Tíminn - 08.05.1966, Blaðsíða 12

SUNXUDAGUR 8. maí 1966
12
TÍMINN
MINNING
Jón Bjarnason
frá Litla-Hofi
F6Bc, sem tignar trómennskuna
f verkl, það tendrar eilíf blys á
sinni grðf.
Útför Jóns 'Bjarnasonar Litla-
Hafi var gerð frá Hofskirkju í
Öræfum 14. apríl s.l. en hann and-
aðist að heimili sfnn 5. aprfl 78
ára.
Jón var fæddur 22. marz 1888
á Hnapparvöllum. Foreldrar hans
voru hjónin Bjarni Vigfússon og
Jóhanna Guðmundsdóttir. Bjuggu
þau á BEnappavöllum um langt
siceið. Systkini Jóns voru þessi:
Gfsli bóndi á Hnappavöllum, Guð-
mtmdur, er bjó á Steinsmýri f
MeðaUandi, en fluttist þaðan til
Reykjavíkur og Sigríður, sem
lengi hefur átt heima í Hoffelli
og síðar í Krossbæ í Homafirði,
Halldóra húsfreyja á Hnappavöll-
um var og hálfsystir Jóns. Sigríð-
ur er nú ein á lífi þessara syst-
kina.
Jón ólst upp í föðurgarði, en
þegar hann þroskaðist, gerðist
hann fyrirvinna við bú Halldóru
hálfsystur hans. Hún var þá ekkja
og átti eina dóttur, Guðnýju að
nafni.
Þegar Jón var 28 ára, fluttist
hann frá Hnappavöllum að Hofi
og tók að sér að veita forstöðu
búi Arndísar Halldórsdóttur en
hún var ekkja og átti fimm börn,
er þá ýoru oíl innan fermingar-
aldurs. Á Hofi var Jón samvist-
um við systurdóttur Arndísar og
hét hún Halla Þuríður Pálsdóttir.
Jón og Halla felldu hugi saman,
bundust tryggðvm og eignuðust
tvær dætur, Sigrúnu og Pálínu.
Yngri dóttirin dó fárra vikna að
aldrL Rúmu ári eftir dánardægur
bamsins varð Jón með dóttur sína
unga sér við hönd að ganga þau
erfiðu spor að fylgja Höllu til
hinztu legstaðar.
Upp frá þessu styrktist tryggð-
arbandið milli föðurins og dóttur-
innar. Sigrún naut umhyggju og
Guðjón Styrkársson,
hæstaréttarlögmaður.
Hafnarstræti 22,
sími 18-3-54.
ástúðar heimilismanna, eins og
hún væri yngsta bamið í fjöl-
skyldu ekkjunnar. Og Jón veitti
búinu forstöðu mörg ár með slíkri
árvekni, dugnaði og trúmennsku,
að ekki verður metið til fjár. Eft-
ir að börn Arndísar voru uppkom-
in, hafði Jón með höndum eigin bú
skap fáein ár.
Tvítug að aldri giftist Sigrún
dóttir Jóns, Gunnari Þorsteinssyni
og gerðist húsfreyja á Litla-Hofi.
Jón fylgdi þá dóttur sinni þangað
og átti heimili á Litla-Hofi það,
sem eftir var ævinnar.
Jón var meira en meðalmaður
á vöxt. Hann var lagvirkur og
dugmikill verkmaður, að jafnaði
hægur í fasi, en hinn mesti full-
hugi, ef á reyndi, og þolgóður í
hverri raun. Sem dæmi skal nefnt,
að hann gekk þau spor í fjöllum,
að lengi mun í minnum haft.
Aðalstarfssvið Jóns var við það
bundið að hafa forsjá fyrir heim-
ilum, þar sem ekkjur og ungmenni
áttu í hlut. Þessi heimili, hvort
fyrir sig, báru verkum hans og
umgengni fagurt vitni. Oft var
leitað aðstoðar hans við fram-
kvæmdir annars staðar í sveitinni
Vinna við byggingar með þeim
hætti, sem tíðkaðist á fyrri hluta
þessarar aldar, fór honum sérstak-
lega vel úr hendi. Var hann því
eftirsóttur til þeirrá verka.
