Vísir - 08.11.1975, Qupperneq 10

10
VÍSIR. Laugardagur 8. nóvember 1975.
Nofaðir varahlutir
í flestar gerðir eldri
Ath. breyttann
opnunartíma. Höfum
framvegis opið kl. 9-6,30
Höfðatúni 10, simi 11397.
Opið frá kl. 9 — 7 alla virka daga og 9—5
laugardaga
Laus staða
Lektorsstaöa ienskum bókmenntum við heimspekideild Háskóla
islands er laus til umsóknar.
I.aun samkvæmt launakerfi starfsmanna rikisins.
Umsóknir með itarlegum upplýsingum um ritsmiðar og rann-
sóknir svo og um námsferil og störf, sendist menntamálaráðu-
neytinu, Hverfisgötu 6, Reykjavik, fyrir 10. desember n.k.
Menntamálaráðuneytið,
5. nóvember 1975.
Styrkveitingar til
norrœnna gestaleikja
Af fé þvi, sem Ráðherranefnd Norðurlanda hefur til ráðstöfunar
til norræns samstarfs á sviði menningarmála, er á árinu 1976
ráðgert að vcrja um 950.000 dönskum krónum til gestaleikja á
sviöi leiklistar, óperu og dansiistar.
Umsóknir um styrki til slikra gestasýninga eru teknar til með-
ferðar þrisvar á ári og lýkur fyrsta umsóknarfresti vegna fjár-
veitingar 1976 liinn 1. desembcr nk. Skulu umsóknir sendar Nor-
rænu menningarmálaskrifstofunni i Kaupmannahöfn á tilskild-
um eyðublöðum, sem fást i menntamálaráðuneytinu, Hverfis-
götu 6, Reykjavík.
Menntamálaráðuneytið,
7. nóvember 1975.
Auglýsing
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
óskar að ráða sendil hálfan daginn. Upp-
lýsingar i ráðuneytinu.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
7. nóvember 1975.
Blaðburðar-
börn
óskast
Tjarnargötu
VISIR
Hverfisgötu 44 Sími 86611
m m _
KROSSGOTUR Sigvaldi Hjólmarsson skrifar:
Ritað í tilefni af þvf
hve lítið heyrist
frá íslandi um
landhelgismálið
ALDREI heyrist rætt um þær
girðingar milli manna sem trú-
lega valda mestu böli: tungu-
málamúrinn. Hann hvilir á
mannkyninu einsog farg og
deildar það niður — aðallega i
tvennt: þá sem á ensku mæla....
og hina.
Hann er ekki i þvi fólginn að
enskir og hinir geti ekki talast
við — enskir læra að visu ekkert
mál nema til að skrönglast
gegnum skóla, en hinir læra
ensku baki brotnu — heldur er
málum þann veg skipað að
heimsmenningin fyrirfinnst
varla nema á ensku.
Það er af og frá, sýnist mér,
að menn skilji þetta frakkar þó
helst, enda reyna þeir eftir
megni að vera þeir sjálfir og
tala frönsku.
En þeir sem eiga alþjóða-
Enskur
heilaþvottur
tunguna að móðurmáli eru ný
forréttindastétt f sameinuðu
mannkyni.
Það er augljóst mál ef menn
leiða hugann að því:
Allt sem til að mynda er sett i
fjölmiðla á Englandi verður al-
þjóða-eign á stundinni. Þegar
englendingar tala þá hlustar
allur heimurinn. En islending-
ar, finnar, eskimóar og hottin-
tottar tala bara við sjálfa sig.
Þannig er . enskan og hið
enskumælandi fólk, og þó eink-
um hið gamla enska ljón, rófu-
brotið og tannslæmt, á góðum
vegi með að heilaþvo afganginn
af tilverunni. (Mér er tjáð að
enskur heilaþvottur sé meira að
segja i fullum gangi i Kina!)
Ekkert er markvert nema það
sé á ensku og helst með ox-
ford-framburði.
Og svo finnst okkur málstaður
íslands i landhelgismálinu
sæmilega kynntur með fáeinum
greindariegum tölum á aljóða-
þingum, og með þvi að láta á
þrykk út ganga dálitinn pésa i
eitt skipti fyrir öll!
Mér dettur i hug kunningi
minn onúr sveit. Hann var á
móti grunnskólafrumvarpinu.
Þegar ég spurði hann hvi hann
ekki skrifaði um þetta i blöð þá
mælti hann hróðugur:
— Ég hreyfði þessu á ung-
mennafélagsfundi heima.
En ætli það hafi dugað miklu
betur en stjórnmálabaráttan
hjá bónda þeim fyrir norðan
sem þrumaði allar sinar póli-
tisku ræður yfir hrútum úti kofa
að vetrarlagi og fannst svo und-
arlegt að ekki fór neitt orð af
málsnilld hans á öðrum bæjum.
