Lesbók Morgunblaðsins - 02.02.1958, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
41
Hér sjást Gyðingabændur vera að plægja akra sina á Harmageddon, þar sem
Opinberunarbókin segir að úrslitaorustan milli hinna góðu og illu afla í heimin-
um verði háð.
að þeir kynni að smiða sér spjót
og sverð. Þess vegna urðu ísraels
menn að sækja hin fátæklegu bu
skaparáhöld sín til Filistea og við
gerðir á þeim, og hafa orðið af
greiða þeim of fjár fyrir. í einni
enskri biblíuþýðingu segir, að þat'
hafi kostað „pim“ að hvessa plóg
járn Vissu menn lengi vel ekk
hvað þetta þýddi, en fornleifa-
rannsóknir hafa leyst þá gátu. Á
þessum tíma var það venja að vege
gjald og vogareining ísraelsmannf
var sikill, sem samsvaraði 11,4
grömmum. En í fornum heimil-
um ísraelsmanna hefir fundi’ít
minna met, sem hét pim og vai
að þyngd % úr sikli.
Fornleifarannsóknirnar sýna
líka, að járn hefir verið af ákaf-
lega skornum skammti meðal ísra-
elsmanna fyrir daga Sáls konungs.
Og það er ekki fyr en eftir að SaJ
og Davíð hafa hnekkt valdi Fil-
istea, að munir úr járni fara að
verða algengir í húsarústum.
Rannsóknir fornfræðinga hafa
einnig varpað nýu Ijósi á sögu
þeirra Davíðs og Salómons kon-
unga. Með því að bera saman frá-
sagnir Gamlatestamentisins, landa-
fræði og fornleifar þær, er fundizt
hafa, þykjast menn geta fullyrt, að
Davið konungur hafi verið slyngur
hershöfðingi, stjórnmálamaður og
skipulagsmaður. Honum tókst að
skapa ríki, sem náði frá Akabaflóa
og langt austur í sýrlenzku eyði-
mörkina, eða langleiðis að Efrat.
Hann kom sér upp stærri her, en
nokkurt ríki á milli Nílar og Efrats
hafði þá. Og með honum hófst gull-
öld ísraelsmanna.
Salómon var aftur á móti ekki
herkonungur. Honum hefir verið
það mest kappsmál að efla menn-
ingu í ríki föður síns, svo að það
stæði þar ekki Fönikíu og Sýrlandi
að baki. Og hann stóð í alls konar
framkvæmdum og fyrirtækjum, til
þess að auðga landið. Hann full-
gerði og musterið fagra, og fekk til
þess frægustu byggingameistara
hiá Hiram konungi í Fönikíu.
Syðst í Galileu er fjallaskarð
nokkurt, sem kennt er við Meg-
iddo Um það hefir frá alda öðli
legið aðalþjóðleiðin milli Sýrlands
og Egyptalands. Er þai vígi gott,
og þess vegna hefir þai oft komið
til átaka og margar orustur verið
háðar þar.
Einn af mestu herkonungum
Eg>pta, Thutmose III., hefir látið
lýsa sigri, sem hann vann þar í
mikilli orustu um 1468 f. K. Hér
vai það og árið 609 f. K. að þeir
Josiah konungur í Júdeu og Necho
farao í Egyptalandi háðu stóror-
ustu, og þar fell Josiah.
Á hebrezku heitir staðurinn
„har Megiddo“, sem þýðir fjallið
Megiddo. En það hefir aftur breyzt
í Harmageddon, og vegna þess hve
margar stórorustur höfðu verið
háðar í þessu fjallaskarði, komst
sú merking í orðið Harmageddon,
að það þýddi stórorusta. í Opinber-
unarbókinni er úrslitaorustan milli
hinna góðu og illu afla í heiminum,
látin fara fram á þessum stað, og
nú táknar Harmageddon seinustu
átök þjóðanna. (Þess má geta hér,
að árið 1918 vann Allenby hers-
höfðingi frægan sigur á Tyrkjum
á þessum stað, en enginn hefir enn
viljað halda því fram að það sé sú
orusta hjá Harmageddon, sem
Opmberunarbókin segir frá).
Af herkænsku sinni sá Davíð
konungur að það mundi vera mik-
ils vert að eiga gott vígi á þessum
stað og hafa þar öruggt lið til
varnar. Árið 975 f. K. lét hann því
reisa þar vígi og setti þar yfir
landstjóra. Salómon . konungur
stækkaði síðar vígið að miklum
mun og lét hlaða umhverfis það
12 feta þykkan virkisvegg úr
grjóti. Á honum voru fjögur hlið,
hvert inn af öðru.
Nú hafa rústir Magiddo verið
grafnar upp, og kom þá í ljós, að
lýsingin á múrveggnum hjá Eseki-
el (40, 5—16) á þar alveg við. Þetta
var fyrsta hliðið er fornfræðingar
fundu og alveg samsvaraði lýsing-
unni á austurhliði musterisins í
Jerusalem. En síðar fannst annað
sams konar hlið í Hazor.
Sérstaka athygli vöktu hesthús-