Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1953, Síða 3

r LESBÓK MORGUNBLAÐSINS yg
borð með rá og reiða. Voru þá
flestir orðnir þrekaðir og illa til
reika- Undir kvöldið lægði veðrið
heldur og varði skipið sig þá betur,
en ekki var neitt viðlit að hleypa
á land fyrir brimi. Skutu þeir þá
nokkrum neyðarskotum, ef ske
kynni að einhver heyrði og menn
kæmi á fjöruna til þess að taka á
móti sér.
f SKOTHVELLIRNIK
IIEYRÐUST
Á Hrauni í Ölfusi bjó þá Brynj-
ólfur lögréttumaður Jónsson. —
Þangað heyrðust fallbyssudrun-
urnar, svo að daginn eftir, sem var
laugardagur, sendi Brynjólfur þrjá
menn niður að sjó til að forvitnast
um hvort þeir yrði nokkurrar ný-
lundu varir. Menn þessir hétu
Helgi Ólafsson, Oddur Ólafsson og
Pétur Rasmusson. Komu þeir ekki
heim aftur fyr en undir kvöld og
höfðu þær fréttir að færa, að þeir
hefði séð skip liggja á Hafnarvík
og væri af því möstur og reiði. En
þar sem nú var farið að dimma og
grenjandi hríð brostin á, var ekki
hægt að gera neitt þá um kvöldið,
því að óratandi var suður yfir sand.
En af þeim á Giötheborg er það
að segja, að þennan dag köstuðu
þeir fyrir borð öllum efstu fall-
byssum sínum, til þess að létta
skipið áður en þeir renndi því á
land. „Gud naadelig se til os“,
stendur í dagbókinni þennan dag.
f Næsta dag (sem var sunnudag-
* ur) fór Brynjólfur á Hrauni niður
’ í sand við sjötta mann, til þess að
reyna að hjálpa skípbrotsmönnum
ef nokkur kostur væri. Komu þeir
niður á Hraunsskeið, þar sem skip-
ið lá fyrir franían og fundu þar á
fjörunni 5 rár me(5 reiða, brbt af
' skipsbátnum með seglum og ár-
um, nokkur {ré, 9 fallbyssustokka
og sitthvað annað. Voru þeir þarna
á ferli fram undir myrkur. Rákust
w þeir þá ú litlu tunnu, sem á var
skrifað með stórum stöfum: „Slaa
mig op og læs Brevet“.
Brynjólfur braut tunnuna og
kom innan úr henni „kóngsins
fáni“ og lítill kútur, sem hið sama
var ritað á og á tunnunni stóð. En
vegna þess hvað veður var orðið
illt og myrkur komið, þorði Brynj-
ólfur ekki að brjóta kútinn, helt að
ske kynni að hann missti bréfið út
úr höndunum á sér, en þóttist vita
að það mundi vera mjög áríðandi.
Fóru þeir svo heim að Hrauni og
höfðu með sér kútinn og fánann.
NEYÐARKALLIÐ
Þegar Brynjólfur opnaði kútinn
kom innan úr honum bréf dagsett
þennan sama dag. Var það frá skip-
herranum á Giötheborg og var á
þessa leið í íslenzkri þýðingu:
Háttvirtu góðu vinir. — Því mið-
ur hef ég ratað í sjávarháska með
herskipið Giötheborg hér við land
og er illa staddur- f guðs nafni og
konungsins vegna bið ég yður að
gefa merki* í landi, þar sem vér
helzt gætum komizt lífs af með því
að hleypa skipinu upp, ef nauðsyn
krefur. A daginn skal gefa merki
þannig að setja upp þrjá staura og
breiða á þá hvíta dúka, svo að vér
getum farið eftir þeim. En um næt-
ur skal gera eld á ströndinni þar
sem landtaka er bezt. Haldið vörð
þarna nótt og dag, svo að vér vesal-
ingar fáum bjargað lífinu, því að
fyrir það fáið þér laun hjá guði og
hylli konungsins.
NB. Þegar háflóð er, skal gefa
merki á daginn með fánanum, sem
hér fylgir, en um nætur skal
kveikja tvo elda og skammt á milli.
Brynjólfur dvaldist skamma
stund heima eftir að hann hafði
lesið bréfið og um miðnætti lögðu
þeir sex á stað til þess að athuga
hvernig á sjó stæði og reyna að
fara í sem flestu eftir fyrirmælum
skipherrans. Þá voru ekki til eld-
spýtur, og treystist Brynjólfur ekki
til þess að bera með sér eld svo
langa leið, taldi og ólíklegt að hægt
yrði að kveikja bál í fjörunni fyrir
stormi og illviðri.
Ekki var enn orðið bjart er þeir
komu niður í sand og biðu þeir í
fjörunni þangað til svo var ljóst
að þeir sáu út tíl skipsins. Þá festu
þeir upp „kóngsins flagg“ þar sem
þeim þótti einna tiltækilegast að
hleypa skipinu upp í sandinn, svo
að mennirnir gætu komist lífs af.
SKIPINU HLEYPT A LAND
Nú víkur sögunni aftur út í skip-
ið. Þar hefir verið heldur dapur-
legt um að litast, því að fiestir
bjuggust við dauða sínum þá og
þegar. Allan sunnudaginn var hríð
og stormur svo að varla sá út úr
augunum. Skipið lá nú flatt fvrir
brotsjóunum og valt svo mikið, að
þeir bjuggust við að því mundi
hvolfa þá og þegar, eða það liðast
sundur. Á þessu gekk alla mánudags
nóttina og um morguninn var auð-
fundið að skipið var mikið fariö
að liðast. Með birtingu fór það að
reka og sá skipstjóri þá ekki annað
fangaráð en að láta höggva akk-
erisfestar og hleypa skipinu í lc.nd.
Ekki er þess getið í dagbók skips-
ins að þeir hafi séð merki það, er"
þeir Brynjólfur höfðu sett upp í
landi, en flaggið var uppi þangað
til skipið var strandað. Það var
klukkan 9 um morguninn og var
þá hálffallinn sjór. í dagbók skips-
ins er ekkert getíð um mennina í
landi, en af frásögn Brynjólfs virð-
ist mega ráða að hann hafi haldiö
að skipverjar hafi farið eftír lcið-
beiningum sínum, og hafí skipið
borið að landi einmitt þar sem fán-
inn var-
Það var örstutt úr skipi í land,
en brimið var svo mikið að ekki
var viðlit að setja bát á flot- Tóku
skipsmenn það til bragðs að gera
sér fleka úr rám og reyna að kom-
ast á honum tii lands. En meðan