Lesbók Morgunblaðsins - 28.02.1960, Síða 2

102
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
hetjur, sem okkur langaði til að
líkjast, eða þá verða þeim meiri.
Þess vegna þráðum við það öllu
öðru fremur, að komast á þann ald-
ur, að við mættum sjálfir fara út
í heiminn að leita okkur fjár og
frama.
Og svo rann upp sú mikla stund
1887 að eg átti að fara í útver. Þá
var eg sextán ára að aldri. Sam-
ferðamaður minn var ungur maður
af næsta bæ, Leifi í Skurðbænum.
Hann var víst fimm árum eldri
en eg, fjörmikill og skemmtilegur.
Hann hafði farið þrjár útversferð-
ir suður áður, og var því orðinn
volkinu vanur. Um þetta leyti var
Brynjólfur Guðmundsson bóndi á
Litlu Heiði í Mýrdal, á ferð í Með-
allandi. Hann var að sækja reka-
timbur, sem hann hafði keypt þar,
og bar á fimm hestum. Honum átt-
um við að verða samferða. Svo
slóst og í ferðina ungur piltur, sem
Jóhann hét; hann hafði áður verið
vermaður og því öllu vanur.
Týnd er lestin öll
Við lögðum á stað úr Meðallandi
23 vikur af sumri og vorum kallað-
ir haustmenn, samkvæmt þeirrar
tíðar málvenju. Allir vorum við
gangandi og bárum fatnað okkar
og férðanesti. Vorum við reiddir
yfir Kúðafljót og gistum í Álfta-
veri um nóttina. Ekki var sú dag-
leið lengri.
En næsta dag var lagt á Mýr-
dalssand og þá var Brynjólfur
sjálfkjörinn fararstjóri. Hann bætti
farangri okkar ofan á milli á
klyfjahestum sínum, svo að við
vorum lausir og liðugir. Gekk nú
allt að óskum í fyrstu en er við
komum á miðjan sandinn, gerði
austan stórviðri með úrhellisrign-
ingu og helzt það veður þann dag
allan. Vöxtur kom þegar í öll vötn
og tafði það okkur, en hitt var þó
ef til vill enn verra, að í rigning-
unni blotnuðu öll ólarreipi svo, að
hnútar runnu af og klyfjarnar fellu
af hestunum. Vorum við altaf að
gera að og láta klyfjarnar upp að
nýu. Gekk því ferðalagið seint.
Áfram miðaði þó þar til við kom-
um í Vatnsársund. Svo heitir gil,
sem liggur austur á milli Stakks
og Arnarstakksheiðar. Eftir því
rennur á, sem kemur úr Heiðar-
vatni, en hjá því standa Heiðar-
bæirnir.
Þegar við komum í Vatnsársund
tók gamanið fyrst að grána fyrir
alvöru. Nú var komið myrkur,
vegurinn brattur og varð nokkrum
sinnum að fara yfir ána, en 1 henni
beljandi vöxtur. Fór nú ofan af
hestununi hvað eftir annað. Við
leituðum í myrkrinu að klyfjun-
um, fundum sumar, en sumar ekki
og fór ærinn tími í þessi snúninga.
En svo lauk ,að við týndum eigi
aðeins öllum klyfjunum, heldur
einnig öllum hestunum. Illviðrið
og myrkrið gleyptu það allt sam-
an. En sjálfir komumst við slypp-
ir og illa til reika heim að Litlu
Heiði seint um kvöldið. Var okkur
tekið opnum örmum, föt okkar
þurkuð og bezti beini veittur.
Þegar birti um morguninn og
menn komu út, sást einn af hestun-
um á beit rétt fyrir neðan túnið.
Þessi hestur var kallaður Núpur,
jarpur að lit og hinn mesti stólpa-
gripur. Hann hafði altaf haft for-
ustu í ferðinni og aldrei höfðu
klyfjarnar haggast á honum, og
þarna var hann enn með þær á
bakinu. Nú var gerður út leiðang-
ur að leita þess, sem týnzt hafði,
og fannst allt að lokum.
Lá við slysi í Affallinu.
Þennan dag var för okkar þre-
menninganna heitið að Hryggjum
í Útmýrdal. Þar var maður, sem
hét Jón Bjarnason, og ætlaði hann
að verða okkur samferða suður.
Við bárum farangur okkar á bak-
inu þessa leið, en losnuðum nú við
hann, því að Jón var með hryssu
undir reiðingi og á hana var far-
angrinum tjaslað. Var nú ákveðið
að ná að Hrútafelli um kvöldið.
Lögðum við á stað frá Hryggjum
um hádegi. En þegar kom að Jök-
ulsá á Sólheimasandi, var hún óf ær
með öllu.
Tókum við nú það fangaráð að
fara í Loðmundarsæti og liggja þar
úti um nóttina. Loðmundarsæti er
grasi gróinn hvammur í svonefndri
Yztheiði. Þar á Loðmundur gamli
í Sólheimum að hafa setið á með-
an þeir Þrasi í Skógum veittu
Jökulsá hvor á annan með göldr-
um. Veður var gott, stjörnubjart
en frost, svo að okkur var hroli-
kalt um nóttina. Að morgni var
allt vatn hlaupið fram úr Jökulsá,
svo að hún var nær þur.
Bar nú fátt til tíðinda á ferða-
laginu, nema að stúlka bættist í
hópinn undir Vestur-Eyafjöllum.
Hún vildi fá samfylgd okkar yfir
vötnin, Markarfljót, Ála og Affall.
Degi var tekið að halla er við
komum að Markarfljóti, en veður
hið bezta. Fullorðnu piltarnir þrír
lögðu í fljótið og teymdu Skjónu
Jóns, en stúlkan reið við hliðina á
henni. Eg fór síðastur og helt mér
í taglið á Skjónu mér til stuðnings.
Þannig fórum við yfir Markar-
fljót og Ála og gekk allt vel. En
er við komum að Affallinu var
birtu tekið að bregða og sá ekki
glöggt til vaðs né landtöku. Við
lögðum þó út í og gekk allt vel
að ytri bakkanum, en hann var hár
og brattur þar sem við komum að
honum. Hesturinn, sem stúlkan
reið, hóf sig þegar upp á bakkann,
en hún mun hafa verið því óvið-
búin, og fell aftur af honum niður
í strauminn rétt hjá mér. Mér varð
heldur en ekki bylt við. Eg stóð
þarna í straumhörðu vatni upp i