Vísir - 07.01.1974, Side 6

6
Vísir. Mánudagur 7. janúar 1974
VÍSIR
(jtgefandi i-ReyWjaprient hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétifrsson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Afgreibsla: Hverfisgötu 32. Simi 86611.
y Ritstjórn: Siftumúla 14. Simi 86611 (7,lfnur)
Askriftargjald kr. 360 á mánuöi innanlands
i lausasölu kr. 22:00 eintakib.
Blaöaprent hf. _________
Framtíðarspár vantar
Við vildum gjarna geta skyggnzt inn i fram-
tiðina og kannað, hvað hún ber i skauti sér. Er
liklegt, að fiskigengd verði meiri eða minni eftir
nokkur ár eða nokkra áratugi, og hve mikil
verður breytingin? Hver verður breytingin á
mengun sjávar á þessum tima og hvaða áhrif
hefur hún á fiskveiðar okkar? Verða breytingar á
neyzluvenjum erlendis og hvernig eigum við að
laga okkar fiskiðnað eftir þeim? Verður oliu-
skortur til að spilla fyrir útgerð vélknúinna fiski-
skipa eða jafnvel hindra hana?
Slikum spurningum vildum við geta svarað á
mörgum sviðum. Við komumst næst þvi með þvi
að gera hagtöluspár fram i timann. En við höfum
eins og aðrir hvað eftir annað rekið okkur á, að
þvi fer fjarri, að þessar spár standist. Þær byggj-
ast jafnan á þróun liðandi stundar og gera ekki
ráð fyrir skyndilegum brey tingum, sem erfitt eða
ógerlegt er að sjá fyrir. Aætlanagerð á íslandi
sem annars staðar er
þessum annmarka
háð.
Eitt frægasta
dæmið um slikar
spár er heimsenda-
spáin, sem Rómar-
klúbburinn lét gera
og fól i sér þá niður-
stöðu, að stöðva yrði hagvöxt hið bráðasta. Siðan
hafa aðrir fræðimenn gert þessa spá hlægilega
með þvi að beita sömu reikningsaðferðum við
aðstæður á nitjándu öld og sanna með þeim, að
mannlif á jörðinni ætti þegar að vera liðið undir
lok. Staðreyndin er sú, að stöðugt eru að koma til
sögunnar nýjungar, sem gerbreyta högum mann-
kyns, án þess að nokkurn hafi órað fyrir þeim
áður.
Sumir fræðimenn á þessum sviðum hafa reynt
að komast hjá þessum vanda. Þeir áætla tiðni og
áhrif hinna óvæntu nýjunga. Og þeir reikna út
mismunandi þróunarbrautir, bjartsýnar og
svartsýnar, svo að hægt sé að átta sig á mismun-
inum, sem er á milli þeirra. Og þeir gefa upp mis-
munandi möguleika á þróunaráttum, sem sumar
hverjar eru gagnstæðar.
Ein kunnasta stofnun á þvi sviði er Hudson-
stofnunin bandariska, sem gefið hefur út spár um
þróun stjórnmála og efnahagsmála til næstu
aldamóta. Slikar spár geta verið hinar gagn-
legustu, þvi að þær gefa til kynna, i hvaða áttir
þarf að ýta þróuninni til að forðast hættuástand
og koma á hagstæðum skilyrðum. Slika stofnun
ættu íslendingar að fá til að gera spár um framtið
landsins á næstu áratugum, óveðursský og góð-
viðrisbólstra á þeirri ferð.
Slikar spár gætu hjálpað okkur á mörgum
sviðum og hindrað okkur i að flana að feigðarósi.
Hve mikil áhrif er liklegt, að mengun heimshaf-
anna og ofveiði á íslandsmiðum hafi á framtið
sjávarútvegs okkar? Og i framhaldi af þvi, hve
stór á fiskiskipafloti okkar að vera? Hvaða stefnu
eigum við að hafa i landbúnaði með hliðsjón af
afurðagetu landsins og ibúafjölda? Hve mikill má
ibúafjöldi landsins verða, án þess að þjóðarhagur
hætti að batna, ef tekið er tillit til óvæntra ytri
aðstæðna eins og oliuskortsins? Hversu mikið
átak eigum við að gera i vistfræðilegum efnum?
Heimsendaspá Rómarklúbbsins gefur okkur
tilefni til að gefa framtiðinni betri gaum og fá
einhverja vandvirka stofnun á þessu sviði til að
benda okkur á hættur og möguleika framtíðar-
innar. —JK
Carlos Arias Navarro, hinn nýi forsætisráóherra, fyrrum borgarstjóri
Madrid er 65 ára að aldri. Sem yfirmaður rikislögreglunnar gat hann
sér orö fyrir hlutleysi, en ákafur talsmaður þess að halda uppi lögum
og reglu.
