Vísir - 09.02.1974, Page 7

Vísir. Laugardagur 9. febrúar 1974.
7
Tveir af hverium þremur gátu
| IIMIM1 1 ■ ^
Q ekki hlustað á fréttir
Umsjón:
■«. A-irfrdM. i(i' J8.30 vegna vinnu sinnar
— Hlustun þó mest meðal húsmœðra en minni
meðal verkamanna og iðnaðarmanna.—Langur
vinnutími ríkari óstœða utan Reykjavíkur
Það hefur komið i
ljós að hlustun lands-
manna á fréttatimann i
útvarpinu hefur
minnkað um þriðjung,
eftir að hann var færð-
ur frá timanum klukk-
an 7 i timann klukkan
hálfsjö.
Þetta kom meðal annars fram
ikönnun, hlustendakönnun, sem
Rikisútvarpið fól dr. Ölafi
Ragnari Grimssyni prófessor og
Erlendi Lárussyni trygginga-
stærðfræðingi að framkvæma i
desember. Auk þeirra unnu við
könnunina nemendur þeirra i
þjóðfélagsfræðum i Háskóla ís-
lands, en könnunin fór fram i
gegnum sima.
Könnunin var framkvæmd á
55. hverjum manni, 18—75 ára i
þjóðskránni 1972. Vestmanna-
eyingar og fólk búsett erlendis
var undanskilið. Úrtakið nam
þvi 2276 manns. Viðtöl náðust
við 1579 eða um 70%.
A blaðamannafundi i gær
voru kunngerð úrslit könnunar-
innar varðandi fréttatima út-
varps, en að 2—3 vikurn liðnum
má búast við úrslitum frekari
kannana á efni i útvarpi og sjón-
varpi, þá einkum kvöld- og
sunnudagsefni útvarps, álit
fólks á sjónvarpsdagskrá og
fleiru. Viðhorf hlustenda eru
flokkuð með tilliti til ýmissa
þjóðfélagsþátta, svo sem þétt-
býlisstigs, landshlutabúsetu,
starfsstétta, aldurs og kyns.
Virðist könnunin sýna allgóða
spegilmynd þjóðarinnar.
Við flokkun svara var beitt
starfsstéttaskiptingunni: a)
verkamenn og iðnaðarmenn, b)
bændur, c) verzlunar- og þjón-
ustustörf, d) æðri menntunar-
störf, forstjórar og aðrir stjórn-
endur, e) húsmæður, f) nem-
endur, g) aðrir. Mismunur á
hlutfaílstölum I hinum ýmsu
flokkum (stéttir, aldur, kyn
o.s.frv.) hefur verið prófaður
tölfræðilega. Er þetta áreiðan-
lega stærsta könnun, sem gerð
hefur verið á þjóðinni i heild,
enda nær hún yfir stóran hluta
þjóðarinnar.
Fréttir 18.30: Hlustun
minnst hjá verka-
mönnum og iðnaðar-
mönnum — mest hjá
húsmæðrum.
Heildarhlustun á fréttir kl.
18.30 er innan við helming.
46,5% hlustuðu, 50,7% ekki,
2,8% gáfu ekki svar. Hlustun er
minnst meðal verkamanna og
iðnaðarmanna og meðal nem-
enda, en mest meðal húsmæðra.
Tölfræðilegar prófanir sýndu,
að þessi stéttamunur er mark-
tækur.
Sé litið á landshlutana kemur
i ljós, að hlustun var minnst á
Vestfjörðum, mest á Suður-
landi, en svipuð heildarhlutfalli
I öðrum landshlutum. Minnst
hlustun er meðal karla 18—25
ára, en mest meðal karla og
kvenna 66—75 ára. Konur virð-
ast samkvæmt úrtakinu hlusta
yfirleitt meira en karlar i öllum
aldursflokkum.
Um þriðjungur hætti að
hlusta á fréttir við
breytinguna.
80,4% hlustuöu á fréttirnar kl.
19.00, um þriðjungur hlustenda
hætti þvi að hlusta á kvöldfréttir
útvarpsins við breytinguna. Að-
eins 16,7% hlustuðu ekki á kvöld
fréttir kl. 19.00. Samkvæmt úr-
takinu viröist fólk I æðri mennt-
unarstörfum, forstjórar og aðrir
stjórnendur, hafa hlustað mest
kl. 19.00, en nemendur minnst,
en aðrar stéttir hafi allar haft
um 80% hlustun. Þessi munur á
stéttum er þó ekki það mikill, að
hann sé tölfræðilega marktæk-
ur.
Hverjir hættu að hlusta
á fréttirnar?
Nánari athugun leiddi i ljós,
að 36,2% þeirra, sem hlustuðu
kl. 19.00, hlusta ekki á fréttir kl.
18.30. Þessi skerðing á hlustun
kom mismunandi niður á stétt'-
um. Um 40% verkamanna og
iðnaðarmanna, æðri mennt-
unarstarfa og forstjóra og nem-
enda, sem áður hlustuðu, hættu
nú að hlusta. Húsmæður voru
hins vegar sá hópur, sem mest
hélt áfram að hlusta þrátt fyrir
breytinguna. Þessi munur
reyndist fyllilega marktækur.
