Tíminn - 20.09.1966, Síða 3

í tilefni af grein, sem birtist
hér nýlega hefur Landfara borizt
eftirfarandi bréf, frá Biskupsskrif
stofunni.
Vígslan í Skálholti og
fyrrverandi prestar.
„í blaði yðar, hr. ritstjóri, birtir
„Landfari bréf eitt 13. þ.m. nafn
laust, þótt kenna megi höfundinn.
Þar er því haldið fram, að gengið
hafi verið framhjá fyrrverandi
prestum, þegar „boðið“ hafi verið
til vígslunnar í Skálholti 4. sept.
sl.
Rétt þykir að upplýsa það, að
til þessarar athafnar var engum
boðið sérstaklega. Allir voru vel-
komnir, meðan rými leyfði og kom
ið var upp gjallarhornum, svo að
menn gætu fylgzt með því sem
fram fór, þótt þeir kæmust ekki
inn í kirkjuna. Reynt var að sjá
um, að viðstaddir prestar fengju
v/Miklatorg
Sími 2 3136
sæti í kirkjunni. Var og mælzt til
þess í tilkynningu, að prestar
kæmu í hempum, fyrrver-
andi prestar ekki undanskildir. Þá
var að sjálfsögðu fyrir því séð, að
aðstandendur vígsluþega fengju
sæti í kirkjunni. Það er því ímynd
un ein, að gengið hafi verið fram
hjá nokkrum í þessu samibandi og
er hin stóryrta ádrepa bréfritar-
ans þannig rakalaus með öllu.“
Nói skrifar:
Sveitaböllin þjóðar-
skömm
„Góði Landfari!
Ég er einn af þeim mörgu ungl
ingum, sem fara á sveitaböll u
helgar og oftast fer ég þá austur
fyrir fjall eða í næsta nágrenni
Reykjavíkur. Ég er alltaf að sjá
það betur og betur, til hversu há
borinnar skammar sveitaböllin eru
að verða. Orsökin er sú, að ball-
staðirnir og þeir aðilar, sem að
böllunum standa, reyna að græða
sem mest og hugsa þá ekkert um
það, þótt meiri hluti krakkanna
sé 14—16 ára. Húsin eru svo þétt
troðin, að varla er hægt að snúa
sér við. Eitt dæmi nefni ég um ung
mennafélagsheimili, sem tekur 100
manns, þar voru seldir miðar
handa rúmlega 500 unglingum!
Svo er lokunartími húsanna ekki
til, þótt svo eigi að heita. Gróða
sjónarmiðið er svo ríkt, að hann
er ekki virtur viðlits. Sýslumenn
ganga ekkert fraim í þv£ að gefa
út nafnskírteini. Þó er ekki til of
mikils ætlazt, að þeir geri það, svo
að krakkarnir geti sannað aldur
sinn.
Klæðnaðurinn skiptir engumáli
á sveitaböllum, þar er öllum hleypt
inn, ef þeir eru bara ekki alls-
berir.Eg man eftir einum á nærbol
sem var nýkominn úr fjósinu og
angaði fjósalyktin af honum. Hon-
um var hiklaust hleypt inn. Agi
er enginn, þótt lögreglan sé til stað
ar. Það eina, sem hún gerir, er
að skilja slagsmálahunda að og
svo taka þeir líka vín af krökkun
um. Þótt þeir sendi sýslumönnum
kærur, virðast þeir seku enga refs
ingu fá.
Margir af þeim mönnum, sem
stofnuðu ungmennafélögin, myndu
eflaust snúa sér við í gröfinni, ef
þeir vissu, hversu villimannslegar
skrílssamkundur þetta eru orðn-
ar. Þessi böll eru smánarblettur
á þjóðfélaginu, sem ráða þarf
skjóta bót a.
Þjóðverji einn, sem slæddist
óvart á svæsið sveitaball, hélt að
krakkarnir væru að skemmta sér
í síðasta skiptið á ævinni, áður en
þeir dæju!“
Gamli Nói.
