Vísir - 09.02.1974, Blaðsíða 8

8
VJsir. Laugardagur 9. febrúar 1974.
cTVÍenningarmál
Meistari Jakob, sefur þú?
Köttur úti i mýri, hið
nýja barnaleikrit Þjóð-
leikhússins, hefur fengið
LEIKHÚS
EFTIR ÓLAF JÓKSSON
heldur en ekki fálegar
viðtökur i blöðum, þar á
meðal hér i blaðinu. En
hvaða áhrif skyldu um-
sagnir, jákvæðar eða
neikvæðar, hafa á að-
sókn og áhuga á barna-
leikjum? Á minum bæ
var kveðinn upp saló-
monsdómur i þvi máli:
okkur getur vist þótt
gaman, þó að öðrum
finnist leiðinlegt. Að svo
mæltu verður vist ekki
undan þvi vikist að fara
við fyrstu hentugleika
að sjá þetta nýjasta
iSLENZKAN IDNAÐ
VELJUM iSLENZKT
Þakventlar
ÞAKRENNUR
J. B. PÉIURSSON SF.
ÆGISGÖTU 4 - 7 í® 13125,13126
VÍSIR VÍSAR Á VIÐSKIPTIN
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 85.og 89. tbl. Lögbirtingablaös 1973 og 1.
tbl. 1974 á eigninni Háabar&i 14, Hafnarfiröi, þingl. eign
Sveins Valtýssonar, fér fram eftir kröfu Hauks Jónssonar
hrl., Egils Sigurgeirssonar hrl. og Bendikts Sveinssonar
hrl. á eigninni sjálfri miövikudaginn 13. febrúar 1974 kl.
1.15 c.h.
Bæjarfógetinn i Hafnarfir&i
Nauðungaruppboð
annaö og siðasta á húseigninni Reykjavíkurvegur 30,
neöri hæð, Hafnarfiröi, eign Friöþjófs Sigurstcinssonar,
fer fram á eigninni sjálfri þriðjudaginn 12. febrúar 1974 kl.
4.00 e.h.
Bæjarfógetinn i Hafnarfiröi
,,barna-show” leikhúss-
ins.
Þetta um áhrif gagnrýninnar —
þótt húngeti visast orðið foreldr-
um til leiðbeiningar er hætt við að
hún breyti litlu til eða frá um
áhuga barna sjálfra á að fara i
leikhúsið, allténd þeirra sem áður
eru komin upp á lag með leikhús-
ferðir. Reyndar hef ég ekki tölur
handbærar um aðsókn að barna-
sýningum leikhúsanna undanfar-
in ár. En ætli gildi ekki sama um
þær og aðrar leiksýningar: að
áhugi og aðsókn að leikhúsi sé hér
meiri, áhorfendahópurinn sam:
settari en viða annarstað-
ar. Til þess benda a.m.k. athug-
anir Þorbjarnar Broddasonar á
leikhússókn hér á landi gerðar
snemma árs 1969, sem birtust i
Skirni i haust.
um sem sparilegri afþreyingu
•einu sinni eða tvisvar á ári.
Ef ég hef skilið rétt frásagnir af
Ketti úti i mýri, þá er þar mikið
lagt upp úr þvi að fá áhorfendur
„til þátttöku” i leiknum og að
leiða þeim fyrir sjónir „leyndar-
dóma leikhússins.” Vigorðið um
þátttöku i leiknum ber oft á góma
I sambandi við barnasýningar —
og er þá oftast átt við það að fá
þau til að hrópa öll i einum kór
svör við einhverjum einföldum
spurningum sem til þeirra er
beint af sviðinu um atburðarás
og persónur i leiknum. En þvi er
drepið á þetta að ég sá um daginn
svo glöggt dæmi þess að ekki þarf
á neinu voldugu apparati að halda
til að laða börn til slikrar „innlif-
unar” i leik, hin einföldustu og
frumstæðustu meðöl duga jafnvel
eða betur til þess.
sé verið að spá Leikbrúðulandi
slikri framtið fannst mér
myndarlega af stað farið með
sýningu Meistara Jakobs, einnig
að þvi leyti að leikhúsið ætlar sér
af, reynir ekki til við meira en það
ræður við.
Þótt allur útbúnaður sé einfald-
ur er sýningin ljómandi ásjáleg á
sinu litla sviði, brúðurnar sjálfar
og öll umgerð þeirra. Mér skilst
að Jón E. Guðmundsson, for-
gangsmaður þessarar listgreinar
hér á landi, þótt „islenska brúðu-
leikhúsið” kæmist vist aldrei á
fastan fót, hafi lagt til holl ráð og
aðstoð við undirbúning, en léik-
flokkinn sjálfan skipa fjórar ung-
ar konur, Erna Guðmarsdóttir,
Hallveig Thorlacius, Helga Steff-
ensen og Bryndis Gunnarsdóttir,
Þorbjörg Höskuldsdóttir gerði
leikmynd, en Hólmfriður Páls-
\ Æ f qy aii r i
y
Leikbrúðuland: Meöalaglas læknir og Meistari Jakob.
Börn og leikhús
Svo mikið er vist, að það er
furðu algeng skemmtun barna að
sjá hin árlegu barnaleikrit leik-
húsanna. Og börn eru þakklátir á-
horfendur: Það er einsdæmi ef
leikhúsferð er ekki ævintýri i
sjálfri sér, sama hvað sýnt er.
Svo hrapalleg mistök verða leik-
húsunum þvi sjaldnast á, að
barnaleikrit beinlinis falli. En
þeim mun meiri er vandi leikhús-
anna, að gera sinum ungu áhorf-
endum raunverulega eitthvað til
góða, að þau ganga að svo lifandi
áhuga og þakklæti visu fyrirfram.
