Vísir - 02.12.1972, Blaðsíða 6

6
Visir. Laugardagur 2. desember 1972
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
'Áuglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Sfðumúla 14. Simi 86611 (5 linur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuöi innanlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
ískyggilegar horfur
Það var ófögur mynd, sem Kristján Ragnars-
son formaður LÍU dró upp af afkomu sjávarút-
vegsins á þessu ári, i setningarræðu sinni á aðal-
fundi sambandsins nú á dögunum. Ennþá
iskyggilegri eru þó áætlanirnar um afkomuna
næsta ár. Er talið að á þessu ári verði halli báta-
flotans um 450 milljónir króna og togaranna yfir
100 milljónir.
Ekki er verðlagsþróun á erlendum markaði hér
um að kenna. Verðmætaaukning útfluttra sjávar-
afurða hefur orðið um 10% og heildarútflutning-
urinn rúmlega 11 millj. kr. Aflamagnið hefur
hins vegar orðið minna en menn gerðu sér vonir
um. Eftir upplýsingum Kristjáns minnkaði t.d.
þorskaflinn um 54 þúsund lestir frá árinu á und-
an, og nemur sú rýrnun 11.5% Á sama tima varð
aukning á sókninni um 4%.
Svo sem kunnugt er var loðnuaflinn mjög góður
á siðustu vertið, eða 283 þúsund lestir og var
aukningin þar um 95 þúsund lestir. Þetta bætti að
sjálfsögðu mikið úr rýrnun á veiði annarra teg-
unda, svo að útkoman i heild var ekki eins afleit
og ætla mætti i fljótu bragði, ef t.d. er litið á
þorskaflann einan.
Samkvæmt upplýsingum formanns LÍÚ er það
verðlagsþróunin hér innanlands og afnám 11%
kostnaðarhlutdeildar, sem áður rann óskipt til út-
gerðarinnar, er hefur valdið þvi, að afkoman er
svona slæm. Ekki kváðu fiskifræðingar gera ráð
fyrir aflaaukningu á næsta ári, en hins vegar er
reiknað með aukinni sókn um 3-4%. Verður þvi
ekki annað sagt en að útlitið sé iskyggilegt hjá
þessum höfuðatvinnuvegi íslendinga, sem lifsaf-
koma þjóðarinnar byggist fyrst og fremst á.
Þá má ekki gleyma þvi, hvaða áhrif þetta hefur
á rekstur hraðfrystihúsanna og þeirra, sem eiga
lifsafkomu sina undir fiskiðnaði. Alkunna er að
hraðfrystihúsin hafa tapað hundruðum milljóna á
þessu ári og tapa i sivaxandi mæli með hverri
viku, sem liður.
Þannig er þá komið málum strax á öðru ári
þessarar vinstri stjórnar. Hún fór geist af stað.
Það átti að gera allt fyrir alla. En ætli ýmsum sé
ekki farið að finnast fátt um efndirnar? Trúir þvi
nokkur, að þegar svona er komið, og enn verr
horfir fyrir aðal atvinnuvegi landsmanna, að þá
sé hægt að standa við loforðið um 20% aukningu
kaupmáttar? Allir hljóta að sjá i hendi sér að
stórkostleg kjaraskerðing hlýtur að vera á næsta
leiti. Annar er óhugsanlegt, hvað sem samþykkt
var á Alþýðusambandsþingi af hrósi og þakklæti
til þessarar „stjórnar hinna vinnandi stétta”
fyrir afrek hennar i þágu launafólksins.
Rikisstjórnin treystir sér ekki lengur til að
leyna almenning þvi, að illa horfir i efnahags-
málum. Hún reyndi það eins lengi og hún sá sér
framast fært, en hið sanna er, að allt tók að snú-
ast á ógæfuhliðina jafnskjótt og hún settist að
völdum. Sjálf er stjórnin ráðþrota fyrir löngu,
engin samstaða innan hennar um úrræði, sem til
bjargar megi verða, fremur en forðum þegar
vinstri stjórnin gafst upp.
Nú eru þó bjargráð boðuð og þau eiga að koma
frá hinni svokölluðu valkostanefnd og útvegs-
menn biða. Liti sú nefnd raunhæft á aðstæðurnar,
sem ekki er að efa, hlýtur að verða erfitt fyrir
stjórnina að fara eftir tillögum hennar og mjög
óliklegt að hún geri það i öllum atriðum. Hún á ef-
laust ekki auðvelt með að ná samstöðu um þær
fremur en annað.