Aðstaða Öræfinga hefur löng-
um verið þannig, að þéir hafa orð-
ið að treysta á eigin atorku í lífs-
baráttunni og leysa sjálfir með
samvinnu mörg verkefni í byggðar
laginu. Sum þau verkefni, svo sem
uppskipun á vörum við brimsand,
voru svo erfið viðfangs að kveðja
þurfti til flesta karlmenn sveitar-
innar. Jón var jafnan framarlega
í flokki, þar sem leysa þurfti af
hendi sameiginleg verkefni í sveit-
arfélaginu. Þótti það ætíð vel
skipað, þar sem hann var.
Hin síðustu ár var heilsu Jóns
þannig farið, að hann var horfinn
af vettvangi starfsins. En til ævi-
loka fylgdist hann vel með því,
sem var að gerast. Hann var minn
ugur svo að af bar á liðna at-
burði, veðurfar á liðnum tíma, at-
vinnuhætti o.s.frv. Veitti hann öðr
um oft ánægju og fróðleik með
samræðum um þau efni.
Jón Bjarnason var einn af þeirri
kynslóð, sem lifað hefrn tímana
tvenna, séð atvinnuhætti þróast frá
frumstæðum vinnubrögðum til véla
vinnu, lífsþægindi og velmegun
aukast. Þetta kunni hann að
meta. En hann miðaði ekki lífs-
hamingjuna eða ávöxt starfsins við
eigin fjármuni einungis. Hollusta
hans við sveitina var af öðrum
toga. Hann hugsaði til heimabyggð
arinnar líkt og skáldið segir: Þar
elska ég flest, þar uni ég bezt við
land og fólk og feðratungu.
Við ævilok þessa manns eru í
fyrirrúmi í hugum sveitunga hans
ibeztu þakkir og minningar um
traustan félaga og trúverðugan.
Þær minningar eru fölskvalausar
og bregða nú bjarma á hans eigin
gröf. — Og heilög ritning geytmir
fyrirheit þeim til handa, er þann-
ig ávaxta pund sitt. Gakk inn til
fagnaðar herra þíns.
p:þ.
Stutt bréf til
ríkisstjðrnarinnar
Hæstvirta ríkisstjórn.
Hið versta óheilla- og hörmung-
arspor í okkar þjóðarsögu var það,
er íslenzkir aðilar tóku að skjóta
ágreiningsmálum sínum undir er-
lenda dómara utan lands okkar.
Afleiðing þeirra dómskota varð
ófrelsi og ánauð íslenzku þjóðar-
innar í meira en sex aldir. Þess
vegna vekur það undrun mína og
reiði, að háttvirt ríkisstjórn gerir
nú þá ósvinnu að vísa til alþjóða-
dómstóls ágreiningsmálum, sem
upp kunna að koma vegna fram-
kvæmda samningsins um byggingu
og rekstur fyrirhugaðs álvers.
Ég hef verið að hugleiða það,
hvað það þýði að skjóta ágrein-
ingsmálum til erlends gerðardóms,
sem ekki hefur framkvæmdavald
að baki, en af því leiðir, að engin
trygging er fyrir því að dómnum
verði fullnægt. DeHuaðilar verða
eftir sem áður að annast fram-
kvæmd dómsins eins og gerðist
á söguöld um dóma lögréttu. Gæti
það þá dregið til sögulegra at-
burða líkt og fyrrum.
Gamla lögréttan var tilraun,
sem mistókst, og mistökin voru
þau, að hana skorti framkvæmda
vald. Gerðardómurinn getur ekki
látið fullnægja dómsúrskurði sin-
um, þar eð hann hefur hvorki her
né lögregluliði á að skipa. Þess
vegna er í þessum samningum illa
búið um hnúta, og verði ágrein-
ingur verulega djúpstæður, verða
þeir hnútar bæði óleysanlegir og
einnig verður ekki höggvið á þá,
nema í heimildarleysi, þar sem
samningarnir kveða svo á, að geng
ið skuli fram hjá íslenzkum dóm-
stólum og fram kvæmd avaldi.
