Tíminn - 04.03.1966, Blaðsíða 11

FÖSTUDA GITR 4. marz 1966
TÍMINN
11
VERDIR LAGANNA
þurfti baráttuna gegn alþjóðlegri glæpastarfsemi og koma
upp miðstöð, þar sem lögreglulið heimsins gætu skipzt á
hugmyndum og reynslu.
Þegar árið 1893 um sama leyti og sir Francis Galton
birti í fyrsta skipti skoðanir sínar á fingraförum, datt þýzkum
afbrotasérfræðingi, Franz von Liszt prófessor við Berlínar-
háskóla í hug, að glæpamenn gerðust æ víðförulli um heim-
inn og lögreglulið einstakra landa væru farin að missa sjónar
á þeim. Úr hugmynd hans varð aldrei meira en umtalið.
Ellefu árum síðar var franska ríkisstjórnin orðin áhyggju-
full vegna þess hversu hvít þrælasala fór vaxandi.
Ungar stúlkur voru ginntar heiman frá sér undir því
yfirskini að þær ætti að taka í dansflokka, og ferðinni lauk
í hóruhúsum Marseille, landanna fyrir Miðjarðarhafsbotni
eða Suður-Ameríku.
Þá var lagt til, að komið yrði á einhvers konar miðstöð,
svo að öll ríki, sem í hlut ættu, gætu lagzt á eitt um að
kveða niður þessa verzlun með manneskjur, en Frakkland
eitt virtist hafa áhuga á málinu og hugmyndin rann út í sand-
inn.
Sex árum síðar reyndi franska stjórnin á ný, og nú tókst
henni að koma á laggimar fámennri ráðstefnu til að ákveða
hvað telja skyldi alþjóðleg afbrot. Þessi fyrirætiun bar ekki
heldur neinn ávöxt fyrst í stað, en viðleitnin, þó í smáum
stíl væri og árangur enginn, sáði tvímælalaust því fræi, sem
hin blómlega stofnun, sem nú rekur árangursrika starfsemi,
er sprottin af.
Árið 1914 komu allmargir lögregluembættismenn, saka-
dómarar og lögfræðingar saman í Monaco í boði Alberts
i fursta fyrsta. í forsæti á fundum þeirra var skipaður Lain-
arde, forseti lagadeildar við Parísarháskóla, og alls sátu fund-
inn fulltrúar frá tuttugu og fjórum ríkjum. Þeir voru ekki
aðeins frá Evrópu, heldur einnig nokkrum ríkjum í Asíu og
rómönsku Ameríku. Eftir nokkurra daga bollaleggingar urðu
þeir ásáttir um tillögur, sem ætlað var að verða grundvöllur
að stofnun alþjóðlegs lögregluliðs. Rædd voru atriði, sem
miklu máli skipta í baráttunni við alþjóðlega glæpastarf-
TOM TULLETT
semi, svo sem nauðsyn á föstum reglum um framsal afbrota-
manna, stofnun miðstöðvar fyrir afbrotarannsóknir og
skýrslugerð, reglur um bráðabirgðahandtökur og skjót skipti
á upplýsingum.
Þessi ráðstefna lagði til að meira yrði gert að þvi, að
lögreglulið mismunandi landa skiptust á skýrslum milliliða-
laust svo aðgerðir yrðu greiðari. Til allrar óhamingju hafði
Franz Jósep Austurríkiskeisari um þessar mundir skýrt sendi
herra sínum í Miklagarði frá, að „Evrópustríð væri óhjá-
kvæmilegt.“ Varla voru lögregluforingjarnir komnir hver
til síns heima frá Monaco, þegar Franz Ferdínand, ríkis-
erfingi Austurríkis, og kona hans voru myrt í Sarajevo, og
nokkrum vikum síðar skall heimstyrjöldin fyrri á. Hin mynd-
arlega tilraun til að koma á alþjóðlegu lögreglusamstarfi
var þar með strönduð.
Eftir blóðugan ófriðinn tók við ótryggur friður og glæpa-
alda meiri en áður hafði þekkzt. Morð, nauðganir, rán, fjár-
svik og falsanir færðust 1 aukana. Hvít þrælasala hófst á
ný í stórum stíl, og leynilögreglumenn í ýmsum höfuðborg-
um veittu því athygli, að sumir forkólfar samkvæmislífsins
hneigðust til eiturlyfjanautnar í leit sinni að æ æsilegri
skemmtunum.
Lögfræðingar og lögregluforingjar brutu enn heilann um
einhvers konar alþjóðasamvinnu í baráttunni gegn afbrotum,
og árið 1920 stakk franski prófessorinn H. Donnedieu de
Varbes enn einu sinni upp á Evrópuráðstefnu þeirra, sem
áhuga hefðu á málinu. Árið 1923 var hafizt handa. Dr. Jo-
hann Schober, þáverandi lögreglustjóri í Vín og síðar forsæt
isráðherra Austuríkis, kom því til leiðar að annað alþjóða-
þing sakamálalögreglu var haldið í Vín.
