Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1957, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
33
lífinu en kuldann og alvöruna.
Hann á fleiri strengi á hörpu sinni,
þar á meðal glettinn tón og gam-
ansaman, hlátraheim með dverga-
þjóð og jötna og hvers kyns undra-
verum. Þetta sést gleggst í löngu
kvæði, sem kom út að honum
látnum, Rímu af Búa Andríðssyni
og Fríði Dofradóttur, sem ort er
út af Kjalnesingasögu. En hins
sama gætir einnig í mörgum fleiri
kvæðum hans.
Þýðingar Gríms Thomsen eru
margar og merkilegar, bæði úr
grísku og latínu og nýju málunum.
í þeim er að finna sömu einkenni
í máli og líkingum sem öðrum
kvæðum hans. Skal hér aðeins
bent á þýðinguna á Integer vitae,
sem er staðfærð á norðurslóðir af
mikilli snilld.
Kvæði Gríms Thomsen eru ekki
mjög mikil að vöxtum borið sam-
an við ýmis önnur skáld, en þau
eru seinlesin á sama hátt og þau
voru ekki skáldinu neitt flýtisverk.
Mun Grímur hafa verið langminn-
ugur þess, er Hallgrímur Scheving
skrifaði honum um fyrsta kvæðið,
sem eftir hann birtist frumort:
„Að því verður spurt, hver kvað,
er frá líður, en eigi, hversu lengi
var að verið.“
Mörgum hefur þótt kvæði Gríms
hrjúf á yfirbragð og ekki nægilega
kliðmjúk, og verður að láta hvern
og einn um sína skoðun á því.
En eins og öll mikilsháttar lista-
verk, vaxa þau sífellt við nánari
kynni og verða lesandanum æ því
kærari, sem hann les þaii oftar og
með meiri athygli, í kvæðum
Gríms Thomsen má ekki hlaupa
yfir neitt. Þar hefur hvert orð
merkingu, og að baki efnisvali,
setningum, líkingum og orðum eru
djúpar og gaumgæfilegar hugsan-
ir spaks manns. Þar er ekkert gert
vegna rímsins.
Það er tvennt, sem hefur sama
gildi nú og það hafði, þegar Grím-
ur Thomsen orti kvæði sín. Ann-
ars vegar nauðsyn þess að yrkja
eins og íslendingur og sniðganga
ekki þá dýrgripi, sem íslenzkur
andi hefur bezta eftir skilið á liðn-
um tímum. Hitt er að beita stilltri
og kyrrlátri hugsun við öll verk-
efni. Kannski hefur hugsunarleysi
aldrei verið háskalegra en einmitt
á vorum tímum í hverri mynd sem
er. í þessum efnum verður lengi
hægt að læra af Grími Thomsen
skáldi. En nú skulu kvæði hans
tala og þessu máli lokið með for-
mála sjálfs hans að kvæðum sín-
um. Þar sem hann gerir grein
fyrir erindi sínu á skáldaþing.
Víða eru vörður reistar
á vegum sögu þessa lands
u xörnöldinni fljúga neistar
framtaksins og hraustleikans.
Rétt er vörður við að hressa,
vcginn svo að rati þjóð,
og bindini í að binda þessa
björtu neista úr fornri glóð.
Svipi að vekja upp aftur alda
andans rekja spor á sjót,
og fyrir skyldum skuggsjá halda,
c-f skyldi finnast ættarmót,
hvort lifs er enn í laukum safinn
laufguð enn hin forna þöll,
eða blöðum bóka vafin
blóm eru sögu þomuð öll.
c —?
UNG borgarstúlka var á ferð upp í
sveit og sá þar ýmislegt nýstárlegt,
að henni þótti.
„Nei, en hvað þetta er skrítin kýr“,
sagði hún. „Og hvernig stendur á
því að hún hefir engin horn?“
Bóndi: „Jú, sjáið þér til, sumar kýr
fæðast hornalausar og fá aldrei horn,
aðrar fella homin, og stundum sögum
við þau af þeim. Það eru margar
ástæður til þess, að kýr hafa ekki
horn, en hér er ástæðan sú, að þetta
er ekki kýr, heldur er það hryssa".
Kennslukonan sýnir börnun-
um myndir af Maríu, Jósep og
Jesúbaminu í jötunni. Þá segir
ein telpan stórhneyksluð:
— Ekki eiga þau hús og ekki
vöggu, en samt þykjast þau hafa
efni á því að láta mynda sig.
. — o —
Mamma las upphátt um Tarz-
an fyrir Pésa litla áður en hann
færi að sofa. Allt í einu rís Pési
upp og segir:
— Nei, nú skrökvarðu,
mamma, það stendur hvergi í
bókinni að Tarzan þyki gott að
þvo sér“.
— o —
— Ef það er eitthvað, sem þú
þarít að vita, þá skaltu bara
spyrja mig, sagði pabbi við
Steina, sem stritaði við að læra.
— Jæja, segðu mér þá, getur
naut haft kálfsfætur?
— o —
Aðkomumaður er í stórborg,
rekst þar á strák og segir við
hann:
— Geturðu gert svo vel og sagt
mér hvar Strandgatan er?
— Já, eg get það, en hvað fæ
ég fyrir?
— Hérna hefirðu krónu.
— Þakka þér fyrir, sagði
strákur. — Þú stendur á miðri
Strandgötunni.
— o —
Strákur háskælandi niðri á
bryggju. Prestinn ber þar að.
— Hvað gengur að þér, dreng-
ur minn?
— Stóri strákurinn þarna henti
brauðsneiðinni minni í sjóinn.
— Með vilja?
— Nei, með pylsu.
— o —
— Hverjum finnst þér hann
litli bróðir þinn líkur?
Sigga litla: — Hann er eins og
mamma um augun, eins og pabbi
um nefið og eins og afi um
munninn, því að hann hefir eng-
ar tennur.
★
Mamma er að gefa litla bróð-
ur að sjúga og Stína horfir lengi
á og er að velta einhverju fyrir
sér. Seinast segir hún:
— Mamma, hvernig ferðu að
því að láta á brjóstin?
i
i