Þá er hér bréf frá Sigurði Draum
land, sem hann nefnir
Hléskógar
Ekki ér ofsögum sagt af því, að
Jónas frá Brekknakoti er þybb-
inn karl. Hann hefur tekið Fljóts
heiði í tveim stökkum og stungið
sér til sunds af Vaðlaheiði — í
líkingum talað. Nægir að minna á
ádrepur hans í Akureyrarblöðum,
um kvikmynda- og kvöldsölu —
uppeldi barna og unglinga. Ekki
er minni töggur í áminningii hans
út af útvarpinu í Landfara 10.
sept. sl. Segjum tveir: Því mjög
svo fremur er glamur og gaura-
gangur í dagskránni fordæman
legur, sem glögglega má benda á,
að margt og miklu fleira er ágætt
hjá þeirri virðulegu stofnun, Ríkis
útvarpi íslendinga.
Afrekum nefnds kappa, sem
raunar einn manna í stórum og
kyndugum bæ hefur gengið fram
fyrir skjöldu gegn ómenningu og
hlotið óverðskuldaðar óvinsældir
fyrir — er og skyld sú framganga
einhvers, sem nefnir sig Gráhára.
Finnst oss réttara að hugsa sér
manninn með blátt alskegg niður
á bringu og rósrauðar randir í.
Þetta er ekki grín. Litblik hugs-
andi manna, eða það sem spíritist
ar nefna áru, er jafnan fagurt,
og hví skyldi ekki mega hafa höfuð
hárin eins — í mótsetningu við
bítlatízkuna?
Það er rétt hjá Gráhára, að
nafnið Ásbyrgi á félagsheimili í
Miðfirði fer fremur illa. Réttast
væri Grettisbjarg. Það mundi
minna á bæði æskuheimili Grettis
og öll heljartök hans. Annars lágu
slóðir Gretis víða, eftir því er sag
an segir.Og hver getur vitað nema
hann hafi át góðar sundir í Ás-
byrgi Þingeyinga? Á eina hlið er
það áhugaþrungið mál, að reyna
að skynja hinn raunverulega ma|n
Gretti, bak við þá ævintýrasögu,
sem nú á tímum er til, um hann
skráð, og sumir eigna Sturlu sagna
meistara Þórðarsyni — líklega
með réttu. Enginn efi er á, að
þessi örlaganna og ævintýranna
hetja, muni á margan hátt hafa
verið öðru vísi en innsýnir og
þjóðsagnahagræðing Sturlu Þórð
arsonar hafa gert hana. Öðrurc
þræði dylst varla nokkrum, er skyn
ber á slík mál, að í sögunni af
Gretti hafi Sturla fengið einstakt
tækifæri til að segja ýmsa kafla
úr sinni eigin persónulegu sögu,
á fjarrænu dularmáli. Hinum þræð
inum slöngvar Sturla um þjóðlíf-
ið allt, og styðst við þjóðlegar
minningar um löngu liðna Grett-
ishetju. Það má virkilega vara sig
á því, að dæma ritverk gáfaðra
og tilfinningaríkra Sturlungaald
armanna svo mjög nálæg sann
leikanum í historísku sjónarmiði.
Þau geta verið gagnsönn fyrir því.
Hvernig tímabil Sturlungaöldin hef
ur í raun og veru verið, er ein
af þeim spurningum sem manns-
andanum verður erfiðast að leysa.
Einn milljónasti af sannleikan
um um hana hefur varðveitzt — og
varla óbrenglaður. Nema að því
leyti, sem mannlegleikinn getur
alltaf sagt, án þess að séð verði,
hvernig hann skynjar rétt sam-
band við horfnar kynslóðir. And-
stæðurnar allar, ofnar í voð í vef
stól örlaganna, koma til okkar í
gervi örfárra slitinna klæða, er
skorin voru á sínum tíma úr þeirri
voð. Þau klæði björguðu lífi þjóð
arinnar í frostnæðingum margra
alda. Hvernig var töfravoðin heil?
Eða það þjóðlíf, með þráðum
einstakra, er óf voðina? Frá öld-
inni úir og grúir af meistaraleg-
um dæmisögum. Það er eins og
þær séu ritaðar með lífsblóði fleiri
en einnar kynslóð'ar, af þjóð í
raunum. Harmleikirnir voru sárari
fyrir það eitt, að óöld aldarinnar
var aðeins nokkrir þættir hennar.