Nú samþykktu 138 fulltrúar frá tuttugu löndum hugmynd
irnar, sem bornar höfðu verið fram í Monaco níu árum
áður, og þinghaldið bar þann árangur, að sett var á laggirn-
ar alþjóðanefnd sakamálalögreglu. Ákveðið var, að hún skyldi
hafa aðsetur í Vín, því að lögreglan þar var sú eina, sem
gert hafði gangskör að því að koma upp skrá um alþjóðlega
glæpamenn.
Meðal fulltrúa á þinginu var dr. 0. Dressler, lögfræðingur
að menntun og starfsmaður ríkislögreglu Austurríkis. Eðli-
UNDIR FÖLSKU FLAGGI
ANNE MAYBURY
Ashlyn. Ég skammast mín svo
ósegjanlega mikið —
— Já, þú verður að viðurkenna,
að þetta var heimskulegt.
— Já.
— Og hættulegt hefði það getað
orðið, það er komið í ljós.
En þú þekkir orðtakið um að
skilja sé að fyrirgefa allt. Hann
brosti við. — Þú hefur frábæran
varnarmann þar sem þessi ungi
maður er. Hann hefur skýrt málið
fyrir mér, svo að ég komst ekki
hjá því að skilja þitt sjónarmið.
Og nú er þessu lokið! Þú ert hér
og Myra er sennilega í þann veg-
inn að trúlofa sig. Vonnie — mér
líkar vel við það nafn. -Það er
mildi og gæzka í því.
— Ég veit ekki, hvað ég á að
segja, hr. Ashlyn.
— En ég veit það. Hættu að
RAFSUÐUTÆKI
ÓDÝR HANDHÆG
1 fasa intak 20 amp Af-
köst 120 amp Sýður vír
3.25 mm Lnnbyggt öryggi
fyrir yfirbitun Þyngd 18 kfló Einnig rafsuðukapafl og
SMYRILL
Laugavegi 170,
Sími 1-22-60.
kalla mig hr. Ashlyn. Hingað til
hef ég verið Joss frændi. Við skul-
um láta það standa.
— Þú hefur fengið hvert áfall-
ið á fætur öðru, Joss frændi.
— Já, laukrétt. Og enn lifi ég
í bezta gengi. Þú heyrðir að ég
sagðist hafa leikið á læknana. En
nú skulum við ræða annað. Viltu
vera hér áfram, Vonnie — eins
og fyrirhugað var?
— Ég vil — það svo sannar-
lega. Mig langar mjög til þess.
En þú getur varla kært þig um
það!
— Þá er það útrætt mál.
— Hvað verður um Fenellu.
frænd,i?
— Ég ætla að gera mitt ýtr-
asta til að útvega henni góðan verj
anda, sagði hann alvörugefinn. —
Við verðum öll að leggjast á eitt
með að hjálpa henni. — Og þar
sem þú hefur kosið að gerast með-
limur fjölskyldunnar gildir hið
sama um þig.
— Ég skal verða að liði, ef ég
get —
— Hún þarf á okkur öllum að
halda. Kannski mun Fenella í
fyrsta skipti á ævinni leita til
annarra og biðja um náð og fyr-
irgefningu. Og við verðum að gera
Myru viðvart, bætti hann við.
— Viltu að ég skrifi henni?
Hann hristi höfuðið.
— Nei. Ég skal gera það og
um Ieið ætla ég að segja henni
mína skoðun á hennar brjálæðis-
legu hugdettum. En ég átti ekki
annað skilið. Ég hef aldrei sýnt
fjölskyldunni neina ræktarsemi.
Því skyldi Myra láta gæfuríkt
hjónaband ganga sér úr greipum
mín vegna. En hún hefði átt að
segja mér hvernig allt var í pott-
inn búið.
— Hún var hrædd við að gera
það, vegna þess að þú varst veik-
ur og hún vildi ekki baka þér
vonbrigði.
— Hún hefur mjög frjótt ímynd
unarafl, sagði hann þurrlega.
— Sjálfsagt hefur þetta uppá-
tæki verið hennar hugmynd.
— Já. En við vorum báðar sam-
án um að skipuleggja það.
— Þú reynir ekki að fegra þinn
hltit, Vonnie litla. Hann brosti til
hennar. — Tekur á þig aðra eins
byrði og þetta og meira að segja
nær alla sökina.
— Mig langaði að koma til Eng
lands, sagði hún rólega og leit á
Nigel. — Og ég vildi gleyma þér.
Eins og mér hefði nokkurn tíma
heppnast það.
— En þér tókst að leika á mig,
sagði gamli maðurinn. Og ég verð
að fyrirgefa þér.
— Er þá allt í lagi, Joss frændi?
— Fyrir okkur er allt f lagi.
