Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1957, Side 3

Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1957, Side 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 31 kemur Jón Sigurðsson fram á sjón- arsviðið. Grímur birti fyrstu kvæði sín í Fjölni, þýðingu á Alpaskytt- unni eftir Schiller 1839 og fyrsta frumorta kvæðið Ólund, 1844, en síðan nokkur kvæði í Nýjum Fé- lagsritum. Varð haim kunnugur vel bæði Fjölnismönnum og Jóni Sigurðssyni, og með honum og Brynjólfi Péturssyni var ævilöng náin vinátta, en engum var Grím- ur mjög handgenginn eða fylgi- spakur. Kom þegar í ljós hneigð hans að ganga einn sér, en fylgja lítt flokkum. Hefði hann varla rek- izt vel í flokki, þar sem halda átti ströngum aga og umvöndunum. Að því er virðist stundaði hann ekki mjög eftir vinfengi manna. Átti kunningja marga, en fáa vini að því er séð verður. Það fer þó varla hjá því, að Fjölnismenn og stefna þeirra hafi að minnsta kosti vísað Grími veg- inn og víkkað sjóndeildarhring hans, en auk þess kynntist Grím- ur Dönum, sem voru vel að sér í erlendum samtíðarbókmenntum. Þetta nýjabrum tók hug hans svo fanginn, að það nám, sem hónum var ætlað, þokaði með öllu. Þessi stefnubreyting Gríms virt- ist foreldrum hans uggvænleg og var það ekki að undra. Þegar þar við bættist, að hann eyddi fé meira en dæmi voru til um íslenzka námsmenn, var sízt furða, þó að móðir hans ætti andvökunætur og faðir hans væri helzt þess sinnis að kalla hann heim aftur, þó að sá kostur væri ekki heldur góður og snerti illa metnað gullsmiðsins, að sonurinn kæmi próflaus til föð- urhúsa. Grímur hélt samt sinni stefnu, þó að öndvert blési, samdi ritgerð um nýja skáldskapinn franska til að prófa, hvað hann dygði, hlaut maklega lof fyrir og fékk ritgerðina gefna út, en for- eldrunum skrifaði hann þóttaleg l bréf og safnaði skuldum án vit- undar þeirra. _____ En þegar óvænlegast horfði fyr- ir þessum unga fagurfræðingi, kom til skjalanna maður, sem án efa hafði hin örlagaríkustu áhrif á alla framtíð hans. Það var Finn- ur Magnússon, leyndarskjalavörð- ur konungs, skáld sjálfur og fræði- maður, en öllu framar dreng- ur góður og góður íslendingur. í krafti embættis síns og virðingar tókst hann það á hendur, sem varla hefði reynzt öðrum fært að greiða úr fjárþörf Gríms og sann- færa föður hans um réttmæti þess, að hann héldi áfram kostnaðar- sömu námi, svo að hann hefði áfram stuðning hans. Þessu erfiði hélt Finnur áfram, meðan kraft- ar entust og kom Grími yfir örð- ugasta hjallann. Árið 1844 varð Grímur Thom- sen magister fyrir rit sitt um Byr- on lávarð og hlaut síðar doktors- nafnbót fyrir sama rit. Var hann þá þegar kunnur rit- höfundur á danska tungu um bók- menntir og um margt í fararbroddi eða jafnvel á undan sínum tíma. Skömmu eftir að Grímur lauk meistaraprófi, hlaut hann af kon- ungi ríflegan ferðastyrk, 1200 dali, og ferðaðist víða um Evrópu 1846 —1848. Sýndist honum nú opnar nýjar leiðir með miklum frama- vonum, og faðir hans gamli lifði það, að þessi sonur hans, sem honum var orðinn dýr, tæki að spila á eigin spýtur (en Þorgrímur andaðist 1849). Varð Grímur starfsmaður í utanríkisráðuneyt- inu danska, fyrst í Brússel og Lundúnum, en hófst síðar í þá stöðu að verða deildarstjóri í verzlunarmáladeild utanríkisráðu- neytisins, en fékk lausn frá emb- ætti 1866 eftir 18 ára þjónustu. Um áhrif þessara ára á Grím er ekki margt vitað, sem öruggt má teljast, en víst er, að margir, bæði landar og aðrir, litu þennan unga, metnaðargjarna íslending með af- brýði, og hann fékk að finna, hve kalt er á hefðarinnar jökultindi. Einmana manni útlendum kann að hafa orðið þessi stjórnarstaða þung og margur róður erfiður. Loks komu pólitískir andstæðing- ar Gríms ár sinni svo fyrir borð, að hann hlaut að hverfa frá störf- um, þótt honum hafi að öllum lík- indum verið það nauðugt, en Grímur var of stoltur til að beygja sig fyrir harðleiknum andstæð- ingum. Þegar hér var komið sögu, mun hugur Gríms hafa tekið að leita til átthaganna. Fluttist hann til íslands 1867. Hafði hann eignazt hinn foma kóngsgarð og æsku- stöðvar sínar, Bessastaði og setti þar bú saman 1868, kvæntist 1870 Jakobínu Jónsdóttur frá Reykja- hlíð. Á Bessastöðum bjó Grímur búi sínu til dauðadags, 27. nóv. 1896. Eftir heimkomuna má segja, að Grími færi líkt öðrum frægum víkingi Agli Skallagrímssyni. Hann var ekki hlutdeilinn um mál manna, þótt hann sæti að vísu á alþingi og gegndi nokkrum öðrum opinberum störfum. Hann átti lengst af samleið með fáum eins og hann sjálfur sagði um Konráð Gíslason: „fiinn ei skyldu sina heldur að heiðra sama og aðrir allt.“ Hér hefur verið stiklað á stóru um ævi Gríms Thomsen. Hann var efalaust í augum samtíðar- manna sinna fyrst og fremst glitr- andi af lærdómi, frama og veg- tyllum. Hann var sá íslendinga, sem hafði first. of farið, séð og

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.