Annars hefði enginn verið til að
harma. Allt glatazt og gleymzt.
Eru það ekki sams konar harm
leikir, sem okkur eigin öld er að
setja á svið, með því að hverfa
úr hugmyndaheimi uppvaxandi
fólks inn á lífssnauðar og afkára
legar brautir, með kvikmyndum,
ódáðadagskrám og öðru ómenning
arlegu framferði í félagslífi þjóð
arinnar? Þar sem ekki nógu mörg
um getur komið í hug að þeim
ungu kynslóðum, sem eiga að njóta
þessarar framleiðslu, líður illa.
Það er ekki þeirra eðli, að þurfa
að reyna þetta. Það er þeirra eðli
að þrá hléskóga. Hléskógar nefnd
ust nokkrir bæir, þegar á fyrstu
öldum íslandsbyggðar. Og hléskóg
ar eru enginn kjörr. Þeir eru stór
viðir, sem hlúir.
Loks kominn skríiur á gerð nýs Sui-
urlundsvegur írum hjá Árbæjurhverfí
BORGARMÁL
Sex ára börn eiga
sér ekkert hæli
utan heimilanna
AK—föstudag. — Vistun sex
ára barna, annað hvort í forskóla,
á dagheimili, eða í leikskóla, verð
ur sífellt örðugri í borginni. Fyrir
börn á þeim aldri eru engin dag
heimili eða skólar. Sigurjón Björns
son. borgarfulltrúi Alþýðubanda
lagsins. vakti athygli á þessu með
tillögu í þá átt, að fræðsluráði- og
Framhald á bls. 15.
AK— föstudag. — Nokkrar um
ræður urðu um samgöngumál Ár-
bæjarhverfisins á borgarstjórnar-
fundi í gær, en hverfið hefur búið
við vandræðaástand í þessum efn
um, allt of fáar og óþægilegar
strætisvagnaferðir og alla umferð
ina af Suðurlandsundirlendinu
gegnum það mitt.
Umræðurnar spunnust vegna til
lögu fulltrúa Alþýðubandalags
ins um að fela borgarráði og for-
stjóra SVR að sjá um, að hverfis
búar ættu þegar í stað kost á stræt
isvagnaferðum að minnsta kosti á
20—30 mín. fresti.
Jón Snorri Þorleifsson hafði
framsögu fyrir tillögunni og rakti
þau vandkvæði, sem á samgöngum
hafa verið þarna og seinlæti borg
aryfirvalda við að koma samgöng-
um þar í sæmilegt horf.
Einar Ágústsson borgarfulltrúi
Framsóknarflokksins, kvað brýna
þörf á að koma þessum málum
í sæmilegt horf, og hefði það dreg
izt allt of lengi. Kvaðst hann ekki
draga í efa, að forstjóri strætis-
vagnanna hefði vilja til úrbóta, og
fengi hann óskir borgarstjórnar
um þetta, mundi hann vafalítið
taka þær til greina. Einar minnti
einnig á annað úthverfi borgar-
innar, sem býr við alveg óviðun-
andi samgöngur, Smálandahverfið,
og kvað það eðlilegt, að það væri
einnig tekið með í þessa tillögu.
Þá kvaðst Einar vilja nota tæki
færið og endurtaka fyrirspurn sína
frá í sumar um það, hvað liði
gerð nýs Suðurlandsvegar um Rofa
bæ, framhjá Árbæjarhverfi. Veg-
ur þessi hefði átt að vera tilbú-
inn fyrir nokkru, og ástandið í Ár
bæjarhverfi vegna hinnar þungu
umferðar á hinni gömlu Suður-
landsbraut gegnum það væri stór-
hættulegt, og ykist sú hætta enn
með haustinu, þegar skólabörn
þyrftu að leggja leið sína yfir veg
inn. Virtist svo sem þessi vega-
gerð ætti enn alllangt í land.
Gunnlaugur Pétursson, borgar
ritari, sem sat fundinn i forföll
um borgarstjóra, sagði að vega-
gerðin væri • allvel á leið komin,
búið að ýta upp og leggja megin
hluta vegarstæðisins undir slitlag.
