Lesbók Morgunblaðsins - 02.02.1958, Qupperneq 10

42
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
in, sem fundust í Megiddo. Eftir
stærð þeirra að dæma hefir Saló-
mon haft þarna þrmr stríðsvagna
sveitir og hefir hver sveit haft
40—50 stríðsvagna. Getið er um
hestaeign Salómons konungs í I.
Konungabók, 10, 28—29: „Hesta
sína fekk Solomo frá Egyptalandi,
og sóttu kaupmenn konungs þá í
hópum og guldu fé fyrir, svo að
hver vagn, sem fenginn var sunn-
an af Egyptalandi, kostaði sex
hundruð sikla silfurs, en hver hest-
ur hundrað og fimmtíu. Og á þenn-
an hátt voru og hestar fluttir út
fyrir milligöngu þeirra til allra
konunga Hetíta og kor.unga Sýr
lendinga“. — Á þessu sést að Saló
mon hefir eigi aðeins átt fiölda
hesta, heldur hefir hann einnig
verslað með hesta og vagna.
En fornfræðingar hafa líka upn
götvað annað gróðafvrirtæki Saló-
mons, sem ekki er getið um í Ritn-
ingunni.
Það var árið 1934 að dr. Nelson
Glueck, einn af helztu fornfræð-
ingum þessarar aldar, komst inn í
hið fornboðna land Wadi el Araba.
en það er dalur eða jarðfall mikið
og djúpt, er nær frá Dauðahafinu
til Akabaflóa. í fvrndinni höfðu
ísraelsmenn og Edómítar háð
^veggja alda styrjöld um yfirráð
„Dauðadalsins", eins og hann var
kallaður. Nú langaði dr. Gluck að
komast að því hvers vegna svo
langvinnt stríð hefði verið háð um
þennan dal.
Þar heitir á einum stað Khirbeí
Nahas, eða „Koparrústirnar" og
þar fann hann upnlýsingar þær. er
hann leitaði að. Þarna höfðu um
margar aldir verið koparnámur
mikiar. Fann dr. Glueck þar rústir
af mörgum stórhýsum. bústöðum
námamanna og virkisgörðum, sem
höfðu verið öflugir. Af ýmsum
forngripum, svo sem leirkerabrot-
um, komst hann að beirri niður-
stöðu að mannvirki þessi væri frá
<$»--------------------------------------------------------------------------------------ð>
MÁL MÁLANNA
VÉR höfum verið á hraðri ferð
að því marki, að ná fullkomnu
valdi á umhverfi voru. Skepnan,
sem skreiddist niður úr tré, eða
út úr helli fyrir nokkrum þús-
undum ára, er nú komin að þvi
að hefja furðuleg Ierðalög.
En það eru ekki þessi ferðalng
sem mestu varða. Haldið þið að
við verðum nokkuð sælli fyrir
það að stíga fótum á bakhlið
tunglsins, eða spígspora um slétt
urnar á Marz?
Nei, það er ekki eftirsókhar
verðast að komast til Marz, eða
rannsaka hringa Satúrnusar. Öilu
öðru nauðsynlegra er að skilja
hug og hjarta mannsins, hverfa
frá illindum og eyðileggingu, en
vinna að framþróun og bróður-
kærleika.
Eins og nú horfir í heiminum
er það augljóst að vér höfum
ekki náð eins miklu valdi yfu
sjálfum oss eins og náttúrunni
Vér höfum nú tæki til þess að
eyða öllu mannkyni og menn
ingu, en vér höfum ekki fundið
örugga leið til þess að komasl
hjá þessu. Sannleikurinn er sá
að margir eru ekki enn komnir
niður úr trjánum né út úr hell-
unum.
Nú verður að hætta öllum
barnaskap að taka upp háttu vit-
urra, þroskaðra og góðra manna
Allir verða að leggjast þar á eitt.
hvern flokk sem þeir fylla, og
hverja trú sem þeir játa. Annar<
er dauðinn vís. — (Úr ritstjórn
argrein í „New York Times“)
<i;-----------------------------«>
10.—6. öld f. K., og að starfsemin
þar hefði verið í mestum blóma á
dögum Salómons konungs.
Um þetta sannfærðist hann þó
enn betur, er hann fann margar
fleiri námur í dalnum, er allar
höfðu verið reknar á sama tíma.
Það var auðséð að þarna var um
svo stórkostlegt fyrirtæki að ræða
að enginn hefði getað staðið fyrir
því annar en ríkisvald og er þá
ekki um annað að ræða en stjórn
Salómons konungs.
Þar sem Wadi el Araba nær út
að Akabaflóa eiga Gyðingar höfr
sem heitir Eilat. En skammt þaða
átti að vera hin forna höfn Ezior
geber, sem Biblían segir að haf
verið skipahöfn Salómons, og þaf
an hafi hann sent skip sín út :
Rauðahafið í verslunarerindum ti
Arabíu og Afríku. Þar hafði áðu
fundizt sanddyngja skammt fr.
stróndinni, þar sem líkur voru ti
að mannvirki væri undir, en ekk,
verið rannsakað neitt. Þegar Gli
eck kom þangað fann hann þa
þegar leirkerabrot, sams konar o;
þau, er hann hafði fundið í kopar
námunum. En þegar hann fór ai
grafa þarna, var þar engin forr
hafnarborg, heldur fann hann þar
forna málmbræðslu, hina fuh
komnustu sem fundizt hefir
Austurlöndum frá þeim tíma
Mátti sjá, að þetta hafði verið tai
inn mikilvægur staður á sinni tíð
því að hann var umgirtur háum
virkisgarði með þreföldu hliði.
Þarna stendur jafnan vindstroka
norðan úr dalnum, og með hugvit
samlegum útbúnaði höfðu menn
notað vindinn til þess að blása i
eldana. Glueck taldi þetta mann
virki vera frá 10. öld f. K. og svo
mikið fannst honum til um það, að
hanri gaf því nafnið „Pittsburgh i
Palestínu“ Sá sem átti námurnai
uppi í dalnum, hefir einnig átt
þessa málmbræðslu, og hér sést, að
auk alls annars, sem Salómon kon-
ungi hefir verið talið til frægðai
hefur hann verið „koparkonung-
ur“ síns tíma.
Reyksíur þær, sem nú er farið að
nota í sígarettum, eru ekki fullnægj-
andi sem vörn gegn krabbameini. Dr.
E. L. Wynder við Sloan-Kettering
Institute í New York hefir nýlega lát-
ið svo um mælt, að nauðsynlegt muni
verða að setja sérstök lög um reyk-
síur, þannig að öruggt sé að þær nái
úr reyknum 40% af nikótín og tjöru.
að minnsta ko»tL