Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1953, Side 2

um árum. Skipherrann hét Jochum
Friis, en áhöfnin var aðallega
norsk. Með skipinu kom hingað
Niels Fuhrmann, til þess að taka
við amtmannsembætti af Christian
Miiller. Settist hann að á Bessa-
stöðum. En herskipið lá í Hafnar-
firði það sem eftir var sumars og
| ætlaði að verða kaupförunum sam-
^ ferða út um haustið.
GIÖTHEBORG
EEGGUR ÚR HÖFN
V Sunnudaginn 23. okt- var her-
f skipið ferðbúið.- Hafði það áður
f aflað sér matarforða, keypt harð-
f fisk handa óbreyttum liðsmönnum
f og kjöt handa yfirmönnum. Var
f veður þá gott, bjart og norðaustan
f gola og hið bezta leiði. Kvaddi svo
f skipið Hafnarfjörð með þremur
f fallbyssuskotum og lét í haf. Undir
| kvöldið fór það fram hjá Keflavík
f og skaut þá einu fallbyssuskoti til
f merkis um það, að skipið „Hval-
| fisken“,. sem þar lá, skyldi koma
Itil móts við sig. Komust skipin svo
útfyrir Garðskaga um nóttina. Var
veður þá að breytast, gekk til norð-
vesturs og dró upp skýabakka mik-
inn í hafi.
1 Á mánudagsmorgun fóru þeir
fram hjá Stafnesi og var byr ó-
hægur svo að þeim miðaði lítt. —
Veður tók og að dimma og undír
kvöldið var áttin gengin til suð-
austurs og gekk á með hryðjum.
Næstu tvo daga var sama veður og
liröktust skipin þarna á sömu slóð-
um. Á fimmtudaginn tók að hvessa
mjög og var veður svo dimmt, að
þeir á Giötheborg voru að skjóta
af fallbyssum við og við til þess
að láta Hvalfisken vita hvar þeir
væri. En undir kvöldið var skotið
fjórum fallbyssuskotum í einu. Það
var merki þess að nú ætti að láta
reka. Var þá enn sunnan og suð-
austan stormur og rak þá alla nótt-
inu norövestur í haf.
r LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ÖVEÐUR SKELLUR Á
Á föstudaginn snerist vindur
skyndilega til norðvesturs og brast
þá á eitt hið mesta stórviðri um
land allt og olli stórtjóni víða. Var
veðurhæðin svo mikil að engar
skepnur réðu sér. Fuku þá hey og
hús og lestust margar kirkjur. Tók
þak og stafna af kirkjunni á Urð-
um í Svarfaðardal og fleygði lang-
an veg, en þök tók af kirkjunni á
Völlum í Svarfaðardal og kórinn
af kirkjunni í Saurbæ í Eyafirði,
en kirkjuna að Hálsi í Fnjóskadal
braut veðrið í spón- Víða fuku bát-
ar og brotnuðu og talið var að 30
skip hefði þá farið forgörðum und-
ir Jökli og við Breiðafjörð.
Herskipið var þá statt djúpt norð
-vestur af Reykjanesi og kaupfarið
skammt fra því. En í þessum ham-
íörum náttúrunnar, ofviðri og stór-
hríð, urðu þau viðskila og vissu
þeir á Giötheborg síðan ekkert
hvað um kaupfarið varð, enda
hafði herskipið víst nóg með sig.
Þennan dag andaðist einn háset-
anna á skipinu. Voru rekkjuvoðir
saumaðar utan um líkið og því síð-
an kastað útbyrðis. Létu þeir svo
reka þennan dag og næsta dag og
helzt veðrið hið sama svo að segja
allan tímann. En undir kvöld á
laugardaginn 29. okt. lygndi nokk-
uð og snerist áttin þá til suðvest-
urs. Taldist þeim þá svo til að þeir
væri l!/a milu norðvestur af Reykja
-nesi. Dag og nótt höfðu þeír orðið
að standa við dælur skipsins og
hölðu með naumindum undan þótt
2—3 dælur væri í gangi í scnn. Haf-
rótið mæddi mjög á skipinu og
gekk það lítt, enda varð að hafa öll
segl rifuð. Gekk þetta þannig fram
á þriðjudag. Þá um kvöldið gekk
áttin til vesturs og gerði haglel. Á
mánudaginn andaðist annar háseti
og fekk hann sams konar útför og
hinn.
Miðvikudaginn 2. nóvember rauk
veður al'tui’ upp á suðvestan. Gerði
þá miklar þrumur, en síðan fór að
snjóa. Vissu þeir þá ekki glöggt
hvar þeir fóru. Reyndu þeir að gera
dýptarmælingar nokkrum sinnum
um kvöldið, en fundu engan botn.
Hafa þeir þá sennilega verið í röst-
inni og hún borið með sér lóðið svo
að það hefur ekki náð botni.
Morguninn eftir, fimmtudaginn
3. nóv., var veður lægra og um há-
degi birti svo að þeir áttuðu sig.
Sáu þeir þá „syðstu Fuglasker 4 Vi
mílu til norðurs, en Reykjanes um
3 mílur til norðausturs“. Hefur
þeim þá ekki litizt á blikuna, því »
að í dagbók skipsins stendur: „Gud
hjælpe videre“. Þegar leið á daginn
tók að hvessa á suðvestan með
hryðjum, en undir kvöld rauk á
slíkt aftakaveður að skipað var að
taka niður „Mærs“-segl í dauðans
ofboði, en vegna veðurofsans fór
það allt í handaskolum svo að skip-
ið „fór yfir stag“' og lagðist hlið-
flatt fyrir hafrótinu. Eftir mikla
mæðu tókst þeim þó að venda til
stjórnborða. Og er skipið hafði rétt
sig var veðurofsinn svo mikill að
það þoldi tæplega þrírifuð undir-
segl. Hrakti nú skipið austur með
landi og gekk þannig alla nóttina.
Alltaf varð að dæla og höfðu þeir
varla við.
Á föstudaginn var sunnan storm-
ur, fannkoma og stórsjór. Voru
þeir þá skammt undan landi, og
gátu ekki náð því að sigla til hafs.
Var þá kastað út tveimur akkerum
og var þar 25 faðma dýpi. Gekk þá
á með ofsahryðjum, en brotsjóir
gengu yfir skipið hvað eftir annaö.
Voru þeir að hugsa um að hleypa
á land, en þorðú ckki, því að britn-
rótið var svo mikið að sýnt þólti
að enginn maður mundi komast af.
Stormur og sjór reyndi mjög á
skipið þar sem það lá fyrir akk-
erum og óttuðust þeir að það mundi
liðast sundur undir sér. Varð það
því fangaráð þeirra að höggva allar
þrjár sigluruar og ltoma þeim fyrir