Vísir - 30.08.1972, Síða 7

Visir Miðvikudagur :!0. ágúst 1972
7
IM =
iimimi ,Það kom út úr mér saga
— svo auðveld getur lestrarkennslan stundum
verið, að barnið óttar sig ekki á því að það er
búið að lœra að lesa. - Rabbað við skólastjóra
ísaksskóla um kennslu fimm óra barna
Umsjón:
Svanlaug
Baldursdóttir
Nú höfum við 45 ára reynslu i
að kenna þessum litlu sex ára
börnum að lesa, og innan um
höfum við verið með fimm ára
börn i einstaka tilfellum. Nú
getum við byrjað af fullum
krafti á fimm ára kennslunni.
Hjá hinum sex ára hefur verið
mikill áhugi á að læra að lesa og
mörg hafa verið orðin mjög
leikin i þvi eftir veturinn.
Kennsla fimm ára barna
hefur tiðkazt lengi i Bandarikj-
unum, Englandi og Frakklandi,
svo að dæmi séu nefnd. Ef
enskumælandi þjóðir geta kennt
fimm ára börnum að lesa,ættum
við að geta það með okkar hljóð-
myndun. En lestrarkennslan
verður ekki aðalatriðið. Kennsl-
an verður undirbúningur undir
það, sem koma skal og leitast
verður við að þroska börnin á
sem flestum sviðum.
t byrjun næsta mánaðar byrj-
um við að hringja i foreldrana
og fáum hvert barn i hálftima
viðtal til að skapa tengsl milli
kennara og barns. Þegar barnið
mætir svo i stórum hópi barna
þekkir það kennarann. Viðtalið
er haft með það fyrir augum að
gera þessa stund auðveldari
fyrir barnið og að það hlakki til
að koma aftur i skólann og geti
treyst þeim aðila, sem mun sjá
um það. Þetta höfum við gert
með sex ára börnin.
— Telurðu kennslu yngri og
yngri barna vera það sem koma
skal.
— Ég held, að það sé þróunin
en spurningin er aöeins þessi,
hvenær hefur fslenzka þjóðin
efni á þvi? En það er ánægju-
legt, að við getum gert tilraun
með fimm ára börnin. Það var
42 ára bið þar til byrjað var
almennt að kenna börnum sex
ára. Það er timi til kominn að
fara að byrja á þeim fimm ára,
ef önnur 42 ár eiga að liða áður
en sú kennsla verður orðin
almenn. Það hvarflar að manni,
að meðhöndlun á barninu frá 3-5
ára skipti kannski meginmáli i
framtiðinni. Heimilin hafa ef til
vill ekki skilyrði til aö sinna
börnunum sem skyldi og þá
koma skólarnir inn i.
— Nú hafa heyrst raddir um
það, að börn hefji skólanám of
ung.
— Þar er oft verið að rugla
saman leik og námi. Það er
hægt að gera kennsluna að
hvoru tveggja, leikur getur ver-
ið nám og nám leikur. Þótt
börnin séu i skólanum i tvo og
hálfan tima á dag er ekki verið
að hefta hreyfiþörf þeirra. Þau
fá að leika sér bæði heima og i
skólanum. Ófullnægð hreyfiþörf
er ef til vili vandamál i stór-
borgum erlendis, þar sem börn
geta ekki leikið sér i nágrenni
heimilanna, en þar er munur á
aðstæðum, ef Island er haft til
samanburðar.
Frumskylda
kennarans er að;
þekkja hvern ein-J
stakling deildar;
sinnar sem bezt,2
þekkja og gripa þau ;
augnablik er barnið •
hefur þroska og getu J
til einhvers verk-;
efnis og sjá þvi fyrir J
þvi efni, sem hentar;
þvi, þannig aðJ
áhugavekjandi sé. J
Meðal annars klæða;
námið i lokkandij
•
búning fyrir hvert;
einstakt barn. J
•
(Úr greinagerðJ
með drögum aðj
námsskrá fyrir 5 ára*
börn) ;
•
•••••••••••••••••••••
— Við höfum orðið
áþreifanlega vör við
það, að sum börn læra
mjög auðveldlega að
lesa. Eitt sinn kom til
kennarans drengur,
sem hafði verið að
sýsla með blöð, sem á
voru bókstafir og texti
og sagði: ,,Það kom út
úr mér saga”. Þá hafði
hann ekki hugmynd
um, að hann var búinn
að læra að lesa. Það er
allt annað að kenna að
lesa núna en fyrir ára-
tugum, þegar kennslu-
bókin var biblian með
sinu krókótta, smáa
letri, segir Anton
Sigurðsson skólastjóri
Isaksskóla, sem nú ætl-
ar fyrstur barnaskól-
anna að taka inn fimm
ára börn i kennsluna.