Hyssumorð.
,,Frá þvi á árinu 1967 hefur
þeim morðum fjölgað aðallega,
sem framin hafa verið með
byssuskotum, og sama hefur
orðið uppi á teningnum á þessu
ári”, sagði dr. Michael Baden,
næstæðsti yfirmaður þeirrar
stofnunar i New York, sem ann-
ast likskoðunina af hálfu þess
opinbera. — Það var i sumar,
þegar likskoðunin kunngjörði
þessar tölur.
Hann skýrði frá þvi að 443 höfðu
verið skotnir til bana frá upphafi
janúar til júniloka á þessu ári,
miðað við 367 hins vegar á sama
tima i fyrra. Á hinn bóginn 16
verið kyrktir á fyrrihluta þessa
árs miðað við 19 á sama tima i
íyrra.
Annars lita þessar óhugnanlegu
tölur likskoðunarinnar svona út:
Sá, sem lifir af byssunni, fellur sjálfur fyrir byssunni — segir einhvers
slaðar, og sannaðist t.d. á þessum glæpamanni i Rio De Janeiro.
Manndráp i
I. jan.—30.
Skotnir
Stungnir
Kýrktir
Karðir
„Aðrir”
New York
júni ’72:
443
247
16
57
47
En þessi rúmlega ellefu prósent
aukning manndrápa er ivið lægri
tala, heldur en lögregla New
York-borgar tindi til yfir þetta
sama timabil. Samkvæmt hennar
tölum höfðu manndráp aukizt um
13,6 prósent, en þar i liggja lika
tölur yfir manndráp af gáleysi.
Þegar likskoðunin birti sinar
tölur i haust, lágu ekki fyrir tölur
Milton Helpern, er hvergi vikið að
orsökum þessara manndrápa,
enda hlutverk stofnunarinnar að-
eins að greina dánarorsökina, en
ekki rannsaka hvatirnar að baki
glæpnum, þvi að það annast lög-
reglan. Hins vegar kemur það
fram, að 684 fórnardýranna voru
karlar, meðan aðeins 126 voru
konur.
Dr. Milton Helpern nýtur mikils
álits meðal læknisfróðra manna
þarna vestanhafs, og sumir
þeirra segja, að sambærilegar
tölur i öðrum stórborgum mundu
verða hærri, ef þar gengju að
þessum rannsóknarstörfum jafn-
ingjar Helperns. Við rannsókn
margra dauðsfalla er afar auð-
velt að láta sér yfirsjást, að þau
hafi verið af mannavöldum, eins
og t.d. ýmis kæfingarmorð.
Eitt er undanskilið.
En i þessum skýrslum er eitt
undanskilið. Þar eru ekki taldir
með þeir, sem hafa fallið fyrir
skotvopnum lögreglunnar. Að
visu eru þeir afbrotamenn, sem
lögreglan að skyldustörfum hefur
neyðzt til að skjóta, taldir með i
skýrslu dr. Helpners (hins vegar
ekki i skýrslum lögreglunnar), en
þeir eru ekki tilgreindir sérstak-
lega.
Engar skýrslur liggja fyrir um
fjölda þeirra.
Þrátt fyrir að hér eru höft á innflutningi skotvopna og strangt eftiriit á
meðferð þeirra, reyndust vera til i hundraðatali ólögleg skotvopn, þeg-
ar islenzka lögreglan gerði gangskör i þvi á árinu 1968 að ná þeini inn.
þvi, að reyna að fá borgarráðið til
þess að flýta afgreiðslu laga um
eftirlit með framleiðslu og heild-
söludreifingu á skotvopnum yfir-
leitt”, sagði Lindsay borgar-
stjóri, og hélt svo áfram:
„En New York-borg ein getur
ekki stöðvað það flóð lifshættu-
legra vopna, sem ógna öryggi
borgara okkar. Til þess þarf sam-
stöðu allrar þjóðarinnar. Og ætti
reyndar að verða nú þegar fyrir
tilstilli Hvita hússins.
Yfirsaksóknarinn hér i borg,
(Richard G. Kleindienst) mun
bráðlega efna til ráðstefnu með
lögreglustjórum viðs vegar af
landinu, og ég treysti þvi, að efsta
mál á dagskrá þar verði tak-
mörkun á meðferð skotvopna og
byssueign manna.
