Lesbók Morgunblaðsins - 12.05.1946, Qupperneq 6

226
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
beitt, mannkyninu og öllu því, sem
lífs er, til falls og foráttu, til þess
að myrða og drepa menn, konur og
börn. Og þegar er farið að afmarka
áhrifasvæði, þangað sem engum
öðrum leyfist að koma.
En öll eru þessi áhrifasvæði bygð
og setin. Vel má vera, að þar finnist
málmar eða olía í jörðu. En þarna
lifa menn. Og allir þessir menn,
karlmenn, konur og börn, eru nár
tengdir hver öðrum, karlmenn, sem
eru fyrirvinnur fjölskyldna sinna,
mæður, sem ala önn fyrir börnum
sínum, og börn, sem öll menning
er undir komin, sem á að ala upp
til gagns og nytja, göfugs, and-
legs lífs og til hlýðni við hin eilífu'
siðalögmál í brjósti manns.
Og þessar fjölskyldur allra þjóða,
allra landa og hjeraða, hvaða litar-
hátt sem þær hafa, hvort sem þær
eru hvítar eða svartar, brúnar eða
gular hafa svipaðar þarfir, sömu
vonir og sömu þrár. Allar þarfnast
þær fæðis og klæða og þaks yfir
höfuðið. Verkamaðurinn þarfnast
vinnu tli þess að þægja þessum þörf
um sínum, og einhvers frelsis og
frístunda til þess að fullnægja þrám
hjarta síns, hver upp á sinn hátt í
sjálfskapaðri iðju, leik eða íþrótt-
um, í samvistum við aðra eða í ein-
rúmi. Allir, án undantekningar,
óska tómstunda, svo að þeir geti
þroska sjálfa sig á einhvern hátt,
ýmist sem einstaklingar eða í sam-
fjelagi við aðra, losnað undan oki
annara „máttarvalda“, flokksaga
og afskiftasemi annara. Og allir,
án undantekningar, þrá öryggi
friðarins.....“
Þannig hljóðar fyrri kafli ávarps
ins. En síðan snýr hún sjer alls-ó-
feimin að máttarvöldum þessa
heims og þá einkum að hinum
„þrem stóru“.
II.
„ÞJER, foringi Sovjet-lýðveld-
isins, eruð málsvari ríkis, sem þeg-
ar fyrir mannsaldri lýsti yfir sam-
ábyrgð hinna vinnandi stjetta um
heim allan og rjettindum hvers
einstaks þeirra á meðal til þess að
skipta á milli sín auðæfum þess,
sem áunnið var, — stefnuskrá, sem
vakti eldmóð og vonir miljóna. Þó
hafið þjer ekki hafið rödd yðar gegn
morðum á börnum þessa mikla
meiri hluta — hinna vinnandi
stjetta — og að hin sameiginlega
jörð vor skuli sundurtætt af sprengj
um og vítisvjelum til þess að öðl-
ast „framknúinn frið“, nje heldur
hafið þjer gefið þá hugmynd upp
á bátinn, að fullkominn friður fá-
ist aðeins fyrir stjettabaráttu.
Þjer, herra forseti, eruð fulltrúi
lands, þar sem allir eiga að vera
jafnir fyrir lögunum og allir eiga
að njóta sömu rjettinda og hafið
lýst því yfir, að ríkið ætti að vera
þjónn þjóðarinnar. En hvað hafið
þjer gert hingað til til þess, að
heimurinn verði þessara sömu rjett
inda aðnjótandi? Þjer hafið tekið
þátt í yfirlýsingum, er skapa sigur-
vegurunum rjettindi til handa hin-
um voldugu, en önnur rjettindi
handa hinum máttarvana, ein rjett-
indi fyrir þá, sem eignir hafa, en
önnur fyrir þá, sem ekkert eiga.
Þjer, herra forsætisráðherra, er-
uð fulltrúi þjóðar, sem er miklu þol
gæði gædd, sem er svo friðelsk, að
engin lögregla hennar er vopnum
búin, svo næmgeðja í öllum rjett-
lætismálum, að þjer, lengur en all-
ir aðrir, setjið meðaumkvunina við
hlið rjettlætinu, í dómsúrskurðum
yðar. Og Bretar, sem hafa kjörið
yður, hafa gjört það af frjálsum
vilja og með miklum meiri hluta,
af því að stefnuskrá yðar hjet þeim,
að stjórnin á þjóðarauð þeirra
skyldi miða að velferð allra. Samt
er friðurinn í yðar augum svo ó-
tryggur, að þjer þorið ekki að leysa
upp loftflota yðar, og einnig þjer
hófuð aðeins veika og ósannfær-
andi rödd um það, að hafa bæri
hemil á hinu alt-eyðandi vopni, sem
nú hefur lagt loftið, sem við öll
öndum að okkur, undir sig, síðasta
belti þessarar jarðkringlu, sem öll-
um var enn frjálst og óskattlagt,
en þaðan, sem menn nú verða að
flýja í jörð niður í neðanjarðar-
byrgi“. t
„Herrar mínir! Talið ekki lengur
til mæðranna um frið! Okkur virð-
ist að yðar friður sje öllu geigvæn-
legri en stríðið. Eruð þjer ekki enn
að tala um volduga heri, risavaxna
flota og lendingarstaði fyrir spreng
juflugvjelar og kjarnorkusprengj-
ur?
Talið heldur við okkur um góð-
vild og meðaumkun, því að þær
eru systur friðarins. Meðan þjer
eruð að flytja ræður yðar og ráða
ráðum yðar, eru miljónir barna og
mæðra þeirra að deyja úr hungri,
af því að þau hafa ekkert að nær-
ast á. Það eru börn „bandamanna“
sem „fjandmanna“. En við mæður
þekkjum engin „f jandsamleg börn“.
Og enn brýnir hún raustina, þessi
„samviska samtíðarinnar“ og segir:
„Mæðm yðar kenndu yður orð
ritningi i.inar. Mæður yðar hvers
um sig, áttu aðeins eina ósk, — að
þjer yrðuð góðir menn! Þær kenndu
yður ekki að biðja: — Gjör þú mig
að foringja heims! heldur: Gjör þú
mig að góðum manni! Haldið þjer
að mæður yðar hafi verið heimsk-
ar eða haldnar fánýtri fávísi? Og
sei, sei, nei! Þær voru spakar. Því
að gæskan er einasta uppspretta
góðviljaðs valds, þess valds, sem
endurnærir, verndar og viðheldur,
þess valds, sem er fjandsamlegt
öllu ofbeldi, er myrðir og drepur..“
Því nær með ógnunarorðum lýkur
svo þessi hugaða kona ávarpi sínu:
„Þetta er allt, sem jeg vildi sagt
hafa, og þó ekki síðasta orðið. Þjer
herrar mínir, karlmennirnir eruð
Framh. á bls. 232