Vísir - 18.06.1975, Qupperneq 9
Vísir.Miðvikudagur lS.júni 1975.
9
cTMenningarmál
eftir Aðalstein
Ingólfsson
Kjartan Guðjónsson hefur
fyrir löngu skapað sér nafn sem
sérstæður formsmiður, en hér
birtist hann einnig sem snjall
höndlari lita. Hann sýnir hér
fjórar litlar myndir fullar af
spennikrafti og spengilegum
formum sem höggva sig inn i
myndflötinn upp úr hægra eða
vinstra horni. Með þvi að stað-
setja átök formanna fjarri hinni
eiginlegu miðju myndflatarins,
úti I hornum eða niður við kant
og tefla þeim gegn órofnum
stærri flötum myndarinnar
skapar Kjartan mikla mynd-
ræna þenslu á pappir sinum og
gefur svo þessum spenntu form-
um skæra og álitlega liti.
Sigurður Sigurðsson er lands-
lagsmálari af gamla skólanum,
hraun og hólar eru tekin föstum
tökum og vandlega uppfærð á
strigann. Sjónhorn Sigurðar er
hér svipað og Kjarvals, næstum
beint ofan i landslagið með
mjórri himinræmu efst til að
lofta inn i myndina.
En Sigurður leyfir ekki land-
inu að yfirtaka sig algjörlega,
heldur einbeitir sér að persónu-
legri tjáningu á gæðum þess og
, þá með tvennum hætti ef mynd-
ir þær sem hér eru er að marka.
Annars vegar málar hann
dökkt, með stórum hrjúfum
formum, eins og i „Siðdegi”,
eða þá aðhann notar ljósara lit-
róf, og skiptir myndefni sinu
niður i snöggt málaðar einingar.
Þar er mynd eins og „Gálga-
hraun” frá 1974 stórkostlega vel
heppnuð bæði i litavali og upp-
byggingu en þriðja myndin
„Crti i hrauni” er aftur á móti of
dreifð i málun og samræming
bakgrunns og forgrunns er ekki
nægilega vel framkvæmd.
Matthea Jónsdóttir á hér fjögur
verk og hafa öll þeirra, að ég
held, verið á sýningum hennar
áður. Ég hef áður fjallað um hin
gamalkúbisku einkenni á verk-
um hennar og dálitið skerandi
litaval og mun ég ekki fara nán-
ar út i þá sálma hér. Aftur á
móti virkar teikning hennar
hæpnari og formbygging
einstrengingsleg á þessari sam-
komu.
Ekki er hægt annað að segja
en þessi fyrsta sýning FIM i
þessu húsnæði hafi tekist vel og
stærð salarins ætti að tryggja
betra úrval og viðráðanlegri
sýningar heldur en tiðkast hafa i
Reykjavik.
Leiðrétting
Mér varð á sú kórvilla að
eigna Guðmundi Ingólfssyni
ljósmyndara myndir Sigur-
geirs Sigurjónssonar frá
hárgreiðslukeppni i listdómi
minum á mánudaginn. Vil ég
biðja Sigurgeir mikillega af-
sökunar.
Aðalsteinn Ingólfsson.
Fagnoðu dauða þínum!
NÝJA BtÓ
LEIKSTJÓRI: René Clement
Aðalhlutverk: Jean-Louis
Trintignant og Robert Ryan.
Frakkinn Tony lendir í
nokkuð erfiðri aðstöðu.
Hann er hundeltur af síg-
aunum, sem vilja hefna
sín á honum, vegna
barna, sem létu lífið
vegna gáleysis hans.
Tony leitar hælis í húsi í
útjaðri Montreal í
Kanada. Þar eru atvinnu-
glæpamenn að undirbúa
rán og með því að ganga í
lið með þeim fær hann
flúið sígaunana.
KVIKMYNDIR
Umsjón:
Jón Björgvinsson
Samvizkan piagar Tony, sem
reynt hefur að hlaupast á brott
frá örlögum sinum og undir lok-
in kýs hann frekar að láta lifið
sem ótindur glæpamaður en
maður, sem hefur dauða sak-
lausra barna á samvizku sinni.