Einar kvaðst fagna því að verk
ið væri hafið. bó að það ætti enn
nokkuð í land.
Tillögunni var síðan vísað frá
með atkvæðum íhaldsfulltrú-
anna á þeim forsendum, að verið
væri að fjölga strætisvagnaferðum
í Árbæjarhverfi.
3
" Á VÍÐAVANGI
j Þrennt er nauðsynlegt
Alþýðublaðið túlkaði skýrslu
Efnahagsstofnunarinnar á dög-
unum á þann veg, að nú væru
„hagstæðari skilyrði til jafn
vægis en áður“ og hóf undir
þeirri fyrirsögn forsíðufrétt
sína stórletraða á þessa Ieið:
„Brýnustu verkefni í íslenzk
um efnahagsinálum, scm verð
ur að leysa, ef skapa á svigrum
til nýrrar sóknar til framfara
og velmegunar eru þessi:
1. Áframhaldandi aðhald í
fjármálum og peningamálum.
2. Raunsæi og festa í fram-
kvæmdaáætlun ríkis, sveitarfé-
laga og annarra opinberra að-
ila.
3. Samkomulag um laun og
verðlag, er setji þróun þeirra
hæfileg mörk.
Þetta er niðurstaða skýrslu
Efnahagsstofnunarinnar til Hag
ráðs”, segir Alþýðublaðið.
Hvað sem segja má um þessa
túlkun Alþýðublaðsins er auð-
sætt, að blaðið telur þrennt
nauðsynlegt í þessari baráttu.
Með öfugum klónum
Það er alveg rétt, að hér eru
talin þrjú mikilvæg atriði í
efnahagsstjórn, en það skiptir
sköpum, hvernig þau eru fram
kvæmd.
Fyrsta atriðið, sem blaðið
nefnir, er „áframhaldandi að-
hald í fjármálum og peninga-
málum“. Það „aðhald" hefur
verið af hendi núverandi ríkis-
stjórnar fólgið í frystingu spari
fjár, okurvöxtum og lánakrepipu
atvinnuveganna.
Annað atriðið, „raunsæi og
festu í framkvæmdaáætlun rík
is, sveitarfélaga og annarra op
inbcrra aðila“ hefur stjórnin
framkvæmt með 20% niður-
skurði opinberra framkvæmda
tveimur mánuðum eftir að Al-
þingi ákvað þær, og er þetta
gert til þess að hinar brýnustu
almannaframkvæmdir víki fyr
ir umsvifum peningamannanna.
Um þriðja atriðið, „samkomu
lag um Iaun og verðlag“, hafði
ríkisstjórnin alveg sérstaka sýni
kennslu með sconefndujúnísam
Jkomulagi 1964, þegar hún lof-
aði að hafa hemil á verffbólg-
unni ,en sveik svo allan sinn
hlut í samkomulaginu, svo að
verkalýðslciðtogar hennar
sjálfrar dæmdu hennar efndir
í því algera markleysu.
Vafalítið eru þau atriði, sem
Alþýðublaðið nefnir, mikilvæg
í stjórn efnahagsmála, en það
skiptir öllu máli, hvort þau eru
framkvæmd með þjóðarhag fyr
ir augum eða með öfugum klóm
auðbraskara og íhaldsstefnu,
eins og reynslan hefur orðið í
tíð núverandi stjórnar.
Þarf ný|a stefnu
Það er einmitt ný og ger-
breytt stjórnarstefna við »ram
kvæmd þessara meginatriða
efnahagsstjórnar, sem nú er
þörf á, af þvi að öfugu klærnar
hafa steypt þióðinni í botnlausa
óðaverðbólgu. komið atvinnu-
vegum i úlfakreppu og stofnt
kjaramálum i öngþveiti. Ffna
hagsstofnunin kveður einmitt
upp úr með það, að höfuðnauð.
syn sé, að jafnvægi skapi«t b.
e.a.s, að við komumsf ú' ir
þeirri óðu hringekju, s«*" iú-
verandi stjórnarstefna n.-fur
leitt þjóðina i. öðlumst það,
sem henni hefur ekki tekizt að
skapa. Það er beðið um nýja
stjórnarstefnu.