Vísir - 11.06.1971, Blaðsíða 8

8
VlSIR. Föstudagur 11. júní 1971.
VISIR
Otgefandi: Reykjaprenr nt.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjótfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttugötu 3b. Simar 15610 11660
Afgreiösla- Bröttugötu 3b Simi 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Simi 11660 f5 linur)
Áskriftargjald kr. 195.00 ð mánuöi tnnanlands
I lausasölu kr. 12.00 eintakiö
Prentsmiöja Visis — Edda M.
Þó er munur
]\Jjög mikið er um, að fólk kvarti um, að stjórnmála-
flokkamir séu hver öðrum líkir og bjóði kjósendum
upp á sömu loforðin og slagorðin. Þetta er að vissu
marki rétt, eins og menn geta sannfærzt um, ef þeir
fylgjast með áróðri og stefnuskrám flokkanna.
En þar með er ekki allur sannleikurinn sagður. Svo
er fyrir að þakka, að mörg þjóðþrifamál eru þess
eðlis, að allir flokkar hljóta að hafa þau á stefnu-
skrá sinni, því að allir vilja þeir þjóðinni vel. Allir
vilja leggja vegi, draga úr mengun og stækka land-
helgina vemlega, svo að dæmi séu nefnd.
Hinu er ekki að leyna, að leiði kjósenda stafar að
nokkm leyti af því, að deilur hafa að þessu sinni
orðið vægar um pólitísku ágreiningsefnin. Stjómar-
andstæðingar hafa lítinn höggstað fundið á ríkis-
stjórninni og hafa því aldrei þessu vant fátt um að-
gerðir hennar og markmið að segja. í stað þess leggja
þeir áherzlu á mál, sem ekki er flokkspólitískt og
allir em í aðalatriðum sammála um, — landhelgina.
Engu að síður er veigamikill munur á stjómmála
flokkunum, einkum á Sjálfstæðisflokkrififfi ''ánriárs
vegar og vinstri flokkunum, þar á meðal Framsóknar-
flokknum, hins vegar. Þessi munur felst annars vegar
í mismunandi leiðum og hins vegar í mannavali.
Vinstri flokkarnir og Sjálfstæðisflokkurinn eru
félagshyggjuflokkar, en eftir mismunandi leiðum.
Vinstri flokkarnir leggja áherzlu á þátt rfldsvaldsins
og skipulagshyggju í öllu mannlegu lífi. Sjálfstæðis-
flokkurinn leggur hins vegar áherzlu á þátt einstakl-
ingsins og þroska hans sem grundvöll félagshyggj-
unnar. Vinstri flokkarnir reikna út frá stærstu ein-
ingunni, ríkisvaldinu, en Sjálfstæðisflokkurinn út frá
minnstu einingunni, einstaklingnum. Hér er um raun-
verulegan grundvallarágreining að ræða.
Sjálfstæðisflokkurinn vill ekki líta á einstaklinga
þjóðfélagsins sem einhæfan og tilbreytingarlausan
múg, sem ríkisvaldið ráðskist með eins og gataspjöld
í tölvu, heldur sem sjálfstætt hugsandi fólk, sem
rækta beri með sér einstaklingsþroska til að geta
tekið tillit hver til annars.
Ekki er minni munur þessara flokka í mannavali.
Það vill til, að stefna Sjálfstæðisflokksins er slík,
að hún Iaðar að sér dugmikið og athafnasamt fólk.
Þess vegna eru þar í flokki á oddinum menn, sem geta
framkvæmt góða hluti, á meðan vinstri leiðtogarnir
tala hjartnæmum orðum um þá.
Jóhann Hafstein hefur sýnt dug sinn í iðnaðar-,
orku- og heilbrigðismálum, Ingólfur Jónsson í vega-
málum og málum bænda og Magnús Jónsson í fésýslu
hins opinbera. Geir Hallgrímsson hefur sýnt sama dug
í stjóm Reykjavíkur og Gunnar Thoroddsen á mörg-
um sviðum opinbers lífs. Mörg fleiri nöfn mætti nefna.