Samkvæmt úrtaki hætti um
helmingur Vestfirðinga, sem
áður hlustaði, að hlusta við
breytinguna, en aðeins um
þriðjungur Sunnlendinga. Næst-
minnst skertist hlustun á
Reykjavikur- og Reykjanes-
svæðinu. Þessi munur eftir
landshlutum virðist við töl-
fræðilega prófun aðeins vera
marktækur hjá körlum.
Karlar hættu meira að hlusta
en konur. Karlar og konur i
efsta aldursflokknum héldu hins
vegar áfram að hlusta.
Hvers vegna hætti
fólk að hlusta?
Hinn langi vinnutimi þjóðar-
innar reyndist greinilega vera
meginorsök þess, hvers vegna
fréttatiminn kl. 18.30 náði ekki
sömu hlustun og fyrri frétta-
timi. Þegar kannað var sérstak
lega, hvers vegna fólk hlustaði
ekki á fréttir kl. 18.30, reyndist
um helmingur þeirra, sem ekki
hlustuðu, ekki geta það vegna
vinnusinnar. Samkvæmt úrtak-
inu gátu 16,1% ekki hlustaö
vegna þess aö þau voru ekki
komin heim, og er vinnutimi lik-
lega algengasta orsök þess. Um
2/3 hafa þvi ekki getað hlustaö
vegna vinnutima. Þriðja orsök-
in reyndist vera fólgin i matar-
venjum heimila, þar næst kom
gamall vani. Þetta var allt
reiknað af fjölda þeim, sem ekki
hlustaði kl. 18.30.
Meðal starfsstéttanna voru .
það aðallega verkamenn og iðn-
aðarmenn, bændur og húsmæð-
ur, sem ekki gátu hlustað vegna
vinnusinnar. Meðal þeirra, sem
ekki voru komnir heim, áttu
æðri menntunarstörf, forstjór-
ar, aðrir stjórnendur, ásamt
skrifstofu og þjónustustörfum
stærstan hl.ut.
Séu ástæður raktar eftir þétt-
býlisstigi, kemur greinilega i
ljós, að langur vinnutimi er mun
rikari ástæða utan Reykja-
vikursvæðisins. Þessar niður-
Kréttatiminn kl. 19.00 naut
mestra vinsælda hjá yngra
fólki, en minnstra meðal hins
elzta...
stöður, sem reyndust tölfræði-
legar marktækar, benda til
þess, að vinnutimi lands-
byggðarfólks sé lengri en ibúa
höfuðborgarsvæðisins. Aðeins
38.5% á Reykjavikursvæðinu
gáfu vinnu sina sem ástæðu, en
á öllum öðrum svæðum var
hlutfallið um eða yfir 60,0%,
nema á einu 52,8%.
Timinn kl. 19.00
vinsælli hjá körlum og
hjá yngra fólki.
Fimm valkostir voru gefnir i
sambandi við fréttatima út-
varpsins. Aðeins 0,8% vildu
hafa hann kl. 18.00, 13,0% kl.
18.30. Timinn kl. 19.00 skar sig
úr með tæpan helming (47,7%),
og reyndist sú niðurstaða töl-
fræðilega marktæk. Svipaður
fjöldi kaus 19.30 og vildi 18.30
(11,7%). Um 1/5 hluta var sama
hvenær fréttir voru fluttar. Sú
stefna að iæra fréttatima út-
varps og sjónvarp fjær hvor
öðrum með þvi að tlýta frétta-
tima útvarpsins hefur greini-
lega ekki hljómgrunn. Þetta
sést m.a. á þvi, að svipaður hluti
vill fréttir kl. 19.30 og 18.30.
Fréttatiminn kl. 19.00 nýtur
mestra vinsælda meðal æðri
menntunarstarfa og forstjóra,
verkamanna og iðnaðarmanna
og nemenda, en minnstra meðal
bænda. Timinn kl. 18.30 nýtur
hins vegar mestra vinsælda
meðal skrifstofu- og verzlunar-
fólks og fólks við ýmis þjónustu-
störf.
Vinsældir fréttatimans kl.
19.00 voru mestar á Austfjörð-
um. Timinn kl. 19.30 naut næst-
mestra vinsælda i hinum dreif-
býlustu landshlutum, Vest-
fjörðum og Austfjörðum. Töl-
fræðileg athugun sýndi einnig,
að timinn kl. 18,30 var heldur
vinsælli hjá konum en körlum.
en timinn kl. 19.00 hins vegar
vinsæll hjá körlum. Hann naut
einnig. mestra vinsælda hjá
yngra fólki, en minnstra meðal
hins elzta.
Þá má að lokum geta þess, að
útvarpsráð tók þá ákvörðun á
fundi sinum i gærdag að flytja
fréttatimann aftur til kl. 19.00
um miðjan þennan mánuð.
Niöurstöður benda til þess, að vinnutími landsbyggðarfólks sé lengri en Ibúa höfuöborgarsvæðisins. Að-
eins 38,5% á Reykjavikursvæðinu gáfu vinnu sina sem ástæðu.
Um heimingur þeirra, sem ekki hiustuðu á fréttir kl. 18.30, gat það ekki vegna vinnu sinnar. 16.1% gat
það ekki vegna þess, að fólk var ekki komiö heim, og er vinnutími líkiega aigengasta orsök þess.