Lesbók Morgunblaðsins - 15.04.1954, Blaðsíða 24

276
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
VEÐURSPÁ FYRIR APRÍL
Gömul veðurspá fyrir apríl segir:
Votviðri mikil i april merkja frjóvsamt
sumar, en hvað lítið sem rignir á upp-
stigningardag, merkir hart veður eftir-
leiðis. Ef veður er þá hreint og klárt,
er það góðs viti.
SÉRHAGSMUNIR
Það var nú tíðindavert, að 28. apríl
1857 náðust og urðu skutlaðir 6 stór-
hvalir á Skagaströnd. Að þessari miklu
björg sóttu menn almennt vestur að
Miðfirði og flestir vestan Vatnanna,
Dalamenn og nokkuð úr Blönduhlíð.
Hér með komu 10 skip af Ströndum.
Varð þar þá hinn mesti manngrúi
saman kominn, sem menn hér í sveit-
um höfðu séð. Hreppsmenn vildu sitja
einir að skurðinum, sem var ofurefli
þeirra, þar margir voru liðléttir og
óviðbúnir. Enginn fekk aðkomandi í
verkið að ganga, þó duglegur og vel
útbúinn væri, fyrstu dagana. Því stóð
skurðurinn yfir viku (alls var skurð-
artíminn 2 vikur, þar til bein og slang-
ur var á land komið) og fyrir það urðu
stórar kasir af þvesti, sem allt var með
fyrsta góður matur, að öllu ónýtt, og
ruddu þeir því seinast í sjóinn með
svívirðingu. (Úr Brandstaðaannál).
PRESTINUM SVARAÐ
Hjá séra Jóhanni Briem í Hruna voru
eitt sinn vinnuhjú, er hétu Einar og
Sunnefa. Þau voru hjón og höfðu áður
búið í Hrunakróki. Sváfu þaú í sama
rúmi. Einhverju sinni var hún að búa
um rúmið, áðúr en háttað var, og var
prestur að ganga um gólf. Tók hann
eftir því, að kerlingin ýtti öllu fiðrinu
í undirsænginni efst í rúmið, þar sem
hún lá, en lét karlinn liggja í gryfju
við stokk fram. Varð presti þá að orði:
„Ekki langar mig til að sofa hjá þér,
Sunnefa.“ Þá sagði kerling og hnussaði
í henni: „O, ætli það eigi fyrir yður að
liggja." (Úr „Sagnaþ. og þjóðs.“)
FRÖNSK SKIPSTRANDA
Nóttina milli 28. og 29. marz 1870
gerði mesta ofviðri af suðvestri með
háa sjóróti. Daginn áður höfðu sézt
óvenju mörg skip að veiðum fyrir
Staðarsveit, en um nóttina rak sex af
/ ÁRNASAFNI
n*f* 0$ ojLx*. ,
i**** <*&*&*** í

. 4 >* ■¥> '
-----i
SÉRA JÓN MAGNÚSSON á Eyri við Skutulsfjörð hefur orðið nafntogaður
fyrir Píslarsögu sína. Hún er eitt af höfuðritum 17. aldar, hræðileg lýsing á
hugarfari manns sem hugði sig píndan af völdum galdramanna, og lengst af
var trylltur af grimmd og heift, en þó annað kastið sæll og bljúgur í trú sinni.
Písiarsagan er ekki til í eiginhandarriti. En til er í Árnasafni (AM 1058, 4to)
bréf frá séra Jóni til nafna síns, Jóns prófasts Sveinssonar í Holti í Önundar-
firði, skrifað 29. marz 1653, hálfu þriðja ári áður en hann varð fyrir þeim
þjáningum sem hann kenndi göldrum. Hér er sýnt niðurlag bréfsins; þar skilar
séra Jón kveðju frá Þorkötlu konu sinni Bjarnadóttur og skrifar nafn sitt
undir.
skipunum á land með Staðarsveit og
Mikiaholtshreppi. Öll brotnuðu skipin
í spón og drukknaði hver maður. Það
mátti svo segja, að öll strandlengjan
frá Skógarnesi út að Búðum væri þakin
braki úr skipum óg mannslíkum. Geng-
ið var á rekann fram eftir öllu sumri,
og um haustið í október rak síðasta
líkið; alls rak 34 lík og voru öll jörðuð
að Staðarstað. (Sögur af Snæfellsnesi).
HÖFÐINGJABRÚÐKAUP
Brúðkaup var á Leirá suður (1761);
vicelögmaðurinn Ólafur Stefánsson ekt-
aði dóttur amtmannsins Magnúsar
Gíslasonar, Sigríði að nafni. Henni tal-
in 4 hundruð hundraða í fasteign, 2
hundruð hundraða í lausafé. Hóf þetta
eður brullup byrjaðist miðvikudaginn
næstan eftir krossmessu, sem var sá 16.
september, og endaðist á fimmtudags-
kveldið næsta á eftir. Það framgekk
með mikilli röggsemd og uppákostnaði.
Mælt var að morgungáfan hefði verið
til hálft annað hundrað dala, sem var
kolskál úr silfri og þar í 60 rd., tetöj
öll forgylt af silfri og kaffikanna með
sama slag, item 12 silfurskeiðar til te-
töja, einnig nokkrir silfurbúnir hnífar.
Fólk reið í burtu flestallt á föstudaginn.
Mál manna var, að þar hefði verið
samankomið alls aðkomandi 1 hundrað
og 30 manns, nema fleiri hafi verið;
þar voru 12 prestar, 8 embættismenn.
(Grst. ann.)
SÉRA EGGERT BJARNASON
sonur Bjarna Pálssonar landlæknis
þótti í meira lagi fljóthuga og þá ekki
svo gætinn. Þegar hann var prestur á
Stóruvöllum, messaði hann eitt sinn á
Skarði eða Kiofa. Átti hann þá að lýsa
með hjónaefnum, en gleymdi því. Þeg-
ar hann er kominn á bak og er að ríða
frá kirkjustaðnum, minnist einhver á
að hann hafi gleymt að lýsa með hjóna-
efnunum. Snýr hann þá hestinum við
og lýsir til heilags ektaskapar, án þess
að stíga af baki, og var það látið duga.
(Sögn eystra).