Sú ríkisstjórn, sem telur rétt-
mætt að vísa ágreiningsmálum,
þar sem báðir málsaðilar eru inn-
an ríkis hennar, ti'l alþjóðlegs dóm
stóls, hefur viðurkennt í verid, að
hún sé ófær um að standa fyrir
viturlegri og fullnægjandi laga-
setningu handa þegnum sfnum.
TH hvers á sú rílrisstjóm
að sitja?
Þeir, sem fyrr á öldum gerðu
sér ekki grein fyrir afleiðingum
þess að láta erlenda aðila dæma
í málum íslenzkra aðila, bafa það
sér til afsökunar, að þeir höfðu
ekki söguna tdl þess að vísa sér
leið. Þjóðfrelsishetjur siðustu ald-
ar höfðu hins vegar söguna og
þekkingu sín'a á henni fyrir sverð
og skjöld. Sagan gaf þeim það
ðrlagahnoða, sem þeir fyigdu tH
þess að leiða þjóðina úr ánauð
til frelsis.
Sagan sýndi þeim leiðina.
Mætti sagan verða ykkur enn að
sama leiðarljósi.
Bjarni Ólafsson,
Þinghólsbraut 39, KópavogL
Bréfið hefur beðið nokkra daga
birtings vegna þrengsla. — Ritstj.
Þorvaldur Þórðarson
frá Skerðingsstöðum
Hinn 12. apríl s.l. láet á Borg-
arsjúkrahúsinu Reykjavík Þorvald
ur Þórðarson frá Skerðingsstöðum
Eyrarsveit á Snæfellsnesi.
Þorvaldur fæddist í Suður-Bár í
Eyrarsveit 2. aprfl, 1879 son-
ur merkishjónanna Valdísar Jóns-
dóttur og Þórðar Einarssonar,
hreppstjóra. Þar ólst Þorvaldur
upp hjá foreldrum sínum ásamt
tveimur systrum sem báðar eru
dánar.
Þorvaldur mun hafa átt gott at-
læti í æsku, því foreldrar hans
voru talin efnuð á þeirra tíma
mælikvarða, en vel mun þeim syst
kinum hafa verið haldið til vinnu
svo sem venja var á þeim tímurn.
Þorvaldur mun fljótlega hafa
FRÁ BARNASKÓLUM
REYKJAVÍKUR
Vornámskeið fyrir börn f. 1959, sem hefja eiga
skólagöngu næsta haust, verða haldin í barna-
skólum borgarinnar 13. til 25. maí n.k.
Innritun barnanna fer fram í skólunum þriðjudag-
inn 10. og miðvikudaginn 11. maí kl. 3—5 síð-
degis báða dagana.
ATH.: Skólahverfi Laugalækjar- og Laugarnes-
skóla skiptast um Laugalæk frá Sundlaugavegi að
Laugarnesvegi. Þá skulu börn (f. 1959) búsett við
Laugarnesveg og norðan hans, allt að Kleppsvegi,
sækja Laugarnesskóla.
Fræðsluskrifstofa Reykjavíkur.
verið virkur þátttakandi í heim-
ilisstörfum, þar sem saman fór
hjá honum áhugi og lag til alira
verka og góðir líkamsburðir.