Við ættum ekki að þurfa oftar
að hafa svo hryllilegar tölur vof-
andi yfir okkur”.
Byssuleyfi og
inntlutningsbann.
Eftirlit það með skotvopnum,
sem Lindsay borgarstjóri hrópar
á i sinu heimalandi, er nokkuð,
sem við höfum búið við lengi.
Að visu eru skotvopn ekki
framleidd hér á landi, og að þvi
leyti til er einfaldara að fram-
fylgja eftirliti með þeim hér
heima. Þau eru flutt inn til lands-
ins, og það er á þvi stigi málsins,
sem okkar hömlur koma til sög-
unnar. T.d. er innflutningur á
skammbyssum og vélbyssum
bannaður.
En þessu er jafnframt fylgt
eftir með þvi, að engum er heim-
ilt að hafa undir höndum skot-
vopn, nema þeim, sem fengið
hefur til þess sérstakt leyfi — svo-
nefnt byssuleyfi — lögregluyfir-
valda. Að visu er ekki ýkja erfitt
að afla sér þess, en þó liggur i
þessu visst öryggi. Allar byssur
eiga þannig að lenda á skrá hjá
lögreglunni, sem um leið hefur i
hendi sinni að neita u.n byssuleyfi
umsækjanda, sem ei forhertur
afbrotamaður.
i ljós kom þóá árinu 1968, þegar
lögreglan skoraði á alla, sem
höfðu óskráð vopn eða ólögleg
undir höndum, að skila þeim, áð-
ur en hún sækti þau til þeirra — að
slik vopn voru til i hundraðatali.
Ýmist verið smyglað inn til
landsins, keypt af varnarliðs
mönnum.eða voru minjagripir úr
seinni heimsstyrjöldinni.
Þar eru þrír
myrtir ó dag
og rúmlega það
Mönnum þykir nóg um
Ijölda afbrota, sem
Iraminn eru hér i
lleykjavik. En hvernig
þætti þeim að búa i borg,
þar sem drepnir eru að
ineðaltali fjórir menn á
dag — og rúmlega það?
Af þeim dauðsföllum, sem lik-
skoðun New York-borgar fékk til
rannsóknar á fyrstu sex mánuð-
um þessa árs, höfðu 810
menn verið sviptir lifi, ýmist
skotnir, -stungnir hnifi, kyrktir
eða ráðnir af dögum á einhvern
annan óhugnanlegan máta.
En frá fyrsta janúar til 30. júni
á árinu 1971 höfðu 729 verið
drepnir i New York, og á sama
tima árið 1970 höfðu 548 verið
sviptir lifi. — Aukningin frá þvi i
fyrra nemur 11,1%.
Dhugnanleg þróun það.
Það er þvi með sanni að við
hrósum happi yfir þvi, að enn sem
komið er, hefur Reykjavik ekki
tekið á sig þennan náblæ stór-
borga, eins og hann þekkist t.d. i
New York. Og það eigum við
sennilega að þakka sæmilega
ströngu eftirliti með skotvopnum,
og banni við innflutningi á
skammbyssum.
frá lögreglunni, nema yfir fyrstu
fimm mánuði ársins.
Orsakir aukningarinnar
ekki ljósar.
Svo einkennilega vill þó til, að
af skýrslum lögreglunnar i New
York má sjá, að stórglæpum
hefur fækkað á þessum fyrstu 5
mánuðum um 21%. En fjölgun
morða og manndrápa vegur
þarna upp fækkun rána og ann-
arra slikra auðgunarbrota.
1 skýrslu yfirlikskoðarans, dr.
IIIIIIIIIIII
Umsjón:
Guðmundur Pétursson
Ylirlýsing
borgarstjórans
Eftir að skýrsla dr. Helpners
hafði verið lögð fram i borgarráði
New York, lét John Lindsay,
borgarstjóri, frá sér fara eftirfar-
andi yfirlýsingu:
„Þessar tölur eru frekari sönn-
un þess — ef sliks þykir þá þörf —
að i okkar landi er nauðsyn að
strangri lagasetningu um með-
ferð og sölu léttra skotvopna, og.
það strax.
New York býr við ströngustu
lög um meðferð á skammbyssum,
sem þekkist hér i landi! Og vand-
að hefur verið til reglugerðar um
stærri skotvopn. Eg er ráðinn i