Þátt i þessari ákvörðun eiga
kaflar úr hans eigin æsku, sem
sifellt er að skjóta upp i huga
hans.
Þetta frekar en hið sigilda
efni glæpamyndanna, ránið, er
viðfangsefni kvikmyndarinnar
„and hope to die”.Sjálft nafn
myndarinnar gefur okkur vis-
bendingu þar um.
Þvi miður misferst það i is-
lenzka heiti myndarinnar
„Fangi glæpamannanna”. Hvi
hljóta kvikmyndir alltaf þessi
andlausu nöfn i islenzkri
þýðingu? „Fagnaðu dauða þin-
um” hefði til dæmis verið nær
lagi.
Myndin er öll með frönsk-
kanadisku yfirbragði og aðal-
leikarinn Jean-Louis
Trintignant er kunnur meðal
Frakka. Robert Ryan, sem
leikur Charly, höfuðpaur ráns-
hópsins, á þó meiri þátt i
leikrænu hlið myndarinnar en
Trintignant.
Ef við viljum fræðast frekar
um leikarana i myndinni má
geta þess, að Tisa sú Farrow,
sem leikur Pepper, á sér fræga -
systur, sem stundum kemur i
heimsókn til íslands.Það er Mia
Farrow.
Engan veginn verðu þó sagt,
að skyldleikinn sé greinanlegur
i leik Tisu Farrow. Hún leikur
eins og hross, stelpugreyið.Hún
nýtur sin betur á miðopnum
Playboy, sem hún hefur stund-
um skrýtt með likama sinum.
Leikstjóri myndarinnar „and
hope to die” er René Clement.
Siðast sáum við frá hans hendi
myndina „Rider in the Rain”,
sem Háskólabió sýndi i janúar.
Þar léku Marlene Jobert og
Charles Bronson aðalhlutverk.
Skyldleiki i yfirbragði mynd-
anna er nokkuð greinilegt.
Tony (Jean-Louis Trintignant) og Charly (Robert Ryan).Þeir ákveða i lokin að ganga saman i dauðann.
Tony (Jean-Louis Trintignant) á i vök að verjast, hundeltur af
slgaununum.
Francis Lai samdi tónlistina
við „Rider in the Rain” og aftur
er hann á ferð i þessari. Lai er
vanastur þvi að setja saman
tónlist fyrir rómantiskari
myndir en „and hope to die”
Þess verður greinilega vart,
þegar ljúfir rómantiskir tónar
eru leiknir undir, þar sem hópur
fifldjarfra náunga hangir svo að
segja i lausu lofti úr frá 18.hæð
háhýsis i Montreal.
Þarna verður okkur ljóst,
hversu stóran þátt tónlistin á i
öllu þvi plati sem
kvikmyndirnar eru i raun.Mynd
af barni að sulla i skyrinu sinu
getur þess vegna hæglega orðið
æsispennandi á kvikmynda-
tjaldinu, ef undir það eru slegnir
nokkrir æsispennandi taktar.
Eins getur absúrd tónlist i
hrottalegum senum gert þær
mun sterkari en ella.
Við minnumst slikra áhrifa
bezt úr myndunum „A Clock-
work Orange”, þar sem hópur
manna var limlestur á meðan
slagarinn gamli „Walking in the
Rain” var trallaður undir eða úr
„Little Big Man”, þar sem
hundruð Indiána voru stráfelid,
á meðan ieiknir voru bandarisk-
ir hergöngumarsar.
-JB
Kvikmyndo-
húsin í dag:
• ★ ★ ★ Laugarásbíó: American Graffiti
★ ★ ★ Iláskólabió: Morðið I Austurlandahraðlestinni
★ ★ ★ Stjörnubió: Bankarániö
★ ★ Nýja bió: Fangi glæpamannanna
★ Hafnarbió: Tataralestin
★ Tónabfó: Gefðu duglega á ’ann