Vísir - 05.08.1975, Síða 6

6
Vlsir. Þriftjudagur 5. ágúst 1975
vísib
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Hitstjórar:
Fréttastjóri:
'/Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiösla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Þorsteinn Páisson
Jón Birgir Pétursson
Haukur Heigason
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 44. Simi 86611
Siðumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Tengslin við
Vestur-íslendinga
I Kanada er nú um það bil að ljúka hinum miklu
hátiðahöldum vegna aldarafmælis landnáms Is-
lendinga i Vesturheimi. Vestur-Islendingar hafa
minnzt eitt hundrað ára búsetu sinnar á þessum
slóðum á þann hátt, að lengi verður munað. Það á
ekki sizt við um þá fjölmörgu íslendinga, sem
farið hafa vestur um haf af þessu tilefni og notið
þar höfðinglegrar gestrisni.
Það er ákaflega fróðlegt fyrir íslendinga hér
heima að fylgjast með þvi, hversu mikla rækt
Vestur-íslendingar leggja við upprunalegt þjóð-
erni sitt og tengslin við Island. Landnámshátiðin
nú ber þar glöggt vitni um. Hér hefur verið fylgzt
með hátiðahöldunum með mikilli eftirtekt og af
miklum áhuga.
Á siðasta ári komu út hingað stórir hópar
Vestur-íslendinga i tilefni þjóðhátiðarinnar. Hér
voru þeir miklir aufúsugestir. Nú hafa ferða-
menn héðan f jölmennt til Vesturheims til þess að
taka þátt i landnámshátiðinni þar. Þessar
heimsóknir sýna lifandi áhuga á þvi að viðhalda
þeim traustu tengslum, er verið hafa á milli ís-
lendinga hér heima og vestanhafs. Bættar sam-
göngur hafa opnað nýja möguleika i þessum efn-
um, og það er fagnaðarefni, að þeir skuli hafa
verið nýttir eins og raun ber vitni um.
Þó að íslendingar i Vesturheimi hafi frá önd-
verðu verið trúir borgarar i hinum nýju heim-
kynnum og rækt þar félagslegar skyldur sinar,
hafa þeir jafnframt unnið að merkilegu islenzku
menningarstarfi. Vestanhafs hafa lifað og
starfað bæði visinda- og listamenn, sem risið hafa
upp úr og auðgað islenzka menningu.
Vestur-Islendingar hafa staðið að myndarlegri
blaðaútgáfu, oft á tiðum við hinar erfiðustu
aðstæður. Sannast sagna er það þrekvirki, að þeir
skuli enn gefa út islenzkt blað. Þjóðræknisfélögin
eiga mikið starf að baki, og þá er ekki siður
ástæða til þess að minnast á kennaraembættið i
islenzku við háskólann i Winnipeg. Islenzka
þjóðarbrotið i Kanada er ekki fjölmennt á þeim
mælikvarða, sem þar gildir, en það hefur verið
stórt i sniðum. Um það ber merkilegt starf kyn-
slóðanna i heila öld gleggstan vott.
Það er mjög athyglisvert, hversu íslendingar i
Vesturheimi hafa lagt mikla rækt við að treysta
sem mest tengslin við heimalandið. Við megum
einnig þakka þeim ötulan stuðning við ýmiss
konar framfara- og menningarmál hér heima.
Þáttur þeirra i stofnun og uppbyggingu
Eimskipafélagsins verður t.a.m. lengi i minnum
hafður.
Nú þegar öld er liðin frá þvi að fyrstu islenzku
landnemarnir settust að vestra, hljóta eðlilega að
koma upp ýmiss konar vandkvæði i islenzku
þjóðræknisstarfi. Það leiðir af sjálfu sér. Mikið
getur þvi verið undir þvi komið að við veitum það
liðsinni, sem þörf er á, til þess að viðhalda þessu
menningarstarfi íslendinga i Vesturheimi. Ekki
er sizt mikils um vert að styðja við bakið á útgáfu
Lögbergs-Heimskringlu.
Forsetahjónin hafa tekið þátt i landnáms-
hátiðinni undanfarna daga ásamt utanrikisráð-
herra og i byrjun ársins sótti forsætisráðherra
Vestur-íslendinga heim. Hvort tveggja er tákn
um það trausta samstarf, sem við viljum eiga við
íslendinga vestan hafsins.
Séö yfir byggingarsvæöiö, þar sem sjálfur aöaileikvangurinn veröur.
Undirbúningur
ólympíuleikanna
vel á veg kominn
hafa reka af henni slyðruoröið,
hafa mjög sótt á.Fyrsta stórsigur
sinn unnu - þau 1967 þegar
Drapeau borgarstjóri fékk þvi
ráðið, að heimssýningin i Kanada
„Expo ’67” var haldin i Montreal.
Tókst svo vel, að þaggaðar hafa
verið niður fyrir fullt og llt þær
raddir, sem héldu þvi fram að
engin borg i hinu frönskutalandi
Quebec-fylki væri fær um að
halda sh’ka sýningu.
