Lesbók Morgunblaðsins - 10.05.1953, Blaðsíða 12

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
2811
kjarnasprengjuárásir á borgir, sem
standa nærri sjó. Rússar eiga nú
400 kafbáta. Þeir eiga kjarna-
sprengjur og flugsprengjur. Lendi
Bandaríkin í striði við þá, vofir þvi
mikil hætta yfir borgunum bæði á
Kyrrahafsströnd og Atlantshafs-
strönd.
4
Hvernig á að vcrjast
kjarnasprengjum?
Bezta vörn hermanna gegn
kjarnasprengjum eru skotgrafir
eða jarðholur. í jarðholu er her-
maðurinn öruggur, ef sprengjan
kemur ekki niður rétt hjá honum.
Margar sögur ganga um það,
að fólk, sem flýði frá Hiroshima
og kom þangað aftur, þegar
sprengingin var um garó gengin, •
hafi látist af ósýnisgeislum. Ef
þetta er rétt, þá hefir fólkið kom-
ið um leið og sprengingin fór fram.
Það er ekki hætta á því að ban-
vænir ósýnisgeislar haldist við í
rústum borga eftir kjarnasprengju,
og í 99 tilfellum af 100 er óhætt
að fara þangað mjög fljótlega.
Nýtízku stórhýsi eru ágætt skjól
íyrir kjarnasprengjum. Neðstu
hæðir i húsum, sem gerð eru úr
steinsteypu eða járni, ætti að vera
öruggir staðir i sprengjuarásum.
Getur A-sprengja
strafellt heila herdeild?
Það er hugsanlegt, en ófram-
kvæmanlegt. Hersveitir eru venju-
lega dreifðar yfir stórt svæði, og
eru vigstöðvar þeirra oft 5—6 eða
jafnvel 7 mílur á léngd. Þegar þessa
er gætt og eins hins, að hermenn
hafa venjulega skotgrafir til þess
að hlífa sér, þá er ólíklegt að ein
sprengja munch drepa meira en
svo sem 15% af heilli herdeild.
Menn, sem eru i milu fjarlægð eða
meira frá sprengistaðnum, eru
nokkurn vegmn óhultxr.
Hafa kjarnasprengjur
áhrif á veðráttu?
Nei, það er mjög á hinn veginn.
Veðrið hefir mikil áhrif á árangur
kjarnasprengju. í suddarigningu
eða þoku mundi kraftur kjama-
sprengju ekki njóta sin nema svo
sem að hálfu leyti.
ltákettur og flugvclar
Engar rákettur eða sjálfstýrð
flugskeyti hafa enn verið gerð til
þess að flytja kjarnasprengjur.
Mikið hefir þó verið talað um
möguleika á þessu, en það hefir
setið við orðin tóm.
Aftur á móti er líklegt að áður
en langt um líður verði komnar
flugvélar, sem knúðar eru áfram
með kjarnorku. Það er talið vel
hugsanlegt að hafa kjarnorkustöð í
flugvél og sumir gizka á að kjarn-
orkuflugvélar verði komnar árið
1960.
En kjarnorkubilar?
Nei, vér lifum það varla að sjá
bíl knúinn áfram með kjarnorku.
Aftur á móti er vel hugsanlegt að
kjarnorka verði notuð til þess að
knýa járnbrautarlestir í staðinn
fyrir gufuorku. En það veltur allt
á þvi hvað kjarnorkan kostar.
Verði hún ekki ódýrari heldur en
kol eða olia, þá mun mönnum ekki
þykja astæða að breyta um.
Kjarnorka til friðsamlegra
starfa
Leyndin, sem hvílir yfir allri
framleiðslu kjarnorku, hamlar þvi
mjög að kjarnorkan sé tekin í
þágu friðsamlegra starfa. Á með-
an þjóðirnar telja kjarnorkumalin
hernaðarleyndarmál, þá er ekki
við þvi að búast að hægt sé að
koma upp kjarnorkuverum til ann-
ara þarfa. Umsjónarnefnd kjarn-
orkumálanna hefir þó gefið mönn-
um ailar þær upplýsingar er hun
má, en það heíir varla orðið til
annars en þess, að allskonar kynja-
sögur hafa komið á gang meðal al-
mennings um kjarnorkumál yfir-
leitt. Og þar hefir ýmislegt verið
fullyrt, sem ekki á sér neinn stað.
Þó er nú farið að nota kjarnorku
til friðsamlegra starfa, svo sem til
þess að framleiða geislavirk efni til
lækninga, og hér í borg hefir ver-
ið komið upp sérstakri kjarnorku-
miðstöð, sem framleiðir rafmagn
til upphitúnar í húsum. En þess
verður langt að bíða að það verði
almennt að kjarnorkan sé tekin til
upphitunar, nema þar sem kjarn-
orkuver er nálægt. Vegna kostnað-
ar getur það ekki komið til mála
að búa til scrstakar kjarnorku-
miðstöðvar til þess að hita upp eitt
og eitt hús.
Verður kjarnorkan til góðs,
eða aðcins til ills?
Hún getur orðið til hvors
tvcggja. Nú sem stendur hefir ótt-
inn við eyðileggingarmátt hennar
altekið heimitm. En ef einhvern
tíma skyldi koma friður, þá hefir
mannkynið þarna þýðingarmikla
orkulind. Það er eigi aðeins að
hún geti orðið til ómetanlegrar
þlessunar fyrir læknavisindin,
heldur sem orkugjafi á ýmsum
sviðum, og það mun koma sér vel
fyrir þau lönd er ekki eiga vatns-
afl, koi, oliu né aðrar orkuhndir.
(Útdráttur úr grein í „Colhers").
I LLSBÓKINNI
19. april s. 1. misritaðist „norrænum
monnum" i stað „enskum nýlendu-
monnum" i grein Mr. Leo Patrick
Henry (bls. 209). Setmngin a að vera:
„Þær (þ. e. borgirnar) voru fyrst
stofnaður af enskum nýlendumömi-
uxn
Veiztu þetta
A Mjólk og mjólkurafurðir er talinn
fjórði hlutinn af fæðu manna í
Bandarikjunuxn til jafnaðai.