Lesbók Morgunblaðsins - 19.10.1952, Blaðsíða 2
502
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
^ lenzkra handa í sem flestum grein-
\ um.
Þetta kom og vel fram í vígslu-
[ Ijóðum sýningarinnar, er Guð-
mundur Magnússon haíði orkt:
.N
Stig þú til hásætis, haglcikans öld,
hclga þér dali og grundu.
Fcgra að nýu þíns íósturlands skjöld,
far þú sem drottning með listanna völd;
leið fram í ljósi og anda
' líf hinna starfandi handa.
Blcssa þú guð hverja haglcikar.s hönd,
liverja, sem trúlega vinna.
Birt þeim þín háleitu hugsjónalönd,
heigaðu, göfgaðu sérhverja önd,
iát þá í listunum finna
leiðir til hásala þinna.
En um galdralæsingunu eða skrána
hans Magnúsar þá var það ekki svo
mjög hagleikurinn, heldur hyggju-
vitið sem menn dáðust að. Og með
því að taka þcssa gripi fram yfir
aðra, liafði almenningur yfirleitt
sýnt, að hann mat mest haglcik og
hugvit sem undirstöður íslenzks
iðnaðar í framtíðinni.
Hér mætti nú skjóta inn í til
gamans þcirri sögu, sem gekk um
skrána á sýningunni. Skráin hafði
áður vcrið á sýningunni 1883. Þá
átti Engicndingur nokkur að hafa
scð hana og orðið svo hrifinn af
henni að hann byði Magnúsi stórfé
í hana, ef hann vildi aðcins gera
örlitla brcytingu á licnni. Magnús
gerði það og scndi svo bróður sinn
til Englands mcð skrána. En or til
þcss kom að hann skyldi aflicnda
skrána og sýna hvernig hún var
cpnuð, þá haíði hann alveg gleymt
aðícrðinni, og enginn smiður í
Englandi var svo vel að sér að hann
gæti opnað skrána. Þar með fóru
kaupin út um þúfur, og þess vegna
er skráin enn til í landinu og cr nú
geymd í Þjóðminjasafninu.
★
Þeir scm muna iðnsýninguna
1911 vita að hún var góð spcgil-
mynd af því hvernig iðnaði var þá
háttað hér í landi. Að vísu var þar
ýmislegt, sem ekki mundi talið nú
að heima ætti á iðnsýningu, svo
sem handavinna í skólum. En þótt
mönnum þætti þá mesta furða
hvað iðnaður væri orðinn ljöl-
brcyttur, þá var það aðeins vegna
þcss að hann var í byrjun. Sumum
var meiri forvitni á að sjá, livað
hér væri framleitt, heldur cn að
þeir hefði mikinn áhuga fyrir því
að iðnaður gæti þróazt hér.
Morgunblaðið hóf göngu sína
tveimur árum eftir að sýningin var
haldin. Eitt af áhugamálum þess
var að styðja íslenzkan iðnað,
kynna hann fyrir almenningi og
Það var og merkilegt um þcssa
sýningu, að þcir gripirnir, cr mesta fBNSt NlfWGIN
athygli vöktu, \oru hinn útskorni
beinstóll Stefáns Eiríkssonar og
„galdralæsingin11 lians Magnúsar
Þórarinssonar á Halldórsstöðum.
Þetta voru þó ckki gripir, sem lik-
iegt var að framleiddir vrðu í stór-
um stíl sem verslunarvara. Annar
vakti athygli fyrir framúrskarandi
hagleik, hinn fyrir hugvitsemi. Hér
kom það fram, að almenningur var
mjög sama sinnis og sýningar-
hefndin. Um stólinn gátu allir ver-
ið Þorsteini Erlingssyni sammála:
„Fremd er það og gainan
aó íilenzk hónd ug ast á líst
ezga stolinn saman“.
Hlatva;kiðiuöur