Vísir - 15.01.1972, Blaðsíða 8

8
VÍSIR . Laugardagur 15. janúar 1972.
Utgefanoi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir*'Pótursson
Pitstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Símar 15610 11660
Afgreiðsla: Hverfisgötu 32. Sími 11660
Ritstjóm: SíðumúJa 14. Simi 11660 (5 Mnur)
Áskriftargjald kr. 225 á mánuði innaniands
i lausasölu kr. 15,00 eintakið.
Prentsmiðja Visis ■*— Edda bf.
Dýrkeypt reynsla
]\Jeðan núverandi stjómarherrar vom í stjómarand-
stöðu reyndu þeir af fremsta megni að kynda undir
ófriði og sem illvígustum deilum í kjaramálum. Verk-
föil vom þá þeirra líf og yndi, og hvert sinn sem þeir
fengu þá ósk sína uppfyllta, að einhverjar stéttir eða
starfshópar gerðu verkföll, kenndu þeir þáverandi
ríkisstjórn um og kváðu vandalaust að leysa deilum-
ar með því einfalda ráði, að beita sér fyrir, að gengið
yrði möglunarlaust að öllum kröfum um launahækk-
anir.
Þeir sem greiddu núverandi stjómarflokkum at-
kvæði í síðustu kosningum, hafa eflaust haldið að
með stjómarmyndun þeirra myndi renna upp tímabil
friðar og sátta á vinnumarkaðnum. Nú þyrfti ekki að
óttast verkföll og allra sízt að landsstjómin færi að
amast við því, að fólk fengi laun sín hækkuð í sam-
ræmi við þær kröfur, sem það teldi réttmætar. En
þegar þessir herrar vom setztir í ráðherrastólana, kom
brátt annað hljóð í strokkinn. Nú em viðhorf þeirra
gerbreytt. Nú, þegar þeir þurfa að fara að súpa seyðið
af fyrri orðum sínum og gerðum, vita þeir ekki sitt
rjúkandi ráð og sitja máttvana í stólum sínum. Með
fáránlegum afskiptum sínum átti ríkisstjómin bein-
línis stóran þátt í því í haust — ef ekki alla sökina —
að ekki tókust samningar milli atvinnurekenda og
launþega án þess að til nokkurra vefkfalia kæmi. Tjón
ið sem farmannaverkfallið hefur valdið þjóðarbúinu
er óbætanlegt. Útflutningsvömrnar hafa hlaðizt upp
í höfnum landsins. Við erum að missa viðskipti, sem
skipt geta hundmðum milljóna kr. eða hver veit hvað?
Erlendir viðskiptavinir þreytast á biðinni eftir vör-
unni og snúa sér til annarra.
Afleiðingar þeirra stjómarhátta, sem hér hafa ríkt
síðan núv.?:T.n 'í ríkisstíórn kom til valda, eru ék*i
komnar í ljós enn nrv? að lirí*; enda er vaiúa-
tíminn ekki oröinn nema tæpt hálft ár. Ef dæma skal
eftir byrjuninni á margt ískyggilegt eftir að gerast.
Fyrirsjáanlegt er að dýrtíðar-holskefla, geigvænlegri
en nokkm sinni fyrr, mun ríða yfir á næstu mánuðum.
Skattabyrði almennings mun þyngjast meira en fólk
órar fyrir. Aðeins fáir, sem sérstaklega hafa kynnt
sér það mál, vita á hverju er von, og ríkisstjómin hef-
ur ekki getað mótmælt niðurstöðum þeirra með nokkr
um frambærilegum rökum.
Það mun sannast á sínum tíma, að launahækkanir
nægja hvergi nærri til þess að vega á móti aukinni
dýrtíð og hækkun skatta á öllum almenningi. Þannig
mun skrúfan halda áfram unz þessi vinstri stjóm fer
sömu leiðina og sú fyrri 1958. En þetta er það sem
þjóðin kaus yfir sig s.l. sumar og ekkert nema dýr-
keypt reynslan getur kennt henni að láta ekki slíkt
glapræði henda sig oftar.
II
(
l(
;
f
I
{{
„Hannibai Dana" óttaðist
til æviloka hefnd Rússa
Þótt Aksel Larsen
væri „hannibal Dan-
merkur“, var braut hans
ekki hin sama og Hanni
bals Valdimarssonar.
