Vísir - 09.10.1971, Blaðsíða 9

V1SIR. Laugardagur 9. oktöber 1971.
(
.. og réðust að þeim
utan úr myrkrinu..
Eru Reykv'ikingar á sama báti
og ibúar stórborganna?
„Maður hættir sér ekki einn út að kvöldlagi á götu í stór-
borgunum því að fólk er aldrei óhuit fyrir ræningjum og of-
beldismönnum“, er einhver algengasta sagan, sem ferða-
langar segja okkur, þegar þeir koma frá því að hafa skoðað
sig um úti í heimi. — Svo varpa þeir gjarnan öndinni og gefa
til kynna, hve fegnir þeir eru því að vera komnir heim í þægi
legt öryggið hér í gömiu góðu Reykjavík.
Margsigldir sjómenn kunna fjöldann allan af ævintýraleg-
um sögum um, hvemig þeir hafa komizt í ‘ann krappan í
hliðargötum skuggahverfannaíhafnarborgum handan við haf
ið. Og hvemig þeir áttu fjör sitt að launa, því víkingablóði,
sem rennur í æðum þeirra, og þeirri þjálfun, sem þeir hlutu
á síldar- og vertíðarböllum. — „Ójá, þá er nú svoldið annað
að skemmta sér í landi hér heima.“
En þeir hafa heldur ekki les-
ið blöðin síðustu vikurnar, sem
ekki er von, og þeim er vor-
kunn, þótt þeir viti ekki bet-
ur. Það ætti þó ekki að vera erf-
itt að upplýsa þá ögn meir.
Um annað meira hefur fólk
ekk; talað undanfama daga en
,,nú getur maður ekki lengur
farið - á milli húsa í henni
Reykjavík eftir að skyggja tekur
án þess að eiga á hættu að vera
laminn til 6bóta.“ Að venju tek-
ur fólk djúpt í árinni f umtali
sínu, en dæmin, sem það nefnir,
eru heldur ekki beinKnis til þess
fallin að auka öryggiskennd
borgaranna. Þvert á móti vekja
þau kvíða hjá fólki og ðtta rnn
versnandi tíma, þar sem hverj-
um þeim er stórháski búinn,
sem er einn á ferli um götur
bæjarins að kvöld- eða nætur-
lagi
• Stutt er síðan maður og kona,
sem á gangi voru um Grjóta-
götu í einu af fremur illa' upp-
lýstum hverfum borgarinnar,
voru barin og hart leikin af
tveim óþekktum mönnum, sem
réðust að þeim úr launsátri utan
úr myrkrinu. „Tvfmælalaust til
þess að ræna' okkur, þótt
þeir flýðu af hólmi, án þess að
hafa náð nokkru fémætu," sagði
maðurinn, sem fyrir árásinni
varð, í spjalli við blaðam. Vi'sis.
Manninn slógu árásarmenn-
irnir í óvit, og spörkuðu í hann
og konuna, svo að stórsá á
þeim. Urðu læknar að taka nokk
ur saumspor í andlit beggja við
aðgeröir á áverkunum.
Og þegar þetta fréttist voru
mönnum enn í fersku minni
fólskulegar líkamsmeiöingar,
sem 16 ára piltur sætti af hendi
jafnaldra sinna', sem þóttust
vilja gera upp við hann gamlar
sakir. Beittu þeir hann hinum
hrottalegustu fantabrögðum,
spörkuðu í hann og börðu, svo
að piltinn varð að leggja inn á
sjúkrahús þannig á sig kominn,
að fyrstu dagana' var hann ekki
einu sinni fær um að gefa lög-
reglunni skýrslu um atburðinn.
Á ieið frá unglingadansleik
höfðu þeir ekið fram á hann á
gangi, einan á ferli. Þvinguðu
þeir hann upp í bílinn til sín.
hreinlega frömdu mannrán, sem
er eitthvert alvarlegasta afbrot,
er mannfélagið glímir við, og
fluttu hann síðan á stað. þar
sem þeir gátu þiarmað að hon-
um óáreittir. En síðar meir
fleygðu þeir honum Y götuna,
þar sem leieubílstiórar af til-
viljun komu að og biörguðu pilt-
inum úr klóm ofsóknarmanna
hans. Og af tilburðum árásar-
mannanna sýndust hjálparmönn
unum þeir ekki hafa hugsað sér
áð láta við svo búið sitja. Er
því ekkert ólíklegt að pilturinn
eigi bjargvættum sínum LÍF sitt
að launa.
Báðir þessir atburðir gerast
með stuttu millibilj og stinga
mjög í stúf við ryskingar drukk-
inna manna, er orðið hafa saup-
sáttir og útkljáð deilur sfnar
með hnefunum. En slYkt voru
helztu dæmi um lfkamárásir,
sem Iandsmenn höfðu spurnir
af.
Bæði atvikin virðast spegla
mannvonzku og fólsku;'- sem
flest okkar héldu, að aðeins
þekktist í auðugu fmyndunara'
afii höfunda að glæpareyfurum.
Eða þá í sögum af glæpa- og
morðingjalýð stórborganna' úti
f heimi, og höfum við þó átt
bágt með að leggja trúnað á all-
ar þær hryllingssögur, svo 6-
raunverulega, senj þær hafa
hljómað.
Og nú verður fólki ekki um
sel.
Hérlendis er þessi óttj við að
vera einn á ferlj um auð stræti
í dimmu nýlunda, á meðan Ybú-
ar stórra' borga erlendis hafa
vanizt honum frá blautu bams-
beini. Þessi óttj hefur kennt
stórborgarbúanum erlendis var-
kárni. sem menn hér vita ekki.
einu sinni að er til.
