kannalegra yfirbragð í sjónvarpinu en á venjulegum
framboðsfundum. Það er sannarlega dapurleg sjón að
sjá góða og gegna menn gera sér upp heilaga reiði og
þrútna í framan, meðan þeir vinda ofan af þeim sömu
innihaldslausu klisjum og slagorðum, sem landslýður
hefur mátt þola áratugum saman.
Fulltrúi Sjálfstæðisflokksins í nefnd þeirri, sem gerði
tillögur um kosningasjónvarp, Baldvin Tryggvason,
lagði þar árangurslaust til, að nýtt form yrði tekið upp
í stað gamla útvarpsumræðuformsins. Hann lagði til,
að í stað glansmyndasýningarinnar í flokkakynning-
unni yrðu fulltrúar flokkanna látnir svara spurningum
andstæðinga. Hann lagði einnig til, að í stað hinna fyr-
irfram skrifuðu ræðna á framboðsfundinum yrði tekið
upp umræðuform, svo að menn stæðu fyrir máli sínu
og svöruðu gagnrýni.
Fulltrúar vinstri flokkanna máttu ekki heyra á
slíkt minnzt. Engar nýjungar mátti framkvæma,
heldur varð allt að vera í sama farinu Enginn blettur
af gagnrýni mátti falla á glansmyndir flokkanna af
sjálfum sér í flokkakynningunni og ekki mátti brjóta
til mergjar þær einföldu og ómerkílegu klisjur, sem
margir frambjóðendumir notuðu í stirðnuðum upp-
lestri sínum á framboðsfundinum.
Afstaða vinstri flokkanna er ef til vill skiljanleg út
frá því sjó—'- 'iQi, að þeir hafi ekki treyst mönnum
sínum til að tak'». b'" ' opnr^ vr iæðum og svara
gagnrýni. En það er skam:::góður vermir að hindra
umræður og gagnrýni. Varla geta vinstri ieiðtogarnir
talið sér trú um, að sjónvarpsáhorfendum hafi fallið
í geð hinir fýlulegu og hneyksluðu menn, sem máluðu
fyrir fólki þá svörtu mynd, að lífskjörin væru alítaf
að versna og efnahagslífið að komast á vonarvöl, það
er að segja þegar þeir vom ekki að níða skóinn hver
niður af öðrum.
Hinir ósamlyndu vinstri flokkar hafa í sjónvarpinu
orðið fórnardýr eigin íhaldssemi og hræðslu.Þeirvildu
ekki opnar umræður og skoðanaskipti, þar sem slag-
orðin væru vægðarlaust rifin niður og menn neyddir
til að stíga úr fílabeinsturni sínum og takast á við
raunveruleikann. Þeir töldu sig mundu tapa á því.
En í staðinn sýndu þeir sig í spegli hins trénaða forms.
Og almenningur sá ósamlyndi, uppgerðan þunga reiði
og ábyrgðar, tóm orðanna, og fýluna, sem gaf fram-
boðsfundinum svip sinn.
Hver er lögun jarðar?
— Bandaríkjaher ver 15 milljónum króna
til mælingastarfa á Islandi
Umferðaröngþveiti á Vatnajökli?
Nei, tæpast. Þeir voru samt að skríða um jökul-
inni víðs vegar á einum 7 snjóbílum, ferðagarpar og
rannsóknarmenn, og einn þessara 7 þvældist í ó-
göngur, og varð að híma í hríð og sambandsleysi
í 4 sólarhringa kringum hvítasunnuna og innan-
borðs voru 2 menn.
Þessi eini snjóbíll er enn þarna á jöklinum en
hann er í slagtogi með 3 öðrum auk þyrlu Andra
Heiðberg. Þyrlan var auðvitað send í loftið, þegar
menn fóru að óttast um þann er ekki kom fram, og
sást bíllinn þá fljótlega, þar sem hann var að skreið-
ast í Grímsfjalli. Þar biðu mennirnir 2 eftir að hríð-
inni linnti og héldu síðan áfram til félaga sinna, sem
eru starfsmenn Orkustofnunar að gera flóknar
mælingar þar á jöklinum.