Ég hef sjálfur horft uppá
hversu jafnvel hin vinsamleg-
ustu skrif i okkar garð reyta af
okkur æruna i öðrum heims-
hluta. Þótt hlýlega sé mælt er öll
hugsunin stigin uppaf grunni
hins breska málstaðar: islend-
ingar eru að hrekja vesalings
fiskimennina frá Hull og Grims-
by af þeirra fornu miðum útá
reginhafi. Og þá er málið af-
greitt! Hlýleg skrif sanna bara
hina þekktu bresku sanngirni.
Þá er ætið klappað fyrir þvi
sem framgengur af munni
breskra fiskifræðinga. Fólk er
vant að taka mark á breskum
visindamönnum. Það hefur séð
sjónvarpskvikmyndir ellegar
lesið greinar þarsem vitnað var
til breskra sérfræðinga um
ástalif músa eða annan álika
visdóm. En islenskir fiskifræð-
ingar eru ekki einu sinni til i sjó-
ræningjasögum.
Það sem bretar mæla á bjór-
krám fer nærri eins langt og
ræður framámanna vorra þótt
þeir tali góða ensku og finnist
sjálfum sem þeir hafi prófarka-
lesið samvisku mannkynsins
með þvi að ræskja sig tvisvar
þrisvar í útlent tfvi!
En ef á islensku væri jafnmik-
ið hlustað og ensku i heiminum
þá vissi allt önnur hlið upp á
málinu. Þá færu eftirfarandi
atriði útum allt:
'Jc „Réttindi” enskra á ís-
landsmiðum — eru þau ekki
leifar frá nýlendutimanum þeg-
ar smáþjóðir voru ekki spurðar
um neitt?
jA- „Alþjóðalög” sem dæmt er
eftir i Haag, hvað eru þau annað
en það sem stórveldin kæra sig
um að séu alþjóðalög? Taka
stórveldin nokkurt mark á Haag
er dómur fellur þeim i gegn,
sbr. frakka og kjarnorkutil-
raunir i Kyrrahafi?
★ Ætli bretar sendu herskip á
Islandsmið ef þar væru fyrir 200
milljónir i staðinn fyrir 200 þús-
und — sem varla hafa annað en
dósahnifa og teygjubyssur að
verja sig með?
'A’Ættu ekki bretar og þjóð-
verjar (og íleiri) að greiða is-
lendingum skaðabætur, og þær
háar, fyrir að hafa á undanföm-’
um áratugum farið ránshendi
um islenskar áuðlindir sem þar
að auki eru að kalla einustu auð-
lindir landsmanna?
★ Eru bretar ekki i vandræð-
um með sjálfa sig afþvi þeir
kunna ekki að vera til eftirað
þeir lögðu niður þann vana að
lifa á svita og blóði annarra
þjóða?
'A'Er nokkur furða þótt is-
lendingar séu óglaðir banda-
menn vestrænna þjóða i NATO
úrþvi sumar helstu þjóðirnar i
þvi bandalagi nota önnur sam-
tök sin til að beita þá viðskipta-
kúgun og neyða til að gera það
sem þeir vilja með engu móti?
Mig grunar að þessir punktar
þættu ihugunarverðir viða um
heim, a.m.k. þarsem ekki er
þörf á neinum sögusögnum um
vinnubrögð stórvelda.
Islenskir ráðamenn ættu
aldrei að tala nema á islensku i
samningaþrefi við erlenda fósa,
og hafa sjálfir túlka til þess eins
að snara orðum sinum yfir á hitt
málið. Hinir geta séð um sig.
Slikt veitti okkar mönnum styrk
og drægi úr meðvitaðri og ó-
meðvitaðri vanmetakennd sem
hrjáir þá stundum i skylming-
um orðanna við veraldarvanari
menn frá veraldarvanari þjóð-
um.
Og við ættum að taka fyrir
enska heilaþvottinn i islenskum
skólum.
Hvert mannsbarn sem leggur
úti einhverja verulega skóla-
göngu þyrfti að nema tvær
tungur, eina evrópska (ensku,
spænsku, frönsku, þýsku) og
aðra frá fjarlægari heimshlut-
um (kinversku, rússnesku,
hindi, arabisku, swahili).
Þannig yrðu islendingar
menntaðir- menn og færu
kannski að sjá mannkynið i
heild i stað þess að einblina á
Vestur-Evrópu og Norður-Ame-
riku rétt einsog allt sem er þar
fyrir utan sé heimsmenningunni
óviðkomandi.
VÍSIR flytur helgar-
fréttirnar á mánu-
dogum. Degi fyrrenönnur dagblöð.
*—' (gerist áskrifcndur)