Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1941, Blaðsíða 13
LESBOK morgunblaðsins
29
Lottárásir og dýrin
í þessari grein er nokkuð sagt frá því hvernig dýrin
taka loftárásunum. Greinin birtist í amerísku blaði, en er
bygð á athugunum bresks dýrafræðings og dýravinar.
Einn af gíröffunum í Whip-
snaðe-dýragarðinum í Lond-
on heitir Boxer. Hann hafði ekki
látið sig skifta miklu sprengju-
regnið frá þýsku flugvjelununi
þangað til dag einn í desember s.l.,
að hann misti alt í einu stjórn á
sjálfum sjer.
Það var þegar stór sprengja
fjell skamt frá stíu hans. Boxer
meiddist ekki vitund, en hann
tók að hlaupa í hringi í búrinu
eins og hann ætti lífið að leysa.
Dýrahirðarnir reyndu að stöðva
hann, en alt kom fyrir ekki. Hann
hjelt áfram að hlaupa í þrjár
klukkustundir, en fjell þá í öng-
vit af þreytu.
★
Zebradýr slapp úr stíu sinni við
sama tækifæri, er loftþrýstingur-
inn frá sprengjunni eyðilagði stí-
una. Zebradýrið fór eitthvað út í
buskann og fanst loks í vöru-
geymsluhúsi í Camdentown, all-
langt frá dýragarðinum.
Engin skýring hefir fengist á
því hvers vegna Zebradýrið fór í
þetta ferðalag, því öll hjörðin, að
undanteknu þessu eina dýri, var
kyr í stíum sínum.
Það er sagt að nokkuð langt
hafi liðið þangað til Zebradýrið
fanst, því maður nokkur, saiu
fyrstur varð þess var í vöru-
geymslunni, var að koma út úr
vínstofu og hann þagði vandlega
um það sem hann hafði sjeð.
★
En það var fleira, sem átti sjer
stað í dýragarðinum í þessari sömu
loftárás.
„Jill“ heitir ævagamall hrafn.
Hann þeyttist út úr sínu búri í
loftárásinni og flaúg í eitt horn
Acton-skemtigarðsins, þar sem
hann settist og velti vöngum yfir
nokkrum vegagerðarmönnum, sem
voru að gera við götuna þar með
loffhamri. Dýrafræðingar halda að
hrafninn hafi verið að skemta
sjer við að hlustá á hve hljóðið í
lofthamrinum og vjelbyssuhvell-
irnir eru líkir.
♦
Viltar grískar geitur urðu ekki
fyrir neinum óþægindum af loft-
árásinni að öðru leyti en því, að
hópur ráðviltra fugla flaug inn í
stíu þeirra og gerði þeim ónæði.
Síðan amast geiturnar við þeim
fuglum sem rekast inn í stíu þeirra
og reka þá út. Það er álitið að
geiturnar setji heimsókn fuglanna
í samband við sprengjuloftþrýst-
ing — en hver getur annars sagt
um hvað gengur fyrir sig í geit-
arhausnum-
í byrjun stríðsins var í ráði
að setja merkispjöld á öll dýr í
dýragarðinum, svo hægt væri að
skila þeim til rjettra eigenda, ef
þau týndust í loftárás. Búið er
að merkja um 1.500.00 dýr og
fugla, en ekkert merki hefir verið
sett á gullfiskana, þar sem það
var erfiðleikum bundið, eins og
gefur að skilja.
Skoðanir
Huxley’s prófessors.
Prófessor Julian Huxley, sem
er formaður Náttúrufræðifjelags-
ins í London, hefir gert sjer fir
um að rannsaka framferði hinna
mállausu vina okkar í loftárásum.
Prófessor Huxley segir:
„Það sem einkennilegast er við
dýrin í loftárásum er, að þær
virðast hafa lítil sem engin áhrif
á þau. Fyrir dýr, sem vön éru
hávaðanum í borgunum, eru
sprengingarnar aðeins nýr hávaði.
Sprengingarnar eru mismunandi
og hafa mest áhrif á menn og
dýr ef þær lenda nálægt, en jafn-
vel þó sprengjur springi nálægt
dýrum láta þau sig það litlu
skifta“.
Prófessorinn segir frá lóu, sem
var að leita sjer að maðki í
sprengjugýg, sem sprengja hafði
grafið fimm mínútum áður. Hann
segir. að næturárásirnar hafi ensr-
in áhrif á fugla í dýragörðum, en
að dagárásir komi af stað óhljóð-
um í fuglabúrunum. Huxley seg-
ir, að asnarnir í dýragarðinum
byrji að hrína þegar sprengjum
er varpað. Kýr og önnur jórtur-
dýr skifta sjer venjulega ekki af
því þó sprengjur falli mjög ná-
lægt þeim, en dæmi eru til, að
kýrnar mjólki ver eftir loftárás.
Prófessor Huxley segir nokkrar
smásögur af dýrum og loftárás-
um. Hann heldur því fram, að
kettir geti gert greinarmun á
hættumerkinu og merki um að
hættan sje liðin hjá.
Páfagaukurinn hans hefir lært
að herma eftir loftvarnaflautun-
um, en ekki virðist fuglinn sá
gera sjer neina grein fyrir hvað
á seiði er, heldur tekur þetta senx
hverja aðra nýtískuhljómlist
Prófessorinn segir frá vitrum
hundum, sem skriðu undir rúm og
borð er heyrðist til flugvjela.
Ilann hefir tekið eftir, að loft-
varnabyssuskothríð hefir engin á-
hrif á ehimpanseapana, en að aðr-
ar apategundir fá æði þegar loft-
varnamerki eru gefin.
Ljón eitt í Whipsnade-dýragarð-
inum var rólegt í loftárásum, þar
til það varð fyrir kúlubroti úr
loftvarnabyssukúlu. Síðan reynir
ljónið að rífa sig laust úr búri
sínu þegar skothríð úr loftvarna-
byssum hefst.
★
Skemtilegustu sögurnar eru.
sagðar af páfagaukum. Prófessor
Huxley segir frá einum páfagauk,
sem hafði lent í slæmri loftárás
og alveg mist röddina. Mánuðum
saman sat fuglinn steinþegjandi
og át fóður sitt með heimspeki-
legum svip. Dag nokkurn kom
hundur inn í herbergið, þar sem
gauksi var.
Páfagaukurinn horfði á hund-
inn í nokkrar mínútur með hálf-
gerðri vanþóknun að því er virt-
ist. Alt í einu lokaði fuglinn öðru
auganu og sagði glaðlega:
„Halló, Snati!“
Síðan blaðrar páfagaukurinn
viðstöðulaust.