Ibúi í New York hefur tamið
sér að fylgjast meg því, „hver“
sé á hælum hans. Þegar hann
heyrir fótatak á gangstéttinni
á eftir sér, gefur hann því gæt-
ur, þykist skoða f búðarglugga,
þegar hann er 'i rauninni að
gjóta út undan sér augunum og
virða fyrir sér þann, sem á eftir
kemur. Hann kann ýmis ráð,
eins og að flytja sig yfir á gang
stéttina' hinum megin, til þess
að vita. hvort hinn eltir. Hann
gefur gaum öllum dimmum
skotum og sundum, sem hann
nálgast á göngu sinni, og hann
tekur á sig krók fram hjá hugs-
anlegum fylgsnum launsáturs-
manna, sem hann „gerir ráð fyr-
ir“, að leynist í öðrum hverjum
kima. Hann gengur helzt ekki
fast með húsveggjum, heldur
yzt úti á gangstéttarbrún til þess
að halda sér utan seilingarfjar-
lægöar frá skugganum og til
þess að skapa sér aukið ráðrúm
til varnar. Neyðist hann til þess
að mæta mannj á sömu gang-
stétt, er hann búinn að kippa
höndunum upp úr frakkavösun-
um áður. Hann er sem sagt
áva'llt við öllu hinu versta bú-
fbúar í stórborgum varast að ganga nærri húshliðum, til
þess að halda sér utan seilingarfjarlægðar úr skuggum eða
skúmaskotum, þar sem ofbeldismenn kunna að liggja í
launsátri.
inn. Og honum er þetta orðið
svo eðlilegt og sjálfsagt. aö
hann yrði jafnhissa, ef hann
væri spurður að þvf, hvernig
hann temdi sér þetta, og spurð-
ur að því, hvernig hann rataði
heim tii si'n. Hvort tveggja er
orðið honum fyrir löngu jafn-
ósjáifrátt.
Að þessu höfum viö hér í
okkar friðsæla bæ brosað með
sjálfum okkur — þegar fullorö-
ið fólk er í einhverjum „bófa-
hasar“ eins og smádrengir að
Ieik. En þeir eru færri núna,
sem þykir tilhugsunin svo bros-
leg.
ReykjavYk hefur verið ein af
fáum höfuðborgum heims, þar
sem íbúarnir hafa ekki verið
íklæddir slíkri varkárnj eins og
brynju, sem hvarvetna annars
staðar greinir í sundur .borgar-
búann og sveitamanninn. Það
hefur einmitt verið eitt af þvf,
se^ -'tlendingum ’i heimsóknum
h 'iur fundizt svo aðlaðandi
við bæjarbraginn, að hér hafa
menn ekk; gengiö um treystandi
engum og tortryggjandi alla —
ávallt við hinu versta búnir af
náungans hendi.
Menn heföu víst allir óskaö
þess, að á þvf yrði sem allra
lengst bið, aö Reykjavík fengi
á sig slíkt stórborgarsnið. Það
er engum tilhlökkunarefni, að
þurfa að hafa slíkan vara á
sér eins og New Yorkbúinn,
sem áðan var lýst, og mega
aldrei gleyma sér í hugsunum
sínum eitt augnablik, án þess
að eiga á hættu að vakna' á
skurðarborði á slysavarðstof-
unni.
En þetta er sú þróun, sem
engin stækkandi borg hefur ráð-
ið við. Aukinn bílafjöldi á göt-
unum eykur árekstrarhættuna í
umferöinni, Aukin mannmergð
eykur árekstrarhættuna í um-
gengni manna. Og árásarhætt-
an virðist vaxa að sama skapi.
IIlu heilli — GP
VÍSKTO
— Hvað finnst yður að
eigi að gera til að
koma í veg fyrir
líkamsárásir?
Ásmundur Sveinsson, sendill: —
Það veit ég ekki. Aldrei hugsað
út í það. Sjálfsagt vegna þess,
að ég hef aldrei óttazt, að á mig
yrði ráðizt.
Örlygur Sigurðsson, rithöfund-
ur: — Ja, ég er til að byrja með
á móti hugmyndinni um að
reisa búr fyrir árásarmennina á
Lækjartorgi. — Öllu vænlegra
fyndist mér, að kvenfólki yröi
kennd sjálfsvörn og/eöa byrgt
upp af þokulúðrum sírenum og
jafnvel SOS-flugskeytum.
Loftur Jónsson, bankastarfsmað
ur: — Mér koma fyrst og s’iðast
í hug þyngri refsingar, en því
miður þýðir víst lftið að minn-
ast á slíkt, á meöan fangelsis-
málin eru í slíku lamasessi sem
raun ber vitni.
Geirlaug Sigurðardóttir, skrif-
stofustúlka: — Ég er sammála
því, að eitthvað verði að taka' til
bragðs, til að koma f veg fyrir
likamsárásir. Mér skilst, að það
sé um unglinga að ræða í flest-
um árásarmálum og áður en far-
ið er að refsa þeim fyndist mér
tilhlýðilegt að rannsaka heimil-
isaöstæður þeirra. Það hlýtur jú
að liggja í augum uppi, að eitt-
hvað er athugavert við heimilis-
aðstæöur og uppeldj þeirra ung-
linga sem ráðast á fólk með
barsmíðum
■" ''é&fá&mSiiÍiíÍiÍÍÍmwt ftnWBHr*
Jón Ásgeirsson, fþróttafrétta-
maður: — Er nokkuð hægt aö
gera annað í því máli en að
fylgjast betur með þeim, er
stunda líkamsárásirnar? Manni
skilst, að þetta séu allt saman
gamlir kunningjar lögreglunnar.
ECE®EaÐæ