Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1953, Qupperneq 12

L 104 ^ LESBÓK MORGUNBLAÐSINS .
\ sögumaður, eins og Dudo segir,
\ heíir sjálfsagt haít yndi af því að
\ heyra íslendinga segja frá, meðan
\ hann var við hirð Ólafs konungs
; Haraldssonar. Síðan hafa synir
\ höfðingjanna, sem voru í skólanum
\ hjá honum í Bæ, sagt honum sög-
\ ur feðra sinna og frá deilum höfð-
* ingja. Og þar sem hann sjálfur var
\ alinn upp meðal fólks, sem hafði
\ miklar mætur á sögum, hlýtur
\ hann að hafa hvatt nemendur sína
•t til þess að færa þessar sögur í let-
t ur. Þetta hefir gert hann vinsæl-
^ an meðal nemendanna og jafnvel
meðal allra íslendinga. Þetta sést
\ á því, að þrátt fyrir deilur og víga-
\ ferli í landinu, sat hann í friði í
20 ár. Hann hefir ekki átt neina
óvini- Allir hafa verið samhuga um
að styðja hið þjóðræknislega starf
er hann vann hér af svo mikilli
ósérhlífni, að hann var útslitinn
\ maður er hann fór héðan og andað-
\ ist tveimur árum seinna.
\ Eflaust hefir hann unnið mikið
t að útbreiðslu kristindómsins, og
\ þekking hans á norrænu og engil-
\ saxnesku, hefir gert honum fært að
; setja íslenzkan svip á gamla engil-
\ saxneska kirkjumálið. Hann hefir
\ ckki unnið þar fyrir gíg, því að
k flcst þau orð lifa enn í íslenzku
; máli. Hinir tveir fyrstu íslenzku
\ biskupar, ísleifur og Gissur, höfðu
\ sótt menntun sina til Þýzkalands.
^ Þessir tveir mætu menn, sem
\ stjórnuðu íslandi eins og þeir væri
\ konungar, hafa eflaust viljað inn-
\ leiða hér þýzka kirkjusiði. Þeim
\ tókst að koma 4 eða 5 orðum úr
\ þýzku kirkjumáli inn í íslenzkt
\ mál, cn svo var hið engilsaxneska
\ kirkjumál Rúðolfs rótfast orðið, að
\ þeir Iiafa ckki treyst sér til að
\ hrófla við því. Þetta sýnir bezt
\ hver áhrif Rúðolfur hefir haft hér
^ í landi.
Það er full vissa fyrir því að
^ Ruðólfur Ilutti liið engilsaxneska
bkiiílelur til íslands, cuda þótt
I HRIÐINNl
(Sönn saga að norðan)
Það vantar af fénu og fönninni hlcður
ferlegur stormur um jörð.
Það sézt ekki lengur a lynggróna hálsa
leitin, holtin né börð,
því iðulaus hriðin hamast og knýr á
hjarnbreiður nær og fjær.
Það brcstur í isnum. en ennþá hærra
ofsinn í fjöllum hlær.
Það vantar af fcnu, fjármaður trcður
fönnina kalda þvi.
Og fylkisspakur flekkóttur hundur
fótspor hans gengur í.
Gagnslaust að hoa, það hcyrist ckki,
hriðin á sterkari raust.
í morgun var kyrrt, úr kólgubakka
kalþykkum áhlaup brauzt.
Þcir troða, þcir kafa kaldait snjóinn,
klakhellur brotna nú.
Það vantar fimm, þær Flckku og Móru,
Fjalla-Gul, Snotru og Brú.
Ilinar bústnar bryðja úr jölum
brokið sitt grænt og nýtt.
Þær munu finna hvc friðsamt cr iuni,
íjárhúsið gott og hlýtt.
Hundurinn ýlfrar, en aðcins hcyrist
óveðursgnýrinn þó.
Bóndinn staðnæmist, starir í vcðrið,
stefnuna hugsar í ró.
Kannske þær séu suður af Stapa?
Sortinn vaxandi er.
En áfram er haldið, hríð og myrkur
helsvart um landið fcr.
Villugjarnt er þcgar grimmilcg hriðin
geisar og byrgir sýn.
Þá er bctra að fara um bjartar götur
beinar sannanir fyrir því verði
ekki lagðar fram. En þess sjást
hvergi nokkurs staðar merki að
þetta lctur hafi borizt til íslands
á tímabilinu frá 1050 til 1117—18
þegar Hafliðaskrá var skrifuð, en
hún var skrifuð með engilsaxnesku
letri. Það er að vísu hægt að íæra
fleiri líkur að þessu, en það er of
langt mál fyrir stutta ritgerð.
(Rúðolfur í Bæ var launsonur
Richards I. Rúðujarls. í'aðir Ric-
hards var Villijáimur sonur Göngu-
Hroiís). .
bæjanna heim til sín.
Katvisin bregzt, þótt bóndiim þckki
börðin, holtin og skörð,
þcgar hækkandi skaílar og helkalt
írottið
halda sinn ógnarvörð.
En saman halda um hjarnið kalda
hundur og maður þó.
Komast á ís og i einni svipan
áttar bóndinn sig nóg.
Þetta er Stapavatn, stcfnan cr licðan
Stóruvik er inni frá.
Þcir ganga áfram, en ísinn brcstur.
Opin cr vökin blá.
Maðurinn brýzt upp á brotnar skarir
bæði kaldur og sár.
En hvar cr seppi? Það scstckkert lcngur
Sortinn er skýjahár.
Og mátturinn dvin. l’fir djúpinu kalda
drottnar frostið og sker
sárara stöðugt, cr stormuriim flytur
stórhriðina mcð scr.
— ★ —
Hann brýst frá valcgri vökinuium siðir,
vonlaust að lcila þar. —
Ilundurinn liggur Icngst úti i vatni,
likast til kominn í var. —
Nóttin hún liður. Að lokum ris dagur.
Lokið ei hriðinni er.
Ormagna fjármaður fannbarinn kcmur
fjárlaus í bæinn hjá sér.
Dapur er hugur, því hjartað saknar
hundsins, sem kom ei með.
Þótt aðrir lagni af alhug honum
ckki lettist um geð.
Ilann saknaði vinar, scm vcikur isinn
vakti nú yfir þar.
Hann hafði klökugur kallað í vátnið,
kallað — en ckkcrt svar.
— ★ —
Og hriðin, hún söng nú svarraljóðin,
söng yfir dauðum ná.
Það var bara hundur, cn hctja lönguiu,
hugrakkur fjöllum á.
Var fundvis á óskir alþýð'uniaunsius,
clskaði málið hans.
L’m fjallvatnið bláa báru liaiin kaldar
bylgjur lil liinzta lands.
INGÓLFLR JÓNSSON
l'rá Frcstsbakka.
(LEIÐKETTINGAK. — í kvæði mínu
„Herdísarvík", sem birtist í Lcsbók 25.
jan., voru þessar villur: í þriðju vísu
stórborg i stað stórborgum; í 5.-visu
vcglausum í stað veglausu; i 6. visu
sast i stað sjast. — Ingólíur Jóussuu).