Hvað er hægt aö mæla á
Vatnajökli?
Sérfræöingum finnst þetta
eflaust heimskuleg spurning.
Guðmundur Pálmason. for-
stöðumaður jaröhitadeildar
Orkustofnunar, tjáði Visi, að
verkefni snjóbilsmanna stofnun
arinnar, væri að gera þyngdar
kort af iandinu — og þar með
töldum Vatnajökli. Þyngdar-
kort? Mæla þyngd? „Já“ segir
Guðmundur, „þegar við tölum
um að mæla þyntd þá eigum viö
raunvenilega við, að við séum
að mæla aðdráttarafl jarðar. Að
dráttaraflið er ekki ails staöar
jafnsterkt, og það er hægt með
nákvæmum mælingum að finna
út þær litlu breytingar sem
veröa á aðdráttaraflinu frá ein-
um stað til annars.
Trausti Einarsson, prófessor,
gerði slíkar mælingar hér á
landi fyrir um 15—20 árum,
en þær mælingar náðu ekki
jafnt til allra landshluta eins og
þær sem nú er verið að gera.
Þessar mælingar, sem viö
ljúkum núna við með þv*i aö
senda leiðangur á Vatnajökul-
inn, eru orðnar að næsta þétt-
riönu neti um allt landið. Við
mælum aðdráttaraflið á vissum
punktum, og milli hverra
punkta eru um 10 kílómetrar."
Hvemig er jörðin í
laginu?
Og hver er svo tiigangurinn
með þessum mælingum?
„Hann er raunar tvíþættur.
Við hjá Orkustofnun, sem fram
kvæmum verkið og vinnum úr
gögnum, höfum mestan áhuga
á að fá vitneskju um berg-
grunninn sem er undir landinu.
Mælingarnar gefa okkur upplýs
ingar um þéttleika bergmyndana
og breytingar þar á koma
fram sem breytingar á þyngd-
araflinu—aðdráttaraflinu. Þetta
eru þær fræðilegu upplýsingar
sem við hér viljum fá. Svo er
önmtr hlið á málinu.
Mælingar þessar eru að
öl!u leyti kostaðar af Landmæl-
ingastofnun Bandarlkjahers,
en framkvæmdar af Orkustofn-
un. Þegar unnið hefur verið úr
gögnum, fá þeir eintak af
þeim, en við fáum þau vitanlega
einnig, og notum þau að viid.
Bandarikjamenn kosta slíkar
mælingar víða um lönd, og
er markmið þeirra með mæl-
ingunum að fá í hendur full-
komnar upplýsingar um lögun
jarðarinnar."
Langvarandi úthald
Gunnar Þorbergsson, land-
mæiingamaöur* framkvæmir
verkið og stjómar því úti I
mörkinni, en Guðmundur Pálma
son annast svo yfirstjórn og
samskipti við Bandarikjamenn.
Byrjað var á mælingunum
1968, og þá um sumarið fóru
þeir mælingamenn með tæki
sín um allt Suðvesturland og
hafa síðan notað hvert sumar.
1969 var mælt Norðausturland,
síöan Austurland og Vestfirðir
og nú er verið að ljúka verkinu.
„Þetta hefur verið mtkið
verkefni, og Gunnar og hans
menn hafa mikið notað þyrlu
Andra Heiðberg við aö flytja
sig á milii bækistöðva,“ segir
Ameríkanar vilja
finna út lögun jarðar
— íslendingar
kanna
undirstöðuna
Guðmundur Pálmason, „og raun
ar er aðdráttaraflsmælingin
auðveldasti hluti verksins, því
um leið framkvæma landmæl-
ingamenn hæðarmælingar, sem
eru mjög nauðsynlegur hlut; af
þessu öllu saman og jafnframt
tímafrekastur.“
„Reiknað er með að verkinu
ljúki á þessu ári og er þá heild-
arkostnaður við þaö frá upphafi
orðinn um 15 millj. krónur. Við
munum síðan vinna frekar úr
niðurstöðunum, þegar tími
vinnst til.“ — GG
m. uru .vu*