Hannibal klauf sig út úr
sósíaldemókrataflokki,
gekk til samstarfs við
kommúnista og klauf sig
út úr því og stofnaði
sinn vinstri sósíaldemó-
krataflokk. Aksel Lar-
sen var höfuðsmaður
danska kommúnista-
flokksins, þar til hann
klauf sig úr honum með
meginþorra liðsmanna
og stofnaði sinn vinstri
Litríkasti og umdeildasti stjómmálamaður Dana.
sósíaldemókrataflokk.
Aksel Larsen reið á vaðið
í þeim efnum á Norður-
löndum, hinn fyrsti „tító
isti“, sem einhverju
skipti. Á eftir komu
fleiri, og jafnvel komm-
únistaflokkar í Svíþjóð
og á íslandi fluttu sig
nær títóisma í kjölfar
hans.
Með andlátj Aksels Larsens er
horfinn af leiksviði stjómmála
einhver litríkasti stjómmálar
maöur Danmerkur umdeildur
og „spennandi" foringi. Verk
hans töluöu ekki einungis í
heimalandi hans. Aksel Larsen
var góöur stuöningsmaður ís-
lenzks málstaðar í handritamál
inu, og hann þáöi fálkaoröuna,
þótt hann hafnaði öðrum heiðurs
merkjum En umfram allt
annað vöktu viöskipti hans við
kommúnista athygli. Þar var
hann löngum hollur fylgismaður
Moskvu, þar til mælirinn fylltist
Ofbauð innrásin í
Ungverjaland.^......
Aksel- Larsen sættj sig eins
og flestir kommúnistar heims
við „hreinsanir‘‘ Stalíns upp úr
1930, er gamlir góökommúnistar
og æðstu herforingjar sovézkir
urðu fórnardýr einræðisherrans.
Hann samþykktj samning Sovét
manna við Hitlers-Þýzkaland,
sem leiddi til „þægilegrar“ skipt
ingar Póllands milli gamalla
fjandmanna þess, Rússa- og
Þjóðverja, árið 1939. Hann
Aksel Larsen, ungur kommúnisti, vekur athygli, er hann
ávarpar atvinnuleysingja úr bát árið 1931.
fylgdi línunni fram til uppreisn-
arinnar I Ungverjalandj árið
1956 og tveimur árum betur
Hann lézt sem bitur andstæð
ingur sovézka einræöissósíal-
ismans. 1 minningargrein eins
vinar hans, Ole Kiilerich, segir,
að hann hafi alla tíð óttazt hefnd
Rússa. Viöskilnaöur Larsens viö
kommúnista hafði gild; langt út
fyrir landsteina Danmerkur.
Honum var aldrei fyrirgefiö í
Moskvu. Aksei Larsen langaði
að sikrifa endurminningar um
samskipti sín við Moskvu-
kommúnista, undirokun þeirra
á kommúnistum annarra landa,
eitthvað, sem „afhjúpaði"
Moskvu, en hann þorðj þaö
ekki, segir Kiilerioh. Því tak-
markað; hann endurminningar
sínar við innanlandsmálin.
Rekinn úr kommúnista-
flokknum, en stofnaði
annan stærri.
Fráhvarf Larsens frá danska
kommúnistaflokknum var með
þeim hætti sem hann kaus,
þegar hann hafði fengið sig ful)
saddan af Moskvu Honum var
vikið úr flokknum fyrir drott-
jnsvik Ungverjalandsmálið hafð;
rekið fleyg í kommúnistaflokk-
inn. Styrjöld geisaði milli
Moskvumanna og Larsens. Hon-
um var vikið, af því að hann
hafði skrifað, að innri starfsemi
flokksins væri algerlega háð
rússneskum aöferðum og hug-
myndum. Þetta vildi hann, er
talið og honum tókst að stofna
nýjan flokk Socialistisk Folke-
parti (sósfaliskan „alþýðu-
flokk“) og fá mikið kjörfylgi.
Flokkurinn fékk 20 þingmenn.
Árið 1966 var f fyrsta sinn
sósíaliskur meirihluti á
danska þinginu. Kommúnista
flokkurinn hefur tæpast haldið
Iffi eftir klofninginn.
Varð meira en „títóisti".
Eftir viðskilnaðinn við komm
únista hafði Aksel Larsen sama
aðaláhugamál og Hannibal.
Hann vildi stofna stærr; fylk-
ingu sósíaliskra lýðræöissinna,
sameina sósfaldemókrataflokk
inn danska og sinn flokk. Hann
varö meira en titóisti, raunveru-
legur norrænn lýðræðissinni,
andstæðingur einræðis.
sem það fannst.