Og hvað skyldi verða um áhorf-
endur barnasýninganna þegar
þeir vaxa upp? Það er að sinu
leyti mælikvarði á uppeldislegt
gildi barnaleikjanna, hvort þeim
tekst að laða fólk á næsta aldurs-
skeiði, unglinga milli tektar og
tvitugs sem vanir eru upp úr eru
upp úr barnasýningum, til að
sækja að staðaldri aðrar sýningar
leikhúsanna, og hvaða sýningar
þeir þá sækja.
Hér á landi eins og annarstað-
ar er meirihluti leikhúsgesta fólk
á ungum aldri. Samkvæmt athug-
un Þorbjarnar Broddasonar, sem
hafa má til visbendingar, voru
25% leikhúsgesta undir tvitugu.
50% undir þritugu — sýningar-
viku þegar eitt barnaleikrit var á
fjölunum en annars mikið um létt
ar og útgengilegar sýningar,
Fiðlarinn á þakinu og Maður og
kona i fyrirrúmi i Þjóðleikhúsinu
og Iðnó. Það er lika satt að segja
um flestallar hinar viðhafnarlegu
barnasýningar leikhúsanna, að
þær sverja sig i ættina við aðra
show-stefnu þeirra, músikal og
óperettusýningar sem mest
leggja upp úr ytra iburði. Allténd
virðast þær ekki til annars betur
fallnar en ýta undir venjubundið
viðhorf við leikhúsi og leiksýning-
Brúður á priki
Þetta var á brúðuleik i gamla
húsi Thors Jensens við tjörnina
þar sem hópur áhugafólks hefur i
vetur starfrækt visi að brúðuleik-
húsi, Leikbrúðulandið og sýna á
hverjum sunnudegi tvo stutta
þætti um Meistara Jakob, sögu-
hetju sem við þekkjum fyrir úr
alkunnri söngvisu þó ekki væri
annað. Ævintýri Meistara Jakobs
eru nú ósköp einföld i sniðunum:
annars vegar er hann settur til að
gæta barns og fer það vitaskuld
hrapallega úr hendi, þótt allt endi
nú vel sem betur fer, hins vegar
freistar hann og tekst með sóma
að vinna kóngsdóttur og riki
hennar með þvi að leysa þrjár
hinar örðugustu þrautir.
Allur útbúnaður og meðferð
.leiksins er lika ofur-einfaldur og
leyndardómar leikhússins fara
þar ekki dult: það er ekkert verið
að þykjast likja eftir veruleika á
sviðinu heldur bara segja börnun-
um sögu. Samt sá ég ekki betur en
áhorfendur horfðu og hlýddu með
lifi og sál á leikinn, og sum þau
yngstu lifðu sig svo rækilega inn i
efni hans að þeim var nóg boðið
þegar galdranorn og drauga-
gangur var annars vegar. Og svo
mikið er vist að það er ósvikin
skemmtun sem börnunum,
reyndar bæði börnum og fullorðn-
um, er látin i té I þessu yfirlætis-
lausa leikhúsi við Frikirkjuveg-
inn.
Bara það að upp skuli vera
kominn a.m.k. visir að brúðuleik-
húsi sem reglulega starfar er
reyndar nýmæli sem vert er að
taka eftir. Þeir sem sáu um árið
gestaleik Marionettuleikhússins
frá Stokkhólmi á listahátið i
Reykjavik mega vita hvilikum
möguleikum þessi listgrein býr
yfir — bæði fyrir börnin og full-
orðna leikhúsgesti. An þess að hér
dóttir var leikstjóri. Það er von-
andi að með Leikbrúðulandi sé
brúðuleikhús komið á til ein-
hverrar frambúðar: það yrði, þó
ekki væri annað, þarfleg viðbót
við skemmtanalif barnanna.
Að sofa
eða vaka
Og lærdóm held ég að megi
draga af þessari sýningu, svo aft-
ur sé vikið að upphafi þessa máls.
Þokki hennar stafar ekki sist af
einfaldleikanum, af þvi að verið
er hispurslaust að leika við börn-
in. (Þegar hlé verður á sýning-
unni, og farið væri að trekkja upp
gott og kók I öðrum leikhúsum, og
þá er i staðinn brugðið á leik
með börnunum i Leikbrúðu-
landi.) Börn eru ekki frábrugð-
in öðrum leikhúsgestum að
þvi leyti að þau geta með til-
finningunum „lifað sig inn i”
leikinn, en líka geta þau með
vitsmununum „tekið afstöðu til
þess” sem þar fer fram. Ég hygg
að almennt gildi það um barna-
sýningar að einföldustu meðöl
leiks gefist þeim og börnunum
best. En þá skiptir ekki minna
máli að einnig efnið sé nokkurs
vert sem er leitt fyrir sjónir þeim
I leikhúsinu að það sé ekki bara
einföld afþreying heldur komi
áhorfandanum við, eigi eitthvert
erindi til hans. Börn eru ekki
endilega komin i leikhúsið til að
gleyma sér við ævintýri,
vökudraum — eins og aðrir áhorf-
endur geta þau lika vakað þar og
hugsað sitt.
En hér er komið að öðru og
meira máli en verði rætt i sam-
bandi við sýningu Leikbrúðulands
á Meistara Jakob og ævintýrum
hans. Samt: slik verkefni geta
einnig hentað i brúðuleikhúsi,
ekkert siður en á reglulegu leik-
sviði.