Lesbók Morgunblaðsins - 15.03.1942, Qupperneq 11
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
59
að það var hægt að sökkva þýsk-
um skipum alveg eins og öðrum
skipum. Hann var rólegur og dug
andi foringi, þýskur sjómaður«f
gamla skólanum frekar en öfga-
fullur flokksmaður.
En yfirmaður hans var nasisti
nasistanna. Gunther Luetjens var
ekki hár í loftinu — en hann
bætti það upp með illúðlegu
augnaráði og ofsafullu skapi.
Hann var tilfinninganæmur yfir-
maður, sem æsti menn sína upp.
Hitt vissu skipsmenn hans ekki,
að hann átti til að fá þunglyndis-
köst.
2400 M.ANNA SKIPSHÖFN
Hugrekkið hafði verið á háu
stigi um borð, þrátt fyrir að
þröngt var um menn. Fyrir utan
liðsforingjaefnin og venjulega
skipshöfn voru nokkur hundruð
aukamenn um borð, þannig að
alls voru um 2400 manns um
borð. Mannahíbýli voru síst of
rúm fyrir venjulega skipshöfn.
Skipsrúm, sem í öðrum skipum
fer í mannahíbýli, var í þessu
skipi notað til að auka bryn-
vörn, nákvæm hólfaskifting í
skipinu. Skipshöfnin svaf fram
í, í hengirúmum, sem hjengu
þjett saman. Eldri liðsfor-
ingjar höfðu herbergi aftur á
og voru fjórir saman í smá-
herbergi. Matsalirnir voru ljós-
litlir og loftillir. En öllum var
Ijóst, að þessi óþægindi voru
nauðsynleg vegna aukins styrk-
leika. Alveg eins og byssur fyrir
smjör.
Skipshöfnin á Bismarck hafði
bollalagt mikið um það, hvert
þeir væru að fara. Flestir hjeldu
að verið væri að fara í víking
gegn breskum kaupförum, álíka
og þeim, sem Luetjens hafði
stjórnað með svo miklum árangri
með Scharnhorst og Gneisenau.
Viðbótaskipshöfn gat bent til
þess, að hún ætti að vera til taks
tií að hertaka skip. Sumir höfðu
heyrt, að Bismarck væri á leið-
inni til að hertaka Azoreyjar fyr-
ir Þjóðverja. Enn aðrir lýstu því
yfir, að verið væri á leiðinni til
Kyrrahafsins til að ganga í lið
með japanska flotanum. En það
var ólíklegt — hitabeltisfatnaður
hafði ekki verið tekinn með.
Nú var loks Ijóst, hver tilgang-
ur hafði verið. Skipið hafði ver-
ið sent til að sökkva Hood.
EINIR OG YFIRGEFNIR
•
IGURVÍMAN hlýtur ein-
hverntíma að renna af
mönnum. Hinn óhjákvæmilegi
afturkippur kom strax næsta
dag. Prinz Eugen hjelt heimleið-
is. Það hafði kólnað í veðri og
dimt í lofti, með snjókomu,
slyddu og mistri. Fæstir þeirra,
sem voru um borð í Bsmarck,
þektu af eigin reynd víðáttu hafs-
ins. Þeim varð ljóst, og þeir voru
orðnir einir og langt frá heima-
landinu.
Loks var þeim ljóst, að það var
setið um þá. Fyrir sunnan suður-
odda Grænlands, um morguninn
þann 26., heyrðist í flugvjel.
Bráðlega sást Catalina-flugbátur
milli skýjanna, svo að segja beint
yfir skipinu. Hver einasta loft-
varnabyssa um borð fór af stað.
Það var ægileg skothríð, og flug-
vjelin hvarf. En skömmu seinna
sást önnur á verði. Skipshöfn-
inni fanst eins og langir hand-
leggir væru rjettir út eftir skipi
þeirra.
Orðrómur, sem vakti ókyrð,
barst um skipið. Það hafði lent í
orðasennu milli Luetjens og Lin-
demanns kapteins. Það hafði
heyrst gegnum lokaðar dyr, að
flotaforinginn hafði hrópað reiði
yrði. Lindemann hafði látið í ljósi
þá skoðun, að Bretar myndu nú
beina öllum flotastyrk sínum
að skipinu. Að þeir myndu ekki
vera rólegir fyrri en þeir hefðu
náð Bismarck. Hann kvatti flota-
foringjann til að halda heimleið-
is strax.
Luetjens neitaði þessu reiði-
lega. Hann tilkynti skipshöfn-
inni, að hann myndi leiða hana
til nýrra sigra. Skipshöfnin ljet
fögnuð sinn í ljósi og leið miklu
betur. Samt sem áður fóru menn
að horfa löngunaraugum út að
sjóndeildarhringnum í von um
aðstoð.
Það var ekki hjálpin, sem kom
næsta dag. Það heyrðist fyrst
suð, eins og í bíflugnahóp, og
sveit flugvjela birtist — Sverð-
fisks-flugvjelar hins konunglega
flota höfðu fundið bráð sína.
Hver á eftir annari steyptu þær
sjer niður að sjávaryfirborði,
sleptu tundurskeytum sínum og
flugu á brott. Vatnsstrókarnir
stóðu hærra en möstrin og skipið
hristist stafna á milli. Þeir, sem
gæta áttu að, hvort tjón hefði
orðið, fundu að sjór var kominn »
í eitt skilrúmið.
Það var ekki hættulegt tjón,
en virtist þó hafa alvarleg áhrif
á Luetjens flotaforingja. Senni-
lega hefir hann um leið fengið
fregnir af því, gegnum útvarpið,
að Bretar væru að safna liði til
að fara gegn honum. Það gat
hæglega haft þær afleiðingar á
mann með hans skapferli, að sig-
ursæla hans snerist til örvænt-
ingar. Hann kallaði skipshöfnina
og hjelt einkennilega ræðu. Hann
sagði, að Bismarck myndi verða
neyddur til að leggja út í orustu.
Hann sagðist vonast til að kaf-
bátar og flugvjelar kæmu til að
mæta árás Breta. Ef ekki, þá
myndi Bismarck að minsta kosti
taka meira en eitt óvinaskip með
sjer á hafsbotn. „Menn, munið
eið ykkar; verið trúir foringjan-
um til dauðans".
Ræða þessi hafði niðurbrjót-
andi áhrif á hina ungu menn.
Þeim hafði verið sagt, að þeir
væru ósigrandi, og að ekki væri
hægt að sökkva skipi þeirra. Nú,
alt í einu, var farið að tala um
að. deyja!
Til þess að bæta fyrir skyssu
foringja skipsins var tilkynning
send til skipshafnarinnar. í til-
kynningunni var sagt, að hjálp
væri á leiðinni.Floti kafbáta væri
á leiðinni; flugvjelar einnig á
leiðinni — bráðlega myndu 200
flugvjelar birtast.
Það er líklegt, að þessi tilkynn-
ing hafi verið tilbúningur einn.
En skipshöfnin trúði henni. Allir
komust í betra skap. Allan dag-
inn rýndu menn út í sjóndeildar-
hringinn.
BISMARCK LASKAÐ
Eftir orustuna við Hood hafði
Bismarck siglt í suðvestur og síð-
an í suður. Núna, þremur dögum
eftir orustuna, var stefnt á Finis-
terre í von um að ná til stranda