Lesbók Morgunblaðsins - 18.02.1945, Blaðsíða 3
LESL5ÚK MOliGUNBLAÐtílNS
91
Dr. l»órður Eyjólfsson
stjórnin i'yrir Alþingi sumarið 1919
i'rumvarp iil laga um stofnun Hæsta
rjettar, cr samið liai'ði þávcrandi
prófcssor í lögum Einar Arnórsson.
Frumvarpið var mcð smávjpgilcgum
brcytinguui samþykkt cinróma í báð
um. deildum Alþingis og staði'cst
seuilög jir. G. okt. 1919, cn til
íramkvæmdar skyldu þau koma frá
1. janúar 1920.
l’ó að málið i'engi svo góðar við-
tökur á Alþingi, má samt at' um-
ræðum þar marka, aö ýmsum liaii
virst í mikið ráðist mcð stofnun
Ha'starjettar. Allir vissu, uð Hæsti-
rjcttur Danuicrkur, sein nú átti frá
að hverfa, liatði um langan aldur
notið fulls trausts allra þeirra, cr
við haun áttu að bua- Virðast sumir
þingmenn hafa borið kvíðboga fyr-
ir því, að dómsvaldið yrði ekki
najgilega tryggt í höndum innlendra
dómenda, og jai’nvel liafa þótt ugg-
væpt, að Islendingar væru menn
til að flytja mál og dæma á úr-
sl’tasitigi. því íór sem sje fjarri,
sý þ^ væ|i úr fcog^pui inö Mda-
gaada vantraust þjóðarianar á
óm a rar
Dr. Einar Arnórsson
sjálfri sjcr og mætti sínujn til að
standa á cigin fótum. Sú vantrú
kom á þcim tímum víðar frarn cn
á sviði dómsmálanna. Hins vcgar
voru mönnum cirinjg ljósir ýmsir
ókostir jicss að sækja síðustu úr-
lausn dómsmála til crlcndrar þjóð-
ar. i>að hlaut að hafa í för með sjcr
taí'ir og aitkinn kostnað á rekstri'
Hakcn tfudnmndssca
hæstarjettaritari.
Gizur Bergsteinsson
niála. Hinir eijendu dópiarar. voru
og ókuimugir íslcnskum höguin og
gátu ekki skýrt íslcusk dómsskjöL
njc íslcnsk lög á fnimmáliiiu. Um.
framgang málsins á Alþþigi muu
það þóliafa ráðið mcstu, að eftír aði
fcngin var með sambandslögumun,
viðurkenning á fullveldi landsius,
hlaut landsmönnum að vcra bið
mesta metnaðarmál að flytja æðsta
dómsvaldið inn í laudið. Fullveldi
þcirrar þjóðar virðist ímkkuð hæp-
ið, scm sækja vcrður til crleuds
dómstóls fullnaðarúrlausn dóms-
mála sinna.
Um stjórnskipulega stöðu Hæsta-
rjettar þurfti ckki gð ákveða í
hæstgrjettarlögunum. Hann var
um það arftaki Hæstarjettar Dan-
mcrkur og fyrirmæli, cr að því
lutu, voru þegar fyrir liendi í stjórn
arskránni. Hins vcgar varð að skipa
því mcð lögum, hvcrnig dóraendur
yrðu valdir eða skipaðir í Hæsta-
rjett. Far gat verið um ýmsar leið-
ir að tefla en kostijr ' ar valum,
s.ð kcuungur skipaói domar^ a a-
byrgð ráðherfa. Hæstarjetti yar þó