Lesbók Morgunblaðsins - 26.04.1953, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
231
indi kirkjunnar manna, að láta
framkvæma slíkt verk, ekki aðeins
til skrauts, heldur og til fræðslu.
Sá, er málaði myndasöguna, var
afi skáldsins fræga og mannvinar-
ins, Zachris Topelius, er flestir
eldri íslendingar að minnsta kosti
kannast við. — Einu veitti ég at-
hygli í þessari myndabók, að í
kvalastaðnum voru konur einar, en
ekki ein einasta í himnaríki! —
Sennilega hefur Topelius gamli
málari ekki verið neinn kvenna-
vinur, og hans illa af þeim freist-
að. Skammt frá kirkjunni sá ég
fornfálegt hesthús, sem er haldið
við sem safni. Er ástæðan sú, að
í því svaf Alexander I. Rússa-
keisari á ferð sinni um Norður-
Finnland. Þar er vagninn, sem
hann ók í, geymdur og fleiri mun-
ír, svo sem borðið, þar sem hann
neytti matar. Alexander I naut
mestra vinsæida allra Rússakeis-
ara í Finnlandi.
Enn er lagt upp í nýjan áfanga,
til Kemi, norður í Lapplandslén.
Þangað og ekki lengra, því að þar
skal snúa við til suðurs.
— ★ —
UM AUSTURBOTNA
Það er ömurlegur, langur vetrar*
dagur. Og ég hefi engan við að
tala í lestinni. Því gladdi það mig
mjög, að á járnbrautarstöðinní í
Uleáborg, tók ungur ritstjóri, Finn*
Fínni, en sænskumælandi þó, á
móti mér og drakk með mér kaffi,
meðan ég beið eftir Kemilestinm
Hann hafði heyrt, að þessi útlend-
ingur væri á leið til Kemi Vildi
hann fá íslandskvöld, en sagði, að
Pojola-Norden í Helsingfors hefði
svikið Uleáborg um það. Taldi
hann að hún hefði verið ems vel
að kvöldinu kominn og Kemi.
— ★ —
í KEMI
Kemi er fcær, sem vaxíð hefur
hroðum skrefum á semní árum,
og telúr r-ú um 25 búsundir íbúa.
Hann stendur við stærstu á Finn-
lands, sem er hálfur annar kíló-
metri á breidd nær ósum. Þar eru
miklar sögunarverksmiðjur og
blómlegur iðnaður- Bærinn er
Norðfjörður Finnlands að því leyti,
að það er eini bærinn í landinu,
sem kommúnistar stjórna. Greini-
lega var þarna, sem annars staðar
í Finnlandi, mikið athafnalíf.
Það var hörkukuldi. Rúmlega
20* frost og norðannæðingur. Víð-
ast hvar í landinu hlífa skógarnir
og kuldinn því þolanlegri, en um-
hveríis Kemi virtist allt bert og
skóglaust. Þegar ég vaknaði um
morguninn, sá ég út á Helsingja-
botn, og ég hrópaði í fógnuði eins
og menn Xenófóns forðum: „Þal-
atta, þalatta“. Eg hafði ekki séð
sjó frá því ég fór frá Kotka, Að
sjá haf er flestum íslendingum
einskonar andardrattur. Annars er
drjúgur spolur frá bænum að haf-
inu. Er svo viða um Austurbotna.
Landið hækkar ár frá ari, og bæir,
sem voru við sjávarbrún fyrir
tveim til þrem oldum eru nú inni
í landi. — Vegná hinna hörðu
frosta undanfarna daga, og þar sem
hafið er kyrrt og lítið salt, var
bað lagt iangt út írá strör.dirmi.
Alveg óvenjulega snemma, sogðu
menn. — Ég skoðaði bæinn lítið.
Komst þó upp í vatnsturninn það-
an sem útsýni er bezt, og sér það-
an vel til Svíþjóðar í góðu skyggni.
Mér var sýnt ráðhúsið og sá ég
þar m. a. fallegt málverka-
safn. Ég talaði tvisvar í Kemi, við
fremur góða aðsókn. Annars kom
mér bærinn fremur kuldalega fyr-
ir sjónir. Má vera, að hinn ytri
kuldi hafi áhrif á dóm minn í þessu
efni.
— ★ —
I BRAHESTAD
Nú Skal halda suður á bógmn.
Er ég því allshugar feginn, þar
eð hávetur virðist vera kominn.
— Leiðin hggur um Uleáborg og
Lappo, eitt af hinum mörgu ör-
nefnum í Austurbotnum, er benda
til þess að þar hafi áður Lappar
búið. Þar eru lestaskipti og það-
an haldið til Brahestad, en þar á
ég að tala um kvöldið. — Bærinn
er einn af mörgum, er Brahe land-
Stjóri kom á fót. Hann var fyrrum
alhnikili verzlunar- og viðskipta-
bær, en hefur nú ekki framar að-
stöðu tíl þess og er fremur fámenn-
ur og í hnignun. — Ég talaði þar
: Kear.araskólar.um og var troðfullt