Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1958, Page 8

24
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þessar myndir fundust í gröf Beni Hasan, sem var höföingi í Egyptalandi um 2000 fyrir Krist.
Fornleifarannsóknir staðfesta
ENGUM fræðigreinum hefir fleygt
svo mjög fram á síðustu árum sem
eðlisfræði og fornleifafræði í
Palestínu, sagði dr. William F.
Albright nýlega. Hann er prófes-
sor við John Hopkins háskólann í
Bandaríkjunum og einn af mestu
fræðimönnum Bandaríkjanna.
Og það má segja með sanni, að
rannsóknir seinustu ára hafa leitt
í ljós stórmerkilega fræðslu um
fornar þjóðir og lönd, svo sem
Assyríu, Babyloníu og Ur í Kaldeu.
Ennfremur forna staði, sem nefnd-
ir eru í Biblíunni, svo sem Jerikó,
Hazor, Tirzah, Shechem og Gibeon.
Fornleifarannróknirnar, sem farið
hafa fram á þessum stöðum, hafa
varpað ljósi yfir sögu hirðingj-
anna, sem frá eru komin þrjú merk
trúarbrögð, Gyðingatrú, kristin
trú og Islam (eða Múhameðstrú),
og auk þess „bók bókanna", sjálf
Biblían.
— O —
Fyrir rúmum 20 árum voru Be-
dúínar að taka gröf í Sýrlandi, og
komu þeir þá niður á líkneski úr
steini. Franskir vísindamenn fóru
þá á staðinn og þar grófu þeir upp
rústir borgarinnar Mari, sem hefir
legið á kafi í sandi um þúsundir
ára. Þetta var blómleg borg frá því
um 3000 fyrir Krist og þar til um
1700 f. K. að Hammurabi konung-
ur í Babylon, lagði hana* í auðn.
Þarna fundust rústir konungshall-
ar, þar sem verið hafa 300 herbergi
og náð yfir sjö ekrur lands, svo að
hún hefir ekki verið neitt smá-
smíði. Þar fundu Frakkar rúmlega
20.000 áletraðar leirtöflur. Meðal
annars sem á þessum töflum stend-
ur, eru nöfn á ýmsum stöðum í
Mesopotamíu, sem horfnir eru
fyrir löngu, svo sem Nokhur, Til
Turakhi, Sarugi og Phaliga en það
virðast vera sömu nöfnin og á for-
feðrum Abrahams í 1. Mósebók:
Nahor, Terah, Serug og Peleg. Á
þessum töflum er og oft minnzt á
borgina Haran, þar sem Biblían
segir að ættfeður Gyðinga hafi
dvalizt.
Nú er það kunnugt að um 2000
f. K. ruddist semitiskur þjóðflokk-
ur, sem Biblían nefnir Amoríta, inn
í hið frjóvsama land, er liggur í
boga frá Palestínu að Persaflóa
Það er einnig kunnugt, að Haran
var helzta borg Amoríta um þær
mundir er forfeður Gyðinga voru
þar. Amoríta-nöfnin Abamram og
Jakob-el virðast vera hin sömu og
Abraham og Jakob í Biblíunni. Og
leirtöflurnar frá Mari geta einnig
oft um óaldarflokk, sem nefndur
er Benjamínítar.
Af þessu hafa fræðimenn dregið
þá ályktun, að nöfn forfeðra Abra-
hams eins og þau eru í Genesis, sé
nöfn á ættbálkum og Semítar hati
kent vissa staði við þá.
Að lokum fóru ættfeður Gyð-
inga frá Haran og leituðu til Palest
-ínu. Þar lifðu þeir hirðingjalífi
nær 2000 árum f. K. Þeir áttu
hjarðir nauta, sauðfjár og geita og
fengu þar af allar lífsnauðsynjai
sínar. Þeir höfðust við í tjöldum,
sem gerð voru úr geitarhárum og
þeir voru á sífelldu flökti fram og
aftur eftir árstíðum, til þess að
sæta þeim högum, sem beztir voru
í gröf egypzks höfðingja, sem hét
Beni Hasan, er mynd af nokkrun
semitiskum hirðingjum frá Palest
ínu, og mun hún vera frá því um
1890 f. K. Þar sést að sumir eru að-
eins í stuttpilsum, en sumir eru i
lausum kyrtlum, sem slegið er yfii
aðra öxlina, en hin öxlin er ber
Þeir bera flutning sinn á ösnum,
eins og forfeður Gyðinga gerðu
Einn er með hörpu og bendir það
til þess að þessir hirðingjar hafi
verið hljómelskir.
Saga Jóseps, sem seldur var tii