Lesbók Morgunblaðsins - 29.04.1951, Page 1
ALDARAFMÆLI
IIMDRIÐA EIIMARSSONAR
Hann taldi aðeins sól-
skinsstundirnar
Eítir Brynleif Tobiasson yfirkennara
ÞAÐ ER ótrúlegt, en samt satt:
Hundrað ár eru á morgun liðin frá
fæðingu Indriða Einarssonar. Fyr-
ir rúmum tólf árum gekk hann um
göturnar í Reykjavík teinrjettur,
ljettur í spori, glaður og reifur og
fylgdist með öllu, sem máli skipti,
í landi voru. Fyrir 15 árum dvald-
ist hann hjerna á Akureyri hálfs-
mánaðartíma og „færði upp ball“
í Stúdentafjelaginu með átján ára
blómarós.
Það eru ákaflega fáir íslending-
ar, sem fæddir eru fyrir heilli öld,
sem manni virðist vera bráðlifandi
enn í dag, þó að gengnir sje til
feðra sinna. Indriði Einarsson er
ógleymanlegur samferðamönnum
sínum og ekki síður unga fólkinu,
sem hann þekkti, þegar hann var
orðinn gamall maður. Einnig lifir
hann í.verkum sínum, líklega flest-
um ef ekki öllum samöldrum sín-
um lengur. Hans mun minnst svo
lengi sem Þjóðleikhúsið stendur
og leiklist er stunduð þar. Minning
hans vakir órjúfanlega samtengd
Góðtemplarareglunni. Reglan og
Indriði eru jafn gömul. Hún er
fædd í Ameríku, en hann í Skaga-
firði. Um leið og íslenskir templ-
arar minnast aldarafmælis Al-
þjóðareglu Góðtemplara, minnast
þeir hundrað ára afmælis Indriða
Einarssonar. Þau voru innilega
samtengd meir en hálfa öld. — Þá
munu íslenskir hagfræðingar ekki
gleyma Indriða. Hann var þeirra
Nestor, og hann er brautryðjand-
inn um íslenska hagfræði. Lands-
hagsskýrslurnar hans eru mikið og
merkilegt verk. Rithöfundurinn
Indriði Einarsson gleymist heldur
ekki. Jeg veit um nokkra menn,
sem hafa yndi aí frjóum og fjor-
ugum stíl, er hafa oft lesið ýmsa
kafla í æviminningum Indriða
„Sjeð og lifað“, minningar hans um
Jón Sigurðsson í Skírni 1911, gagn-
rýni hans á launanefndarálitinu
1915, ýmis manna minni og aðrar
fleiri greinar. í minningargrein
sinni um Jón Sigurðsson leiðir
hann forsetann ljóslifandi fram á
leiksviðið. Þrír merkismenn aðrir
skrifuðu um J. S., en Indriði einn
þeirra lýsti honum.
—oOo—
Indriði Einarsson er fæddur 30.
apríl 1851 á Húsabakka í Skagafirði.
Móðir hans var Euphemia Gísla-
dóttir, gáfukona, sem hún átti ætt
til, en foreldrar hennar voru Gisli
Konráðsson, skáld og sagnaritari,
sem öll íslands þjóð þekkir, og fyrri
kona hans Euphemia Benedikts-
dóttir. Móðir hennar var Sigríður,
dóttir Jóns prófasts Jónssonar á
Hjaltastöðum, ins lærðasta manns,
er tvisvar var í biskups stað á Hól-
um. Gísli og Euphemia voru bæði
gáfuð og skáldmælt, og gaf konan
bónda sínum ekkert eftir á sviði