Hið nýmyndaða rikis-
ráð Spánar, nitján
tryggir stuðningsmenn
Francisco Franco hers-
höfðingja sór embættis-
eið sinn á föstudaginn.
Siðar þann dag hélt það
sinn fyrsta formlega
fund með Franco i höll
hans E1 Pardo.
Það kom mönnum
töluvert á óvart, hvernig
hinn nýskipaði forsætis-
ráðherra, Carlos Arias
Navarro, stokkaði upp i
stjórninni, vék frá sér-
fræðingum, sem stjórn-
að hafa landinu i meir en
áratug og kvaddi i
staðinn til ,,ekta stjórn-
málamenn”, eins og
fréttaskýrendur vilja
orða það.
Umskiptin sýna
sveiflu til hægri, sem
mönnum þarna hefur
þótt þörf fyrir til þess að
endurvekja traust á
landinu út á við, en það
beið ekki svo litinn
hnekki við hinn hrylli-
lega dauðdaga Luis
Carrero Blanco for-
sætisráðherra 20.
desember s.l.
Það orð fer af Arias Navarro
eftiráttaár sem innanrikismála-
ráðherra og æðsti yfirmaður
rikislögreglunnar, að hann sé
hlutlaus tiltölulega, en þeim mun
eindregnari talsmaður fyrir lög
og reglu. Það þarf þvi ekki völvu
llllllllllll
Umsjón:
Guðmundur
Pétursson
til að spá þvi, að liklegasta
afleiðing stjórnarskiptanna verði
harðari tök tekin á hryðjuverka-
mönnum, sem hafa fært sig æ
meir upp á skaftið, á verkföllum,
sem beint hefur verið gegn
stjórninni, og á mótmælaað-
gerðum hvers konar.
Að öðru leyti verða aðalverk-
efni hinnar nýju stjórnar til að
glima við, hvernig beina megi
stjórnmálaafskiptum Spánverja
inn á jákvæðari brautir en mót-
mælaaðgerða og verkfalla, og
hvernig ráðið verði fram úr efna-
hagsvanda, sem fylgir i kjölfar
orkukreppunnar. Spánn hefur
enga stjórnmálaflokka, og Spán-
verjar kvarta oft undan þvi, að þá
skorti aðstöðu til að láta að sér
kveða i stjórnmálum.
Arias Navarro valdi sér hvorki
meira né minna en þrjá aðstoðar-
forsætisráðherra til þess að
dreifa ábyrgðinni og auðvelda sér
að ná settu marki i mest aðkall-
andi verkefnunum. Jose Garcia
Hernadez, fjármálasérfræðingur
og lögmaður var sá fyrsti þeirra,
en hann er um leið innanrikis-
málaráðherra, en þvi embætti
gegndi Navarro. Hann ber
ábyrgð á þvi að það riki friður og
regla á hlutunum. Aðstoðarfor-
sætisráðherra númer tvö og um
leið fjármálaráðherra var til-
nefndur Antonio Barrera de
Irimo, sem er nú settur til að
stýra efnahagsþróuninni. Verð-
bólgan á nýliðnu ári var um það
bil 14% meiri en árið 1972. Þriðji
var Lieinio de la Fuente og hann
er um leið atvinnumálaráðherra.
Jose Utrera Molina heitir
falangisti einn, sem nýtur áhrifa i
nýju stjórninni, en honum er falið
að skapa Spánverjum löglegar
leiðir til stjórnmálaafskipta, sem
þýðir þó ekki, að þeim komi til
með að liðast að stofna stjórn-
málaflokka. Enn sem fyrr verða
þeir lika að orða skoðanir sinar
svo að ekki styggi lögleg yfirvöld.
Spænsk blöð, sem eru ekki með
þeim opinskáustu i heimi,
fögnuðu hinni nýju stjórn og öll i
kór voru sammála um, að þarna
byðist Spánverjum nýtt tækifæri
til að sina stjórninni stuðning
sinn.
liið áhrifamikla blað ABC, sem
er konungssinnað skrifaði, að þó
hefði nýskipanin „mistekizt að
halda uppi merki framhalds i
stjórnarstarfinu, sem hefði þó
verið ráðlegt til að viðhalda
trausti”. (!)
Og i svipuðum dúr véfréttar-
innar i Delfi létu önnur blöð
ámóta athugasemdir fylgja
hrósyrðum sinum um hina nýju
stjórn, sem þau óskuðu allrar
blessunar.
Franco hershöfðingi með forsætisráöherra sinum fyrrverandi Carrero Blanco aðmirál, sem lét lffiö
með sviplegum hætti núna ekki alls fyrir löngu.