í forustu Sjálfstæðisflokksins eru mennimir, sem
kunna ekki bara að tala, heldur líka að framkvæma.
Styrjöld lokið?
Tjað er nú orðið æöi langt
síðan strlðið f Víetnam
hefur verið í fréttunum. Það er
eins og það sé orðiö gleymt, eða
sé ekki lengur til. Fréttaáhuginn
hefur yfirgefið þetta ðgæfusama
styrjaldarland og þotið i stað-
inn í leit að nýjum styrjöldum
og hörmungum, eins og hins
skelfilega ástands í Austur-
Pakistan. En ekki ber þð enn
á því að hóparnir, sem víða um
lönd hafa mótmælt stríðsaðgerö-
um í Víetnam séu enn komnir
út á götuna til að mótmæla
striðsaðgerðum í Pakistan, þó
þær viröist hafa verið í marg- .
falt stærri mælibvarða og enn
hryililegri en nokkuð það sem
gerðist austur í Víetnam, þar
með talið Mæ Læ. En það er
kannski munur hver í hlut á,
Ameríkanar eða hershöfðingja-
stjórnin í Pakistan, þessir elsku-
vinir kínversku Mao-stjórnar
innar.
Að vísu voru einhverjar frétt-
ir um það fyrir svo sem þremur
vikum að iítið eitt hefði borið
• ;; ........y? : • —::••"■'•"••'•■;
færir um að kljást sjálfir við
vandamálið. Þessi nýju sjónar-
mið endurspeglast m.a. í því,
áð þegar norður-víetnömskum
stríðsföngum er nú sleppt úr
haldi, þá neitar þorri þeirra að
snúa aftur til Norður-Víetnam.
Þangað er enga von lengur að
sækja. Þeir óska heldur að taka
þátt í því viðreisnarþjóðfélagi,
sem verið er að koma upp f
Suður-Víetnam. Nýlega gerðist
það, að einir 13 manns úr stór
um hópi stríðsfanga sem sleppt
var, vildu snúa heim til Norður-
Vietnam, flestir þeirra bæklaðir
menn. En þegar komið var með
þá norður á bóginn til fanga-
skipta, þá neituðu kommúnjst-
amir að taka við þessum bsekl-
uðu fylgismönnum sfnum.
Það eru margar frásagnir frá
Suður-Vietnam, sem bera með
sér þau straumhvörf, sem orðið
hafa þar í landi nú á skömmum
tírna. Hér ætla ég aðeins að
rekja ýmsar athyglisverðar upp-
lýsingar, sem komu nýlega
'fram í samtali sem birtist í
m

Merkilegir atburðir hafa verið að gerast í óshólmum Mekong
fljótsins. Vegir og skurðir hafa verið opnaðir og bændur eru
hin nýrika stétt með traktora og sjónvarpstæki.
á svokölluðum eldflaugaárásum
á þorp og bæi 'i Suöur-Víetnam
um eina helgi, en síðan ekki
meir. Og hinu er heldur ekki að
leyna, að enn er barizt vestur
f Kambodju, þar sem um 20
þúsund manna skipulagður her
Norður-Víetnama kallar sig
heitinu „Þjóðfrelsisfylking
Kambodju‘‘ og reynir aö ná und
ir sig höfuðborg þessa frum-
stæða ríkis, Pnom Pen.
170 f sjálfu Suður-Víetnam
sýnast menn nú vera farnir
að reikna með því, að hinni
áratuga löngu styrjöld sé lokið.
Nú þurfi ekki lengur um það að
ræða, tilraun kommúnista til að
leggja undir sig landið hafi mis-
tekizt. Nú er bandarískt lið
flutt sem óðast í burtu frá land-
inu enda hefur það ekkert
meira að gera þar en að flækjast
fyrir. Heimamenn þykjast nú
bandaríska vikublaðinu U. S.