Það er Fenella sem veldur mér
áhyggjum núna.
— Heldurðu að Ralph haldi
tryggð við hana?
—r Hann er þægilegur drengur
og geðfelldur — en veikgeðja. Ég
er hræddur um að hann flýi eins
langt burt frá henni og honum
er unnt.
— Til Kanada! hugsaði Vonnie.
— Og mér er sagt að þú sért
í giftingarhugleiðingum.
Vonnie kipptist við.
— Ef Nigel segir það — þá. —
Hún stundi upp orðunum.
En Joss gamli heyrði vel.
— Og þú væna min, hvað segir
þú um það? Það verður að vera
með vilja beggja.
— Já, en ástin gerir þau að
einu! sagði hún rólega, gekk til
Nigels og hallaði sér að honum.
— Það er dásamlegt, frændi. Að
þurfa aldrei að standa ein framar.
Þú ættir að reyna það líka.
— Ég? hrópaði hann. Ég?
fauskur á mínum aldri.
Það heyrðist fótatak frammi.
Rhoda nam staðar í dyragættinni.
— Komdu inn, sagði hann. —
Við erum í miðjum mjög fróð-
legum rökræðum um hjónaband.
Rhoda leit frá einu til annars.
Svo fór hún að hlæja.
— Þú — sagði hún. — Þú rök-
ræðir hjónaband.
— Það er ekki svo vitlaust,
sagði Joss gamli hugsandi. —
Veiztu hvað mér var sagt. Að í
hjónabandinu þurfi maður ekki að
vera einn framar! Ég hef verið
einn allt mitt líf. Og veiztu hvað,
ég held ég sé dálítið óstöðugur!
Réttu mér höndina, Rhoda.
Úti við stóra gluggann, sem
sneri út að garðinum stóðu Nigel
og Vonnie og horfðu hvort á ann-
að. Orð fóru ekki millum þeirra,
þau voru óþörf. Það dýpsta og
sannasta í ást er þögnin ...
Sögulok.
ÚTVARPIÐ
Föstudagur 4 marz
7.00 Morgunútvarp. 12.00 Hádegis
útvarp 13.15 Lesin dagskrá næstu
viku 13.50 Við vinnuna: Tónleík
ar. 1440 ViS, sem heima sitjum
115.00 Mið-
degisútvarp
16.00 Síð-
degisútvarp. 1700 Fréttir. 1705 1
veldi hljómanna. Jón Örn Marinós
son kynnir sigilda tónlist fyrir
ungt fólk. 18.00 Sanrtar sögur frá
liðnum öldum. 18.20 Veðurfregn
ir. 1830 Tónleikar. 19.30 Fréttir
20.00 Kvöldvaka: c. Lestur forn
rita: Færeyinga saga b. í haust-
myrkri á Óshlíð, frásöguþáttur.
c. Tökum lagið! Jón Ásgeirss. stj.
d Leikmenn vígðir tii prests Séra
Gísli Brynjólfsson segir frá presta
fæð á öldinnl, sem leið; — fyrri
þáttur. e. Lausavísan lifir enn.
Sigurbjörn Stefánsson flytur
vísnaþátt. 21.30 Útvarpssagan:
„Dagurinn og nóttin“ Hjörtur
Pálsson les (7). 22.00 Fréttir og
veðurfregnir. 22.20 íslenzkt mál.
Ásgeir Bl. Magnúss. cand. mag
stj. 22.40 Næturhljómleikar. Sin
fóniuhljómsveitin í Boston leikur.
23.30 Dagskrárlok.
Laugardagur 5. marz
7.00 Morgunútvarp 12.00 Hádegis
útvarp 13.00 Óskalög sjúklinga
Kristin Anna Þórarinsdóttir kynn
ir lögin. 14.30 f vikulokin, þáttur
Iundir
stjórn
Jónasar
Jónassonar. 16.00 Veðurfregnir
16.05 Þetta vil ég heyra. Guð-
mundur Árnason tannlæknir vel
ur sér hljómplötur. 17.00 Fréttir
Á nótum æskunnar Jón Þór Hann
esson og Pétur Steingrímsson
kynna létt lög. 17.35 Tómstuntía
þáttur barna og unglinga Jón
Pálsson flytur. 18.00 Útvarpssaga
barnanna: „Flóttinn“ Rúna Gísla
dóttir les þýðingu sína (7) 18.20
Veðurfregnir. 18.30 söngvar í létt
um tón. 18.45 Tilkynningar. 19.30
Fréttir. 20.00 „Saltkorn í mold,“
kvæði eftir Guðmund Böðvarsson
Böðvar Guðmundsson les. 20.15
Laugardagskonsert. 21.00 Leikrlt:
Þinn ávaUt einlægur", Leikstjóri
Ævar R. Kvaran. 22.00 Fréttir og
veðurfregnir. 22.00 Danslög. 24
00 Dagskrárlok.