Vísir - 16.05.1972, Blaðsíða 6

6
VÍSIK. Þriðjudagur. 16. mai. 1972
vísm
Útgefandi: Keykjaprent hf.
h'ramkvæmdastjóri: Sveinn K. Kyjólfsson
Kitstjóri: Jónas Kristjánsson
,/h'réttastjóri: Jón Birgir Pólursson
Kitstjórnarfulltrúi: Valdimar II. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli (i Jóhannesson
Auglýsingar llverfisgiitu :I2 Simar 11660 86611
Afgreiðsla: llverfisgiitu 82. Simi 86611
Kitstjórn: Siftumúla 14. Simi 86611 <., nnui-
Askriftargjald kr. 225 á mánufti inranlands
i lausasiilu kr. 15.00 eintakift.
Blaftaprent hf
Seint á ferð
Þjóðlif okkar ber þess svip, að hvers konar tizku-//’
fyrirbæri berast hingað jafnvel mörgum árum eftir)
að þau hafa geisað erlendis, og oft svo, að þau mega)
heita liðin undir lok þar. ísland er þvi enn furðul
fjarlægt straumum timans, þótt fólk geti brugðiðí
sér til annarra meginlanda á nokkrum stundum. )
Það væri verðugt verkefni félagsfræðinga að)
rannsaka þessa timatöf, svo miklu sem hún skiptir i)
reyndinni i lifi okkar. I
Nýjungar í framleiðslutækni og visindum og(
hvers konar ný þekking berst hingað oft seint og um (
siðir. í framleiðslu, til dæmis á sviði sjávarafurða, /
horfum við oft lengi á keppinautana erlendis, áður)
en við getum tileinkað okkur nýjungarnar. Margir \
aðilar hérlendis vinna gott starf á þessu sviði, en ó- (
neitanlega höfum við verið of lengi að átta okkur. /
Fámennið er kannski einum um of einföld afsökun. )
Kvenþjóðin hefur kannski minnkað þessa timatöf ))
öllum öðrum fremur i fatatizkunni, þar sem nýja/
,,tizkan”, sem kallað er, birtist stundum fyrr i)
Reykjavik en mörgum öðrum stórborgum Evrópuj
og Ameríku. Þetta er umdeilt eins og reyndar, hvort (
þetta sé betur eða verr farið. /
,,Jesúbylting” hefur árum saman verið á döfinni i/
Bandarikjunum, en litið sem ekkert hefur bólað á)
henni hér á landi, fyrr en allt i einu nú fyrirj
skömmu, að Jesúbyltingin haslaði sér völl, svo að(
um munaði. í þvi efni er nokkuð augljóst, hvað gerztí
hefur. Smám saman hafa fleiri og fleiri æskúmenn/
hér á landi kynnzt boðskap þessarar „byltingar” og)
melt hann með sér. Þegar aflvakinn kom, kannskil
með jafneinföldum hætti og sýningu atriða úr söng- (
leik, fór „skriðan” af stað. /
Þessari trúarvakningu ber að fagna, en jafnt og /
góðir hlutir berast til íslands seint og um siðir, eins)
er um þá miður góðu. )
Eiturlyfin kunna að vera ein slik meinvættur. Það(
vandamál hafa nágrannaþjóðir okkar barizt við um í
margra ára skeið.þó fyrst og fremst Bandarikin, en )
Norðurlandaþjóðirnar hafa heldur ekki komizt )i
undan, eins og nýlegar athuganir i skólum þar hafa /j
berlega leitt i ljós. Sem betur fer höfum við litið(
kynnzt vandamálinu nema af afspurn, en þó(
sannarlega meira en nóg. Miðað við venjulega/
timatöf er hættan mikil, að eiturlyfjaæðið muni ber-)
ast hingað. /
Þessu mætti likja við smit, sem menn bera langa)
hrið, áður en þeir veikjast alvarlega. Stjórnvöldj
þurfa að gera sér grein fyrir hættunni á þvi, að einn-(
ig þetta tizkufyrirbæri muni íslendingar meðtaka, (
þegar það hefur geisað um árabil erlendis. /
Timatöfin i þessu tilviki hefði getað þýtt, að við)
yrðum betur undirbúin að mæta hættunni. )
Enn eitt miður gott tizkufyrirbæri birtist i upp-j
hlaupinu við Árnagarð. Slikir atburðir voru ekki fá-(
tiðir i Evrópu og Ameríku fyrir nokkrum árum, en (
siðan hefur mjög dregið úr þeim, nema hvað þeir
blossa upp i Bandarikjunum, enda Vietnammálið
þeim skyldast.. (
llllllllllll
IM
Umsjón:
Haukur Helgason
Áður vöndust menn,
að fórnardýrin
vœru úr röðum hinna
frjólslyndari
Oeorge Wallace og kona hans, Cornelia, á kosningafundi.
Bergmólandi neyðaróp
Enn gripu þeir til skot-
vopnanna i Bandaríkjun-
um i þeim tilgangi að
leggja að velli pólítiskan
andstæðing. Áður vöndust
menn því, að fórnardýrin
væru hinir frjálslyndari,
Kennedybræður og Martin
Luther King, eða róttækari
eins og svertingjaforing-
inn, Malcom X. ,,Kúreka-
stemmningin" ríkirenn, og
ekki hefur tekizt vegna
hagsmuna kúrekahug-
myndanna að setja nein
viðhlítandi lög við byssu-
burði. Enda er auðvelt að
skjóta.
