Lesbók Morgunblaðsins - 19.10.1952, Blaðsíða 16

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
516
SIGAMAÐUR í BJARGI. — í IIornstrendinRabók seg:ir Þorleifur Bjarnason
námsstjóri svo frá: — Hvassar bergbrúnir reyndust ótraustum hálffúnum
köðlum hættulegar. Þær nöguðu og skófu gljúpa og hálftrosnaða þætti og
veiktu styrkleika þeirra. Þeir tognuðu og teygðust þar til þanþoli þeirra var
ofboðið og þeir hrukku sundur.... En í ímyndun þeirra, sem á brúninni voru
og drógu upp sl'tna sigafesti, var hún höggvin sundur af biturri skálm berg-
búanna, hinni gráu loppu .... Ægivald bjargsins varð persónulegt í ímyndun
þeirra, sem mest börðust við bað, upphaflega frumstætt í líki bergrisa og ann-
arra óvætta, sem björg byggðu, en smátt og smátt varð það fjarrænna og dul-
rænna, en þó máttugt og örlagagrimmt. Hönd bjargsins skóp örlög þeirra, er
í það sóttu. Hún hjó sundur sigafestar, hratt fyglingum fram úr tæpum hyllum.
— Myndin hér að ofan var tekin af sigamanni á Þjóðhátíð Vestmanneya í sum-
ar. Hann stendur á tæpri hyllu í miðju bjargi og er að gefa brúnmönnum
merki með sigafestinni. (Ljósm. Mbl.: Ól. K. Magn.)
gerður var hann úr garði vel
af guði og náttúrunni.
Eitt þó reyndist, Oddur var
aumum fús að biarga,
fagra kosti og fróðleik bar
firða yfir marga.
Sínar götur gekk í heim,
gremju mæta slíkir,
hirti lítt að þóknast þeim,
er þóttu héraðsríkir.
En hitt er satt, þá sat við borð
sveit að skemmtifundum,
móðins voru ekki orð
er hann mælti stundum.
Um líf og starf hins látna manns
læt eg samtíðina,
mér er kært að minnast hans
minna í flokki vina.
Hans er minning mér ei gleymd
mold þótt líkið feli,
hún skal verða hjá mér geymd
í hlýu vinarþeli.
Frið hefur andinn fengið við
fótmál hinzta gengið
og nafna síns* eg held við hlið
á himnum sæti fengið.
G. G.
* Odds Hjaltalíns læknis.
íU V V
t Bessastaðaskóla
Kennslan í skólanum var nokkuð
öðru vísi en nú; minna var lært, eða
færri námsgreinar, en pi'tar vissu
meira í þeim einmitt fvrir þá sök, því
nú á að gína yfir svo miklu, að eneinn
kann neitt í reinu. Þá var og lesið
yfir ýmis'egt, faðir minn las yfir sög-
una, skemmtilega og fróðlega, einnig
yfir grísku, Skeving yfir latínu, lector
yfir guðfræðina o. s. frv. og voru þetta
kölluð „orð“. Af þessu lærðu piltar
mikið betur en þegar þeir eru hjálpar-
laust að staulast í gegn um ritin, en nú
má ekkert lesa fyrir, eða réttara sagt:
nú er eiginlega ekkert kennt, en pilt-
um er einungis hlýtt yfir, og kennarinn
ávítar þá og gefur þeim illa einkunn
ef þeir standa sig ekki vel í því, sem
hann hefur ekkert sagt þeim til í. Þetta
er „kennslan“. (Gröndal).
Jón .Tónsson á Felli
í Kollafirði varð heytæpur eitt ísa-
á^ið og kom skepnum sínum vestur að
Stórho'ti í Saurbæ til kunningja síns
séra Jóps Halldórssonar. Mun hirðing
hafa veríg fremur ófullkomin, svo að
ónn hesturinn drapst. Þegar Jón sótti
fénað sinn kom hann við í Ólafsdal, en
þar bjó þá Jón Bjarnason alþingismað-
ur. Spurði hann nafna sinn úr hverju
hesturinn mundi hafa drepizt. Þá sagði
Jón á Felli: „Ég veit það ekki, hann
séra Jón minn sagði að það væri af
visnun í lungunum, en ég hélt að það
hafi verið af visnun í holdinu.“ Þegar
Jón Bjarnason spurði hvað hagagangan
eða fóðrun peningsins mundi kosta,
svaraði Jón á Felli: „Ég veit það ekki,
höfðingsskapurinn er svo mikill, að þar
verður engri reglu við komið."
Upngröftur á Hólum.
Ölvusvatnsannáll segir frá þvf, að
sumarið 1759 hafi verið „uppgrafnir
þeir dauðu biskupar á Hólum, svo
að kirkjan, sem af múr átti að byggj-
ast, yrðj djúpt grundvölluð. Hjá þeim
fannst gull og silfur, sem með þeim
hafði verið grafið. Um þann tíma
heyrðist þar í kirkjugarðinum ýlfur,
meint að vera svokallað náhljóð".