Lesbók Morgunblaðsins - 20.10.1957, Síða 11

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
543
á milli sjá. En mannfall var meira
í liði Vilhjálms og brátt tóku menn
hans að örvaenta um sigur. Vil-
hjálmur hvatti þá til dáða og
brauzt fram í broddi fylkingar i
hverju áhlaupinu á fætur öðru.
Hinn spænski gæðingur hans féli
undir honum og Vilhjálmur hvarf
í þröng bardagans. Sú saga komst
þegar á kreik að hann væri fallínn
og við það misstu margir menn
hans móðinn og tóku til fótanna til
að flýja burt af vígvellinum. Vil-
hjálmur varð var þeirrar skelfing-
ar, sem greip menn hans og mitt
í bardaganum svipti hann hjálmin-
um af höfði sér, svo að allir mættu
sjá hann glöggt og hrópaði til
manna sinna: „Hugleysingjar:
Hvers vegna flýjið þið! Hér sjáið
þið mig! Dauðinn er að baki ykkar,
en sigurinn framundan. Ég er á lífi
og með Guðs hjálp mun eg sigra“.
Orð Vilhjálms og framganga hafði
tilætluð áhrif á menn hans og óx
þeim mjög ásmegin við að sjá
höfðingja sinn í fullu fjöri mitt í
átökunum.
En það leið á daginn og Eng-
lendingar stóðust öll áhlaup í vígi
sínu. Vilhjálmur, sem sagður var
sameina í fari sínu hugrekki ljóns-
ins og slægð refsins, tók því að
beita brögðum. Lét hann nokkurn
hluta liðs síns gera sér upp flótta
frá víginu. Englendingar létu
blekkja sig og nokkur hluti þeirra
þusti út fyrir víggirðinguna til að
veita Normönnum eftirför. En það
hefðu þeir ekki átt að gera, því
jafnskjótt sneru hinir flýandi við
og réðust á þá. Áætlun Vilhjálms
hafði staðizt og Englendingar
guldu mikið afhroð fyrir að hafa
látið narra sig. Meginher Englend-
ingá hélt þó velli á hæðinni og varð
-ist af kappi, svo að ekkert útlit
var fyrir að knýja mætti fram úr-
slit þennan dag.
Lið Vilhjálms var svo ótryggt að
íiauðsynlegt var að láta til skarar
skríða. í hléi, sem varð milli
áhlaupa, skipaði Vilhjálmur bog-
mönnum sínum að skjóta öllum í
einu upp í loftið þannig að örvarn-
ar féllu niður innan girðingarinn-
ar. Þeir gerðu svo og örvamar
skullu sem haglbylur yfir menn
Haralds Guðnasonar. Margir særð-
ust og féllu. Konungurinn leit upp
og í því nálgaðist banvæn ör, sem
lenti í auga hans og varð hans bani.
Þegar foringinn var fallinn, varð
fátt um vamir og sigruðu innrásar-
menn auðveldlega í þessari sögu-
frægu orrustu. Síðasti engil-sax-
neski konungurinn var fallinn og
ríki hans liðið undir lok. Normann-
ar urðu ráðandi í Englandi og Vil-
hjálmur bastarður varð konungur.
Eftir hina örlagaríku atburði við
Hastings varð til nýtt England.
En herferð Vilhjálms bastarðar
er síðasta innrásin, sem gerð hefur
verið með árangri á England.
Regndropar mældir
VEÐURFRÆÐINGAR háskólans í
Michigan, hafa fundið upp áhald, sem
maelir stærð regndropa, allt frá úða
sem ekki er nema svo sem 2/1000 úr
þumlungi að þvermáli og upp í stærstu
regndropa. Alls getur þetta áhald talið
um 180.000 dropa á klukkustund. Er
sagt að með þessu móti verði hægt að
afla margskonar upplýsinga, sem að
gagni geta komið.
Regnskúrir eru mjög mismunandi,
sumar eiga mikinn þátt í því að eyða
jarðvegi, aðrar bera með sér mikið af
ryki og þar á meðal geislavirkt geim-
ryk, og mikill munur er á því hvernig
þær endurvarpa radarbylgjum.
Talið er að milljón vatnseindir úr
loftinu þurfi til þess að mynda meðal-
stóran regndropa, og veðurfræðingarn-
ir segja, að veðurfræðinni sé mikil
nauðsyn á að vita hvernig náttúran
fari að því að sameina milljónir
milljóna af vatnseindum í tugmilljón-
ir regndropa í einni skúr. En þetta
áhald muni hjalpa til að ráða þá gátu.
Alagableftir
Hóll hjá Eyri
BÆRINN EYRI, sem Eyrarsveit á
Snæfellssnesi er viö kennd, hefir
haft ýmis nöfn. Öndverðeyri og
Eyri er hún kölluð í Landnáinu,
síðan fær hún nafnið Hallbjarnar-
eyri og um tíma var hún kölluð
Hospítalseyri, meðan holdsveikra-
spítalinn var þar (stofnaður 1652).
Á Hallbjarnareyri var áður bæn-
hús og sér enn móta fyrir því og
kirkjugarði. Þar voru tvær hjáleig-
ur, er hétu Traðir. Milli þeirra
gengur fram hóll úr Eyrarfjalli og
er hann grasi gróinn. Efst á hon-
um er blettur, sem ekki má slá, og
ekki má heldur tjóðra þar neina
skepnu.
Einu sinni fluttist bóndi að Hall-
bjarnareyri. Trúði hann ekki á álög
-in og ákvað að slá hólinn. En rétt
áður en úr því yrði, dreymir hann
að til hans kom aldraður og grá-
skeggjaður maður og kvað vísu:
Ef þú hárið heya mitt
hyggur þrár að skerða,
þá mun árið annað hitt
ei til fjár þér verða.
Bóndi skeytti ekkert um þetta,
en sló hólinn. Til vonar og vara
hafði hann þó heyið af honum sér.
Um vorið var það gefið kúnum, og
drápust þær þá allar. Eftir það sló
hann ekki hólinn og mun hana
ekki hafa verið sleginn síðan.
Um 1913 bar það við, að bóndi
sá er þá bjó á Hallbjarnareyri, lét
tjóðra heimalning uppi á hólnum.
Rétt á eftir dettur lambið, en var
jafnharðan reist við. Fór svo þrem
sinnum. En er að var komið í sein-
asta skjpti, var lambið síðubrotið.
Var það þá leyst og ekki haft þar
lengur. (SÖgn að vestan)