Hins vegar eru þeir gagnrýn-
endur til, sem vilja taka með
varúð bjartsýnisspádómum
Drapeaus borgarstjóra um
endanlega kostnað af þvi að halda
olympiuleikana i Kanada.
Reikningurinn er þegar kominn
upp i 714 milljónir dollara, en
menn uggir, að hann eigi eftir að
fara að lokum upp fyrir miiljarð-
inn.
Drapeau borgarstjóri heldur þvi
hins vegar fram, að leikarnir
muni að mestu standa undir sér
sjálfir fjárhagslega séð. En eins
og reikningar standa i dag, þá er
þegar kominn á þá 300 til 400
milljón dollara halli, og það þrátt
fyrir velheppnað happdrætti,
gullminnispeningasölu og fleiri
fjáröflunaraðgerðir.
Gagnrýnendur Drapeaus halda
þvi fram að 3uebec neyðisttil þess
að leita á náðir rikissjóðs. I
Quebec búa um 30% allra ibúa
Kanada. Það þykja þeim of fá
bök til að bera 400 milljón dollara
bagga.
Annars staðar i Kanada lita
flestir þetta ólympfuleikjahald
hornauga. Sumur af afbrýöisemi,
en öðrum vex kostnaöurinn i
augum og finnst hann litil nauð-
syn. Sambandsstjórninni yrði
ekki auðvelt að verja fjárveitingu
til Quebec vegna leikanna, enda
hefur stjórnin neitað þvi opinber-
lega, að hún hyggist gera slikt.
En málsvarar þess að halda
leikana i Kanada — þar er
Drapeau borgarstjóri fremstur i
flokki — hafa varið málstað sinn
með þvi, að undirbúningur hafi
útvegað þúsundum atvinnu og
opinberir sjóðir gildnað af skött-
um vegna aukinnar eftirspurnar
á stáli og byggingarefnum — á
tima, sem samdráttur var fyrir-
sjáanlegur vegna heimskrepp-
unnar. Auk þess vænta þeir sér
góðs af ferðamönnum vegna leik-
anna.
Eftir margra mánaða
umræður, ásakanir, úlfúð
og tafir framkvæmda er
undirbúningsnefnd
ólympíuleikanna i
Montreal samt sannfærð
um, að leikvangurinn geti
verið tilbúinn i tæka tíð,
þegar setja á íþróttahátíð-
ina 17. júlí næsta ár.
Vinnudeilur, auk svo andstöðu
og gagnrýni þeirra, sem sett hafa
sig upp á móti þvi að halda leik-
ana i Kanada, hafa leitt af sér
tafir við byggingu og gerð aðal-
leikvangsins og annarra minni-
háttar mannvirkja.
Það þurfti dómrannsókn til
þess að grafast fyrir um meinið,
sem reyndist vera umfangsmikil
spilling meðal trúnaðar- og em-
bættismanna verkalýðssamtak-
anna. Það vándamál var leyst
með þvi að vanda vel valið á þeim
mönnum, sem i staðinn voru
fengnir til þess að ljúka bygging-
unni.
Sá, sem er nú aðalverktaki á
byggingasvæðinu, Roland nokkur
Desourdy, segir, þegar hingað er
komið framkvæmdum: „Það er
hvergi að sjá neinar hömlur
framundan og eins og i pottinn er
búið, ættu ekki að vera nein vand-
kvæði á þvi að ljúka framkvæmd-
um á tilskildum tima.”
í ólympiuþorpinu, þar sem
Umsjón: GP
mannvirkjagerðin er ekki jafn-
flókin og á aðalleikvanginum og i
áhorfendastúkunni, eru verk-
takar meira að segja orðnir á
undan áætlun. Olympíuþorpið
samanstendur af tveim ibúðarhá-
hýsum, eins og pýramidar i lag-
inu. Ahorfendastúkan sem taka
skal 70.000 manns i sæti, er hins
vegar i laginu eins og undirskál á
hvolfi með gati i miðjunni. Yfir
henni skagar siðan 30 hæða
turn með veðurathugunarstöð
efst i toppnum. Neðst i kjallaran-
um verður sundlaugin, þar sem
kappsundið verður þreytt.
Borgarstjóri Montreal, Jean
Drapeau, sem manna mest lagði
sig eftir þvi að olympiuleikarnir
yrðu haldnir i Montreal, fagnar
þessum risamannvirkjum sér-
staklega. í þeim sér hann rætast
þann draum sinn að gera
Montreal að stórborg á heims-
mælikvarða.
Þaðeru ekkinema 20 ár siðan,
að litiö var á Montreal sem hálf-
gert krummasker, þar sem mútu-
þægni og spilling réði rikjum.
Þau öfl i borginni, sem viljað
Olympiuþorpiö, eins og þaö Htur út I Montreal, þegar þaö veröur
fullgert. Framkvæmdum viö ibúöarhúsin miöar mjög vel áfram, og
verktakarnir eru komnir fram úr áætlun.