Lesbók Morgunblaðsins - 05.02.1950, Blaðsíða 2

62
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
sem jeg hef nokkru sinni sjeð. Til-
sýndar voru fuglarnir eins og stórt,
þykt ský. — „Við skulum aðeins at-
huga, í hverju fuglinn er að atast,“
sagði Páll. þegar við nálguðumst
hópinn. (Ef fuglinn hefði verið í
átu, og hvalur einhvers staðar í
nánd, mátti vel búast við því, að
hann kæmi upp undir fuglahópinn,
því þessi hvalur lifir m. a. mikið á
átu). — Hjálmar hægði á bátnum,
og svo var „lónað“ þarna í kring-
um fuglinn og horft í allar áttir
eftir hval. Talsverður öldugangur
var þarna, og þegar jeg leit út á
sjóinn í f jarska, sýndist mjer hvalir
skjóta upp hryggjum hjer og þar
— en það reyndust alt sjónhverf-
ingar Ægis.
„Þetta er upsi, sem fuglinn er að
rífa í sig,“ sagði Páll; „við skulum
halda áfram austur í Flóann, það
er ekki nokkurt kvikindi sjáanlegt
hjer!“
Hjálmar setti á fulla ferð og tók
stefnu í austur. Langt norðaustur
af Gjögri voru smá-„trillur“ frá
Hrísey að þorskveiðum. Mig undr-
aði dálítið að sjá þessa litlu, opnu
báta sökkhlaðna úti á reginhafi;
hafði áður haldið að þeir fiskuðu
eingöngu innfjarða. — Hjálmar
hægði á og kallaði til mannanna,
hvort þeir „hefðu sjeð nokkuð.“
Bátverjar skildu strax hvað hann
átti við og hrópuðu á móti að tvær
hrefnur hefðu verið „að velta sjer
hjerna rjett áðan“!
Og enn tóku þeir fjelagar að
stara óg stara í allar áttir út á sjó-
inn, svo að augun fyltust af tár-
um og þau runnu niður kinnar
þeirra. — Þeir beittu sjóninni til
hins ítrasta, eins og ránfuglar eftir
bráð, og jeg er viss um, að hefði
nokkur „skepna“ bært á sjer í aug-
sýn, þá hefði það ekki farið fram
hjá þeim.
En það bferði cpgin „skepna“ á
sjer og þ&ss vegna var aítur sett a
fulla ferð og stefna tefun a Flatey
á Skjálfandaflóa. Að vísu sá jeg
eyna ekki úr þessari fjarlægð, en
Hjálmar fullyrti, að innan stundar
mundi hún birtast mjer. — En á
meðan við siglum þangað, er ekki
úr vegi að lesa svör Páls við ýms-
um spurningum, sem jeg lagði fyrir
hann:
„HVALURINN, sem ætlunin er að
veiða, er skíðishvalur, og alment
kallaður hrefna. Það er mikið af
honum á sumrin fyrir Norðurlandi
og víðar með ströndum fram, og
ber ekki ósjaldan við að hann komi
inn á firði, og stundum hefur hann
t. d. komið alla leið inn á Akureyr-
ar-Poll.
— Jeg hef skotið 29 hrefnur alls;
sú stærsta var rúmir 12 m. á lengd
og 4920 kg. að þyngd.
— Markaður hjer norðanlands er
mjög góður og fer altaf batnandi
eftir því sem menn „komast betur
á bragðið.“ Hvalkjötið er líka holl
og ódýr fæða; við höfum selt á 4
kr. kg. af kjöti, rengi og sporði, en
spikið á kr. 2-50 kg. — Sumir borða
spikið með kjötinu, aðrir salta það
og hafa með fiski, ennfremur er
það súrsað og þykir ágætt þannig.
Rengi og sundfæri ern mjög eftir-
sótt vara; það er hvorttveggja súrs-
að og þykir herramanns rjettur. —
Nokkrar hrefnur höfum við selt í
heilu lagi til hraðfrystihúsa, og
held jeg það hafi líkað vel hrað-
fryst."
&
ENN cr Flatey langt undan. — Jeg
athuga veiðarfærin og skal aðeins
með örfáum orðum lýsa þeim lítils-
háttar: Fremst á bátnum er byssan,
norsk smáhvalabyssa, ramlega fest
á þilfarið, og gín þarna eins og fall-
byssa á herskipi. í byssuhlaupið
er settur um 1 m. langur skutull.
Framan við byssuna cr lítill pallur,
sem um 50 m long skotlina er
vandlega hrxnguð a, og er eðrum
enda hennar fest í skutulmn, en
hinum er fest í digran 250 m. lang-
an kaðal, sem liggur aftur með
borðstokknum, en er hringaður
upp aftan við stýrishúsið; en á hinn
endann á kaðlinum er bundin stál-
tunna. Þegar hvalur er skutlaður er
hægt að gefa þetta alt saman út og
sleppa lausu, og tunnan ílýtur ofan
á sjónum. — Af þessum útbúnaði
eru tvö „sett“ um borð; er annað
til vara, ef hvalur skutlast illa, eða
til taks, ef annar hvalur kæmi í
skotfæri áður en búið væri að
ganga frá þessu að nýju, en það
tekur eðlilega töluverðan tíma.
&
NÚ var Flatey skamt undan. —
Hjálmar sagði, að nú gætum við
fastlega búist við að sjá hval á
hverri stundu. — Það var siglt í
milli lands og eyar og langt austur
fyrir hana, og skygnst eftir veiði,
en hvernig sem við hvestum aug-
un út yfir sjóinn, var engan hval
að sjá. Og þar eð birtu nú var tekið
að bregða, var ákveðið að hætta
leitinni að sinni og halda til Flat-
eyar. — En þegar komið var það
nálægt bryggju í Flatey, sem bátar
munu venjulega hægja á ferðinni,
neitaði „Björgvin“ að fara að dæmi
þeirra, en óð á fullri ferð í áttina að
bryggjunni, þar sem margir bátar
og „trillur" voru fyrir, og leit helst
út fyrir að hann ætti eitthvað sök-
ótt við þá Flateyar-báta og ætlaði
nú að láta til skarar skríða, og sjá
hver þyldi áreksturinn betur, hann
eða þeir. — En Páll var fljótur að
átta sig á hlutunum og tók nægi-
lega fljótt í taumana, svo að ,.Björg
-vin“ hopaði frá í kröppum sveig.
— Jeg tók við stýrinu meðan fje-
lagarnir fóru niður í vjelarrúm til
þess að athuga, hvað olli þessu
hættulega uppátæki „Björgvins",
og eftir augnablik hægði báturinn
ferðina, en þó skildi jeg það af
tali þeirra, að eklci var ,,alt j lagi“;
kúlplega í „kúplxngu“ vjelarinnar
haíðx laskast. — Baturinn rann nu