Þegar Þorvaldur er um tvítugt
flytja foreldrar hans að Skerðings
stöðum og kaupa þá jörð, þangað
fer Þorvaldur með þeim, og má
segja að upp frá því sé hann bund
inn þeirri jörð órofa böndum, því
árið 1907 giftist Þorvaldur ungri
ekkju Kristínu Jakobsdóttur frá
Kvíabryggju, fríðleikskonu og
gæðamanneskju. Þau taka við búi
af foreldrum Þorvaldar og búa í
farsælli sambúð í 50 ár. Kristín
dó árið 1957 og hafði þá verið
rúmföst nokkur síðustu árin, og
naut þá frábærrar aðhlynningar
Þorvaldar og sonardóttur þeirra
sem gömlu hjónin ólu upp svo og
tveggja bræðranna sem þá voru
eftir heima. Þegar Kristín og Þor-
valdur giftast átti Kristín tvo
drengi frá fyrra hjónabandi sem
að öllu leyti alast upp hjá þeim
og reyndist Þorvaldur þeim alla
tíð sem sínum börnum, þan áttu
svo sex börn, fimm drengi og eina
stúlku, þar að auki ala þau upp
sonardóttur sína sem áður er get-
ið og bar nafn ömmu sinnar, og
fleiri af barnabörnum sínum höfðu
þau á sínum vegum. Eins og sjá
má af framansögðu hefur Þorvald
ur haft um nóg að hugsa að sjá
fyrir jafn stóru heimili, en eftir
því sem ég bezt veit, tókst hon-
um það mjög vel, enda var Þor-
valdur útsjónarsamur afkastamik
ill verkmaður að hverju sem hann
gekk, og þó hans aðalastarf væri
landbúnaður, þð stundaði hann
einnig sjóinn talsvert til að auka
tekjur heimilisins og þótti þar sem
annars staðar góður liðsmaður.
Eins og algengast var á þessum
árum þá naut Þorvaldur engrar
menntunar umfram það sem
þurfti til að ná fermingu, en Þor-
valdur var mjög góðum gáfum bú-
inn og varð því betur að sér en
almennt gerðist
Þá hafði hann fallega rithönd
og var vel ritfær svo sem bréf
hans báru vott um, en bréfaskrift-
ir stundaði hann fram í háa elli
til vina sinna. Þorvaldur komst því
ekki hjá því að stunda ýms opin-
ber störf fyrir sitt sveitarfélag,
hann var í hreppsnefnd í mörg
ár og oddviti hreppsnefndar tals-
vert lengi, þá var hann formað-
ur Búnaðarfélags Eyrarsveitar í
mörg ár svo og í skólanefnd og
sóknarnefnd.
Þorvaldur var einn af þeim
kjarkmiklu og bjartsýnu aldamóta
mönnum sem gengu heflshngar tH
móts við hverja þá féhtgsmála-
hreyfingu sem verða mætti þjóð-
inni til gagns og frama, hann
gerðist því einlægur stuðningsmað
ur samvinnufélagsskaparins og
Framsóknarflokksins og var
snemma glöggskyggn á gagnsemi
þeirra fyrir þjóðarheiidina. Eins
og fyrr segir lézt kona Þorváldar
árið 1957, dagur má þykja að
kvöldi kominn fyrir honum sjálf-
um, þá oa-ðinn 78 ára, hann flyzt
líka þá frá Skerðingsstöðum tfl
dóttur sinnar RagnhHdar og
manns hennar Stefáns Jónssonar
sem búsett eru á Seltjamamesi
hjá þeim dvelst hann þau nfu ár
sem eftir eru og unir þar vel hag
sínum við mikið ástríki bama
sinna og barnabama, og þó al-
veg sérstaklega RagnhHdar dóttur
sinnar sem aUa tíð hefur verið
honum góð dóttir.
Þorvaldur hélt fullum andlegum
kröftum til síðustu stundar og var
svo lánsamur að þurfa ekki að
taka langan barning síðasta spöl-
inn. •
Þó Þorvaldur ætti heimili á
Seltjarnarnesi síðustu árin, átti
hann í raun og veru alltaf heima
í Eyrarsveit og þegar gamlir vin-
ir litu inn til hans og rifjaðar
voru upp gamlar minningar þá
var gamli maðurinn fyrir vestan,
þó hann sæti í hlýlegri stofu dótt-
ur sinnar á SeltjamarnesL
Fjörmikli og góðlegi drengur-
inn sem fyrir rúmum áttatíu ár-
um undi sér við leik og störf í
Suður-Bár einum fegursta staðn-
um við hinn fagra Grumdarfjörð
á Snæfellsnesi er nú kominn heim,
og hefur lagzt til hinztu hvíldar
í Setbergskirkjugarði. En við sem
eftir stöndum á ströndinni þökk-
um samfylgdina.
Pétur Sigurðsson.