Sex ára í skóla og nú i haust eru það 80 börn, sem byrja skólagönguna
fimm ára.
Kannske einhverjum finnist
nóg um, skólasetan sé þegar
nógu löng, og kynni sá hinn sami
að segja i forundran sinni eitt-
hvað á þessa lund ,,ætli korna-
börnin verði ekki tekin næst upp
úr vöggunni til þess að hægt sé
að setja þau á skólabekk?”
Það verður sennilega ekki i
bráð. Erlendar rannsóknir hafa
þó sýnt, að næmi ungra barna er
ótrúlega mikið og þegar kempr
að hinum eiginlega skólaaldri,
sem hefur tiðkast hér,þá hefur
margt tækifærið, samkvæmt
þessum kenningum, verið glat-
að. Einnig hefur lestrarkennsla
hér verið á ýmsa lund. Fyrir 20-
30 árum voru t.d. smábarna-
skólarnir svokölluðu, sem
kenndu börnunum lestur áður
en þau fóru i skólana sjö ára
gömul og voru þá mörg þeirra
læs, þegar að þvi kom. Seinna
kom upp sú hugmynd, að börn-
unum væri hollast að læra lest-
urinn i barnaskólanum og var
undirbúningur þá mjög misjafn
hjá hinum einstöku börnum,
þegar þau komu sjö ára i skól-
ana, sum læs og önnur litt læs
eða ekki.
Siðan komu sex ára bekkirnir,
sem eiga að kenna börnunum á
skólann og skapa tengsl við
hann áður en hin eiginlega
skólaganga hefst. Heyrt höfum
við mjög mismunandi skoðanir
foreldra á fyrirkomulagi sex
ára kennslunnar og hafa sumir
þeirra kvartað undan þvi, að
börnin læri ekki að lesa nógu
mikið, þó svo þau hafi löngun til
þess og smám saman verði
skólinn þeim leiðinlegri fyrir
verkefnaskort. Þess hefur þó
ekki verið getið um tsaksskóla,
og er bundinn endi á þennan út-
úrdúr.
Hverjar eru forsendurnar
fyrir þvi, að fimm ára börnin fá
'nú inni i tsaksskóla.
— Okkur hefur fundizt, að við
gætum alveg eins kennt fimm
ára börnum eins og aðrar þjóð-
ir, sem það hafa gert, segir
Anton.
Það má einnig geta þess, að
fyrir 25 árum voru fimm ára
deildir við skólann, sem voru þó
lagðar niður vegna mikillar að-
sóknar i sex ára deildirnar. En
núna, þegar allir skólarnir i
Reykjavik bjóða upp á kennslu
fyrir sex ára börn, þá þurfum
yið ekki lengur að neita um
skólavist.
1 fimm ára deildunum verða
80 börn i vetur og eftirspurnin
var mjög mikil. t upphafi var
gert ráð fyrir þrem bekkjar-
deildum, en aðsóknin varð strax
svo mikil að við urðum að bæta
hinni fjórðu við. Foreldrarnir
virðast þvi hafa áhuga á þessu.
Ég ætla að geta þess i þessu
sambandi, að við höfum alltaf
skipulagt skólastarfið á þá leið,
að systkin séu á sama daglega
timanum og geti fylgzt að i skól-
ann, en sum þeirra koma langt
að. Það má segja að börnin i
skólanum séu úr öllum borgar-
hverfum.
— Það hefur stundum verið
vitnað til þess, að meiri lestrar-
kennsla sé i tsaksskóla á sex ára
aldursstiginu, en i öðrum skól-
um. Verður lestur mikilvægur
þáttur i kennslu fimm ára barn-
anna?
— Börnin verða að hafa mátu-
lega mikið erfiði. Areynsla
verður að vera fyrir hendi og
starfið má ekki fara út i það, að
þeim finnist tilgangslaust að
vera i skólanum. Með fimm ára
bekkjunum er verið að undirbúa
börnin undir starfið. Við förum
að kenna þeim stafi, eftir að þau
eru búin að vera mánuð i skól-
anum og farin að samlagast
honum. Lestrarkennslunni er
þannig háttað, að börnin gera
sér ekki grein fyrir henni. Hver
stafur er lagður inn með sögum,
það er unnið með táknið með
leir, perlum, litum. Við ætlum
að kenna þeim alla stafi i vetur
og hljóð þeirra, og ef þau hafa
áhuga geta mörg þeirra farið að
leika sér að orðum. Með þvi að
kenna lesturinn svo snemma
getum við fengið rýmri tima
fyrirkennslu i átthagafræðinni i
7ára og 8 ára deildunum, en þá
verða börnin væntanlega orðin
það dugleg að lesa, að við getum
Íeyft það frá lestrinum.
STRIGA
SKÓR
SPORTVORUVERZLUN
INGÓLFS ÓSKARSSONAR
Klappastig 44
simi 11783