Lesbók Morgunblaðsins - 24.04.1949, Blaðsíða 14

218
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
leynst í fötunum. Og þá verða
menn auðvitað aftur að fara í föt,
sem geislanirnar hafa ekki haft
áhrif á. Um þetta eiga læknar að
leiðbeina mönnum.
UNDIP eins og sprengj uskýið
hefir drei;: ‘ eiga læknar og hjálp-
ársveitir að fara á sprengjustaðinn.
Hver læknir hefir með sjer mæli,
sem varar hann við hættu af geisl-
unum. Fyrst verður byrjað á því
að veita særðum mönnum hjálp
til bráðabirgða, en aðal áherslan
verður legð á það að koma öllu
fólki burt af sprengjusvæðunum.
Vanheilum mönnum má skifta í
tvo flokka. í öðrum flokknum eru
þeir sem hafa særst við spreng-
inguna, eða fengið brunasár. í
hinum flokknum eru þeir, sem
orðið hafa fyrir geislunum. Það
sjer máske ekki skrámu á þeim.
En hafi þeir verið tæpa mílu frá
sprengjustaðnum og ekki í góðu
'skjóli, þá er hætt við að líkami
þeirra sje hlaðinn af gammageisl-
um og neutrónum. Þessir geislar
setjast að í líkamanum, sjerstak-
lega í merg, og það er eins og
mikiu af radíum væri komið fyrir
í líkamanum, og það stafar frá sjer
banvænum geislum þangað til
menn deya. Ekkert getur bjargað
þeim manni, sem þannig hefir hlað
ist ósýnisgeislum. Það er ekki víst
að hann líði neinar þjártingar og
sje fyrst í stað eins og hann á
að sjer. En eftir nokkra daga fer
hárið að detta af honum í stór-
flyksum og upp frá því hrakar hon-
um. Hafi hann verið mjög nærri
sprengingunni, er hætt við að hann
deyi innan hálfs mánaðar. En hafi
hann verið í nokkurri fjarlægð,
eða fengið í sig geislan úr mat
eða drykk, þá getur hann lifað í
þrjá mánuði
EKKI er nema eitt crugt rað
til þesi að koma í veg fyrir mann-
BJARNDÝRIÐ í
ÞAÐ HEFIR líklega verið um
miðja síðastliðna öld, eitthvert
hafísárið, á útmánuðum, a£ s barst
hjer að suðurströndinni, vtstur
um Meðalland eða lengra. Svo
þegar ísinn lagðist frá, fóru menn
að fara á fjörur.
Þá var það, að einhver Meðal-
lendingur varð var við einhverja
skepnu á sjávarmelunum og hugði
vera mundi bjarndýr, sem orðið
hefði eftir af hafísnum. Hraðaði
hann nú för sinni til bæja, og
sagði hvers hann hefði orðið var.
Rjeðu nú bændur ráðum sínum,
og varð það að ráði, að efla flokk
manna og alla vopnum búna, ef
takast mætti að vinna björninn,
áður en hann yrði mönnum eða
búfjenaði að grandi. Helt svo flokk
urinn suður á sjávarmela. Var leit-
að þar grandgæflega, en enginn
fannst þar björninn. En í stað
bjarnarins var þarna ær ein koll-
ótt; hún hafði skrimt af veturinn.
Helt svo flokkurinn til bygða og
hver einn til síns heimilis. Og þar
með gæti sögunni verið lokið og
hún gleymd, en svo átti ekki að
tjón af kjarnasprengju, og það er
að fara ekki í stríð.
Næst besta ráðið er að hafa svo
öruggar varnir, að ekki sje hægt
að gera kjarnasprengju árás. Sum
ir hafa haldið því fram að hægt
muni að skjóta kjarnasprengjum
yfir úthöfin og stýra skeytunum
með rafgeislum. En sjerfræðingar
í Bandaríkjunum segja að þetta
eigi enn langt í land og muni ekki
takast næstu tíu árin, að minsta
kosti. Það verður að senda sprengj
urnar með fiugvjelum, sem stjórn-
að er af fiugmönnum, og þeim er
hægt að verjast.
MEÐALLANDI
verða. Og hefst nú annar þáttur
hennar.
Frásagnir af herför Meðallend-
inga gengu út um b/gðir lands-
ins og til ystu andnesja. Tóku nú
gárungar að henda gaman að her-
förinni, breyttu meira að segja
nafni sveitarinnar og ljetu hana
heita Kollusveit og Meðallendinga
nefndu þeir Kollsveitunga. Nú
koma við sögu tyeir útróðramenn
á Suðurnesjum, annar var Meðal-
lendingur en hinn Norðlendingur.
Norðlendingur þessi hafði verið
glímumaður góður og nokk-
uð „miklil á lofti“ sem kallað var.
Hann hafði verið óspar á að láta
Meðallendinginn heyra að hann
væri úr Kollusveit.
í þann mund er þetta gerðist,
tíðkuðust mikið glímur með sjó-
mönnum í landlegum. Þá var það
einhvern dag, að stofnað var til
bændaglímu þarna í verstöðinni;
gerðust þeir heimabændur, Meðal-
lendingurinn og sá að norðan. Nú
kemur þar að glímunni, að þeir
standa einir uppi heimabændur,
tókust þeir þá tökum og glímdu
og lauk glímunni með því að Norð-
lendingurinn fell. Og meðan hann
var að koma fyrir sig íótunum,
varð Meðallendingnum að orði:
„Nú getur þú sagt löndum þínum,
þegar þú kemur heim, að þú hafir
hitt mann úr Kollusveit“.
En það var álit manna, að Norð-
lendirtgurinn mundi ekki hafa
kært sig um að halda á loft þess-
um viðskiptum sínum við Meðal-
lendinginn. Og svo mun hafa farr
ið, að þessi glíifta varð til þess,
að þvo uppnefnið af Meðallandinu
og íbúum þess.
Sogu þessa sagði Eiríkur Bjarna-
son bóndi í Mörtungu, á heimili