George Wallace hefur verið
fremstur þeirra, sem hafa hrópað
gegn „uppivöðsluseggjum” og
öðru verra, séu þeir svertingjar
eða stúdentar. „Lög og reglu”
hefur hann boðað um gervöll
Bandarikin og ekki fyrir daufum
eyrum. Ekki eru sögur um, að
hann hafi þó tárazt yfir ólögum
morðanna á svertingjaleiðtogan-
um Martin Luther King eða
Kennedybræðrunum, svörnum
fjandmönnum sinum. Þvert á
móti mun hafa borið þau tið
indi vel.
Hefur fengið jafnmikið og
Humphrey
George Wallace hefur með
framboði sinu i prófkosningum
demókrataflokksins stefnt að þvi
að vera þriðji frambjóðandinn i
forsetakosningunum næsta haust,
ásamt demókrata og repúblik-
ana. Það er óvenjuleg aðferð að
visu að fara i framboð i prófkosn-
ingum eins flokks i þvi skyni að
safna liði til að bjóða sig fram
fyrir annan flokk, eða utan
flokka, en það er aðferð. Wallace
hefur með fylgi sinu i þessum
prófkosningum sýnt, að framboð
hans er ekkert spaug. Hann hefur
sigraö i ýmsum fylkjum, og
samanlagt hefur hann fengið litlu
færri fulltrúa kjörna á flokksþing
demókrata en sjálfur Hubert
Humphrey sem kannski er likleg-
astur til að verða frambjóð-
andinn, að minnsta kosti eins og
nú standa sakir. Ekki þarf að fjöl-
yrða um það féndalið, sem
George Wallace hefur öðlazt með
hamagangi sinum að undanförnu.
Það eru hörmuleg tiðindi ogáfall
fyrir bandariskt þjóðfélag, að
slikir atburðir skuli geta gerzt,
ekki einu sinni, heldur hvað eftir
annað án enda. Kannski væri það
engin furða, að öllu samanlögðu,
þótt stjórnmálaforingjar væru
skotnir, þar sem þeir birtast ber-
skjaldaðir á almennum fundum
úti i heimi. En það gerist samt
hvergi með svo óhugnanlegum
hætti sem i þvi riki, sem vill vera
höfuð lýðræðisins i heiminum og
hefur sitthvað til að bera til þess
að geta gegnt þvi hlutverki.
óvenjulegt tilkall til „litla
mannsins"
Wallace fékk 13 af hundraði
atkvæða i siðustu forsetakosning-
um, þegar Nixon sigraði
Humprey naumlega. Hins vegar
er ekki vist, hvaða áhrif framboð
Wallace hafði á úrslitin i það sinn.
Hann tók tvimælalaust fylgi i
suðurrikjunum, sem annars hefðí
fallið Nixon i skaut. En hann fékk
einnig fylgi, sem hefði komið i
hlut demókrata i suðurrikjunum,
þar sem fók hefur yfirleitt stutt
demókrataflokkinn þrátt fyrir
ihaldssemi fólksins og i norður-
rikjunum, þarsem Wallace hefur
fengið talsvert fylgi verkáfólks og
millistéttarfólks, sem hefur talið
uppgang svertingja ógna stöðu
sinni.
Wallace, fylkisstjóri i suðurrikinu
Alabama, hefur mest látið til sin
taka i kynþáttamálum. Það hefur
verið aðaleinkenni baráttu hans
að „halda negrunum á sinum
stað”. En með þvi má ekki
gleymast, að hann höfðar til fjöl-
Ekkja...Coretta King með börn sin
margra, sem ekki eru uppteknir
af kynþáttamálum. Hann hefur
náð til margra slikra með hróp-
um sinum um nýjan
„populisma”, sem svo mætti
kalla, tilkall til „litla mannsins” i
Ekkja...Jackie Kennedy.
Ekkja...Ethel Kennedy.
þjóðfélaginu, þótt með nokkuð
óvenjulegum hætti sé við fyrstu
sýn, þar sem hann boðar ekki
„frjálslynda stefnu”. En tilkall
hans nær til hjartna margra,
engu siður i staðreyndum lifsins,
þegar hann hamast gegn „rikis-
bákninu”, „hinum riku”, sem
hann ber sökum um skattsvik og
aðstoð við erlendar þjóðir, sem
mörgum almennum Bandarikja-
manni hefur þótt gefa litið i stað-
inn. Hróp hans gegn flutningum
skólabarna milli hverfa til að
blanda kynþáttum i skólunum
hitta i mark, þar sem skoðana-
kannanir sýna, að fáir fylgja þvi
fyrirkomulagi, jafnvel ekki
svertingjamæðurnar.
Fyrst og fremst munu skothvell-
irnir i Marylandfylki i gærkvöldi
enduróma um allan heim sem
neyðaróp bandarisks stjórn-
málalifs og samfélags, sem er i
nauð.