News and World Report. Þar er
rætt við mann nokkum að nafni
John Vann, sem starfað hefur
mörg ár í Suður-Víetnam og
hefur upp á sfðkastið verið ráðu
nautur um borgaralega uppbygg-
ingu í Mekong óshólmimum,
sem lengi var erfiðasta hérað
Suður-Víetnams, oftast talið að-
albæli kommúnista, enda lá hér-
aðið þannig við samgöngum um
Mekongfljótið, að ákaflega auö-
velt var fyrir kommúnista að
flytja þangað á laun vopn og
birgðir, meðan eftirlit var feiki-
erfitt f þvi völundarhúsi ár-
kvísla, hólma, fenja og skóga,
sem þarna er.
Tjað kemur greinilega fram af
" samtalinu við Vann, að
vandamálin hafa nú verið yfir
unnin í Mekong-óshólmunum.
Sá árangur hefur ekki náöst
fyrst og fremst meö hernaðar
aðgeröum á svæðinu, heldur hef
ur breytingin gerzt innávið, með
al íbúanna, bændafólksins, sem
lifir á þessum slóðum. Hagur
bændanna hefur stórlega batnað
tækniframfarir hafa orðið ótrú
lega miklar og þeir hafa nú
svo ótvírætt er hallazt á sveif
með því þjóðfélagi, sem er 1
viðreisn, en hafnað frekari stuön
ingi við bommúnista.
„Meginbreytingin, segir hann,
hefur orðið í viðhorfum fbúanna
gagnvart óvinaherjunum bæði
Víet Kong og Norður-Víetnöm
m l>eir hafa misst tiltrú og
stuöning fólksins.“
Þá lýsir Vann því, hvaða atriði
hafi valdið þessum straumhvörf
um. Eitt af þvi er hin almenna
reiði vegna hinna sviksamlegu
árása kommúnista í Tet-sókn-
inni alræmdu, þegar þeir not
færðu sér vopnahlé og helgi-
tíma hins nýja árs til morðá-
rása út um allt land. Um það
segir Vann m. a.: ,JVteð Tet-
árásinn; 1968 gerðust mjög und
arlegir hlutir, sem erfitt er fyr
xr vestræna menn að skilja. Það
er mjðg sterk trú á þvV i Víet-
nam, að fyrsti gesturinn á
hverju nýju án beri með sér
gæfu eða ógæfu hins nýja árs.
„Fyrsti gesturinn" á Tet-ára-
mótunum 1968 voru kommún
istamir og þeim fylgdu meiri
manndráp og höimungar I Iand
inu en þekkzt hafa á nokkru
öðru ári. í fyrstu sámaði mðnn
um, bvemig kommúnistarair
eyðilögðu mestu hátið ársins,
sem menn faöfðu hlakkað lengi
til. Þau sárindi breyttust siðan
í reiði og hatur og vantrú.
Kommúnistar höfðu leitt ógæf-
una í hlað á nýju ári. Þeir
urðu ólukkufuglamir. Þetta
voru fullkomleg raunhæf og
eðlileg viðbrögð."
Tjað er atfayglisvent í frásögn
1 Vanns, að hann upplýsir,
að í þessu héraði, Mekong-ós-
hólmunum, haf; nú lengi ekki
verið neinn bandarískur land-
herstyrkur. Það eru heimamenn
sjálfir sem hafa bugað komm-
únistana. Hann telur, að enn
leynist talsverðir hópar komm-
únista á svæöinu, en þeir kom
ist ekki upp með neinn moð-
reyk af því að almenningur sé
andvígur þeim og mjög á verði.
En þegar hann er spuröur, hvort
hann telji, að fólk hafi breytt
um stjórnmálaskoðun, svarar
hann:
„Ég held að við ættum ekki
að einblína of mikið á stjórn-
málaskoöanir. En ég hef ör-
uggar upplýsingar um breytt
viðhorf, sem að v’isu koma
hvergi fram á neinum hagskýrsl
um, en eru þó mjög mikilvæg.
Þetta er einfaldlega fólgið f því,
að þúsundir manna hafa þegj
andi oe hljóðalaust komizt á
þá skoðun, að styrjöldinnj sé
lokið. Og þetta á sérstaklega
við þá, sem áður studdu óvir
ina vmist i laumi eða opinber-
lega.