Lesbók Morgunblaðsins - 19.10.1952, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
505
Bækistöðvar
s himingeimnum
I’AÐ var dr. Werner von Brðun sem fann upp rákettuna Y2 í seinni
heimsstyrjöldinni. Hann er nú sem stendur í þjónustu Bandaríkjanna
og stjórnar tilraunum þeim, sem geiðar eru með í'jarstýrð flugskeyti.
Hann telur engan efa á að hægt sé að gera bækistöðvar lengst úti í
himingeimnum og hefur „Daily Telegraph“ í London birt grein eftir
hann um það efni, og er þetta útdráttur úr henni.
MEÐ rákettunni hafa opnazt meiri
möguleikar en menn geta gert sér
í hugarlund. Seinustu fimm árin
hafa rákettur farið 20 sinnum
lengra út í himingeiminn, heldur
en áður þekktist. Svo geisilegar
hafa þessar framfarir orðið að
menn geta nú farið að undirbúa
framkvæmd hins stórkostiegasta
ævintýris á sviði vísindanna — að
leggja undir sig tómið utan við
gufuhvolf jarðar.
Ég býst við að ekki verði meira
en svo sem 10—15 ár þangað til að
vér sjáum stór farartæki hlaðin
farangri og mönnum, leggja á stað
iðnsýningunni 1952 er lokið.
Hvernig verður svo umhorfs á
næstu iðnsýningu?
^ Þegar þess ér nú gætt að aðal-
framfarirnar í iðnaðinum hafa
orðið seinustu 20—25 árin, má gera
ráð fyrir að næstu iðnsýningu
þurfi að halda eftir 10—15 ár. Þá
hafa enn orðið geisimiklar breyt-
ingar. Sú iðnsýning mun sennilega
einkennast af „kemiskum“ iðnaði
og uppgötvunum íslenzkra manna
um hagnýtingu ótal heimaíenginna
hráefna, sem vér vitum nú ekki
hverja þýðingu hafa.
★
íslenzkúr iðnaður á míkla fram-
tið fvrlr sér. Hér er afl þeirra hluta
sem gera skal. í faílvötnum ís-
lands er fólgin 6 milljón hestaíla
orka og aðeins 1 /200 af henni hefur
verið beizlaður nú. — Úr jörðu
streyma um þúsund milljarðar
hitaeininga á hverri klukkustund,
en það samsvarar Vz milljón tonna
af kolum á ári, og ekki hefur enn
verið nýtt nema 2% af því.
Á. Ó.
(Myndirnar tók Ól. K. Magnússon).
frá jörðinni til þess að búa iit bæk’-
stöðvar, eða nokkurs konar smá-
stirni gerð af manna höndum
„austan við sól og vestan við
mána“. Slík stöð mun verða 1075
mílur utan við jörðina, og það má
segja að hún sé fyrsti áfanginn á
leiðinni til þess að kanna himin-
djúpin.
Það hefur þegar verið reiknað
hve langan tíma þetta muni taka og
hve mikið fé þurfi til þess — 1428
milljónir Sterlingspunda á tíu ár-
um.
Árið 1949 tókst að koma skeyti
250 mílur út fyrir jörðina og var
það met þá. Þetta var gert á þann
hátt að ráketta, sem kölluð er
W. A. C. Corporal var fest við
broddinn á V2 rákettu, sem síðan
var skotið. Þegar kraft hennar
þraut, losnaði W. A. C. Corporal
sjálfkrafa og þeyttist áfram af eig-
in ramleik, en V2 fell til jarðar.
Þetta var kölluð tveggja áíanga
ráketta, og vér vitum nú, að ef vér
bætum þriðju rákettunni við, svo
að áfangarnir verði þrír, þá getum
vér ílutt menn og farangur út fyrir
guíuhvolfið og búið þar til bæki-
stöð, svo fremi að oss takist að gera
nógu stórt geimfar. En það geimfar
þarf að vera um 265 fet á lengd,
eða álika og hæðin á 24 hæða skýa-
kljúf.
Hver ráketta leggur til nægilegt
afl að knýa geimfarið áfram sinn
áfanga. í efstu rákettunni verður
allur farangur og þar verður klefi
fyrir mennina. Sú ráketta verður
útbúin með vængjum, svo að hún
geti flogið aftur til jarðar.
Geimfari þessu verður hleypt á
stað yfir sjó og flestir vísindamenn
telja að það muni bezt suður í
Kyrrahafi. Fyrsta rákettan knýr
geimfarið með 5,265 mílna hraða
upp í 25 mílna hæð, en hefur lokið
þar hlutverki sínu. Þá losnar hún
við geimfarið og um leið þenst
sjálfkrafa út fallhlíf, og síðan sígur
belgurinn niður í hafið, verður
hirtur þar og notaður aftur.
Næsta ráketta knýr geimfarið
Hvernig uieuu hugsa sér að bækistóð úti i himingeimnum verði.