Lesbók Morgunblaðsins - 08.03.1942, Page 14

46
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Úr Þjóðólfi tyrir 90 árum
¥ Þjóðólfi þ. 10. febrúar 1852
er frjettayfirlit næstliðins
árs. Þar segir m. a.:
.... Þaí bar tvent til tíðinda í versl
unarsögu vorri í sumar, aíS Eng-
lendingar komu hingaíS í hestakaup
og fluttu hjetSan um 30 hross; og
stórkaupmaður Knutzon ljet skrfnu-
saltfiskinn, 5 lýsipund í
hverja skrínu, og búa um eins og
reifabörn; átti sá fiskur a% fara til
suÖurhluta Vesturálfu*4.
Aðal frjettagrein blaðsins,
með hinum nýjustu frjettum,
byrjar þannig:
Jcg skal halda það er ekki ónýtt
að láta ,,Þjóðólf“ biðja fyrir sjer; því
að það stóð heima, þegar prentararnir
voru að ljúka við að setja fyrirbænir
hans fyrir póstskipinu að kveldi 17.
dags janúarmán., þá sigldi það í jóm-
frúleiði hingað inn á höfa, eftir 15
daga útivist. Fátt kom af frjettum, en
það er bótin, að nokkuð kveður að
þeim fáu.
Það er einhver undarlegur ókyrrleiki
um allan heim, ekki einungis í þjóð-
lífinu, heldur eru höfuðskepnurnar
teknar til líka. í vetur t. d. gerði þann
hvirfilbyl í Skotlandi, að skógareikurn-
ar rifnuðu upp með rótum, og fuku
um eins og fífuhnappar. I Grikklandi
voru jarðskjálftar, svo á einum stað
hrundu 500 hús. Ekki er þess getið að
neinum óróaseggjum sje kent um þetta.
En öðru máli er að gegna með ó-
sköpin, sem á gengu í Parísarborg.
Já, ófriðlega tóku Parísarmenn jóla-
föstunni í vetur. Þegar í byrjun sleit
Lúðvík Napóleon, bróðursonur hans,
er feður vorir kölluðu Naflajón og
Baunapardus, þjóðþingi Frakka. —
Hann var forseti þingsins, svo marg-
an forsetann á guð sér góðan. Hann
ljet taka fulltrúana höndum og setja
í svarthol, því hann gat ráðið niður-
lögum þeirra, er hann hafði herinn
allan með sjer. Út úr þessu varð upp
reisn í borginni, sem stóð fyrstu
dagana af desember. Barðist borg-
arlýðurinn á strætunum, og fell hátt
á þriðja þúsund. Mælt er að flest
hafi það verið unglingar, sem ljetu
siga sjer til vopna“.
Um innlenda viSburSi segir í
sama blaSi:
„Síðan árið byrjaíi hefir fátt til
tíðinda orðið hjcr innanlands. Eftir
nýár tóku sig saman nokkrir menn
í Eyjafirði og gerðu út sendimann
gagngert hingað til bœjarins, til að
vita hvort nokkurt lífsmark vaeri
hjer með mönnum, því hinir eyrðu
því ekki lengur að fá hvorki frjettir
nje blöð úr höfuðstaðnum. Er þetta
lítið merki þess, að Norðlendingar
eru lengi fjörugir, og una nú ekki
lengur því dauðans póstleysi, sem
vjer eigum við að búa. Og það hefi
jeg sjeð mann glaðastan í bragði,
er jeg fekk sendimanni Eyfirðinga
fjórðung af „Þjóðólfi", til að bera
norður yfir fjöll.
Allmikill hafís kvað vera ko'minn
fyrir norðan, svo sumstaðar sjest
varla út yfir, og bjarndýr hefir ver-
ið unnið á Ströndum, og það rauð-
kinnótt. Tarna er eftir af íslending-
* um sem ekki eiga að þora að sjá í
blóð! Og ætti banamaður bangsa
skilið að verða kammerráð,
Sagt er að barnaveiki hafi verið
svo skæð í Vestmannaeyjum síðan í
haust, að eigi sjeu eftir nema 5 eða
6 börn af 60. Þess væri óskandi, að
þetta væri nokkuð orðum aukið“.
Úr almanaki „ÞjóSóIfs“ þ. 10.
febrúar 1852: '
Sunnudagabókstafur. — Dauður bók-
stafur.
Tunglkomur: Þá kviknar tungl, er
kúttu-'inn er kominn i hlr.ðið. Þá er
fyrsta kvartil, þegar búið er að losa
um alla tappa. Fult verður tungl á
fæstum bæjum. Víðast hvar stendur
jafnt og þjett á síðasta kvartili.
Hvenær tungl kemur upp og geng-
ur undir, veit enginn betur en nætur-
vörðurinn, og þarf ekki annað en
spyrja 'hann að því.
Reikistjörnur (Planeter, plánetur)
alt árið um kring Staupið, Krukkan,
Flaskan, Kúturinn. Tunnan er ekki
íeikistjama, því hún liggur á stokk-
unum og snúast þessi.r plánetur allar
í kringum hana. Kaffikannan er auka
pláneta.
Bjarta stjarnan Venus rennur upp,
þegar drengirnir hætta að renna sjer
á hrossleggjum og stúlkubörnin hafa
ekki lengur gaman af brúðunum sín-
um. Hún er morgunstjarna, áður en
pilturinn hefir hreinlega beðið stúlk-
unnar, og verður kvöldstjarna. dag-
inn sem þau trúlofast. Hún gengur
undir þetta mánuði eftir giftinguna".
1. mars 1852.
1 grein, sem hcitir „Bræðurn-
ir úti á íslandi senda bræðrun-
um í Kaupmannahöfn kveðju
guðs og sína“, stcndur m. a.:
„Hvað skemtunum þjóðarinnar
við víkur, þá eru þær eins og þjer
vitið, fólgnar í því að heyra sögur
og hlýða á kveðskap, spila alkort
og kríta vinningana, maningann
. múkana, strokurnar á sperrurnar
eða langböndin í baðstofunni. En
höfuðstaður landsins hefir í ár
fundið upp á tvenns konar nýjum
skemtunum. • Heitir önnur þeirra
„Sóarí“, en hin „Snarsnúningur“.
Hin fyrri er frakkneskur gleðskap-
ur, með frakkneskum látum og fer
fram í gildaskálunum, eftir dag-
setur innan luktra dyra. Þar má
enginn koma, sem ekki hefir spje-
koppa. Hin síðari er einskonar
svellreið, svipuð gandreiðinni
gömlu. Hún framfer á Reykjavík-
urtjörn, helst í tunglsljósi. Það er
ágæt hreyfing fyrir þá, sem þjást
af knje kulda, því þar sitja menn í
kláfum, með hjólum undir og reiða
kærustuna fyrir framan sig“.
I frjettagrein í sama blaði er
komist m. a. þannig að orði:
„Góa er nú í garð gengin, og gera
sjer allir von um að hún muni bæta
úr óblíðu þorra. Því ekki er að marka
þó hún sje snepsin fyrsta daginn. —
Það er konum oft eðlilegt, að láta
ólíkindalega fyrsta kastið, en svo
rætist ótrúlega af þeim. Þess væri
líka óskandi, 'að svo yrði nú, því
maður þarf að eiga vingott við
góu, þar sem sá tími er kominn,
að allir sækja í verið, bæði á sjó og
landi, að jeg ekki tali um veslings
póstana, sem eiga nú að vaða yfir
landið í buxnastreng. Vjer óskum því
ferðamönnum öllum fararheilla og
fiskimönnum fjær og rxær farsællegr-
ar vertíðar. Netabændum, sem nú
hafa erfiðað í þrjú ár og ljtið fengið,
biðjum vjer þess í ár, að þeir komist
eins og Pjetur, í vandræði með neta-
dráttinn, en komist líka til sömu við-
urkenningar eins og hann“.
í frjettabrjefj frá ísfirðingi
segir m. a.:
„Sárt stynjum vjer nú ísfirð-
ingar undir verslunaroki er á oss
liggur og þar meö skorti á nauð-
synjavöru, höfum vjer eigi heyrt,
að ncinsstaðar á landi gangi í því
efni eins báglega til og hjá oss.
HeyrSu „ÞjótSólfur"! Óhræddur
máttu segja frá því að selt hafi
verið með fullu verði í Skutuls-
fjarðar höndlunarstöðum:
1. Mjel með ormum í, eins stór-
um og stærri en tólffótungum, er
menn kalla
2. Kaffibaunir með óeðlilegum
lit, svörtum, sem sje
3. Ódrekkandi brennivín, með
annað hvort grútar- eða olíubragði"