Lesbók Morgunblaðsins - 28.02.1960, Qupperneq 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
109
sem vildu lenda á þeim hnetti. Það
væri jafn fáránlegt ef farþega
ætiaöi að ienda á annari
stjörnu, eins og ef farþegaskip ætl-
aði að sigla langt upp á land.
Hvernig mun mönnum líða þegar
aðdráttaraflið er horfið? Það verð-
ur auðvitað að venja þá við það
fyrir fram. Samt sem áður getur
þetta orðið mjög þreytandi til
lengdar. Sumum hefir því komið
til hugar að bæta úr þessu á þann
hátt, að geimfarið væri úr stáli, en
menn væri á skóm með segulmögn-
uðum sólum.
Betra ráð er þó að láta ncKkurn
hluta geimfarsins, eða það allt, snú
ast um sjalft sig, en við það mundi
koma fram miðflóttaafl, sem verð-
ur æ öflugra eftir því sem lengra
dregur frá miðbikinu, og við þetta
myndast nokkurs konar aðdráttar-
aíl, menn fá þunga og finnst þeir
vera í eðlilegu umhverfi. Þetta
miðflóttaaíl verður þeim mun öfl-
ugra sem lengra dregur frá mið-
depli, og geimfarið snýst hraðar
um sjalft sig (Sjá teikningu).
Orkugjafar
En hvaða orkugjafa hafa geim-
förin til þess að komast leiðar sinn-
ar?
Bensín er ódýrt, en það er vand-
farið með það og varla á það treyst-
andi. Orka þess er og tiltölulega
lítil. Vetni og flúrblanda er orku-
meira og ekki mikið fyrirferðar. En
hvort tveggja er dýrt, banvænt og
erfitt í meðförum. Grundvallar-
orka bensíns er reiknuð 270 pund
af sekúndubrennslu, en hinna efn-
anna 380 pund. En væri notuð
kjarnorka úr úraníum mundi hún
samsvara 500 pundum. Þetta er
mjög góð orka til langferða og
krefst lítils eldsneytis. En stöðin
sjalf er þung og hætt. við að af
henni stafi hættulegir geislar. Aft-
ur á móti mundi vetniskjarnorka
samsvara 1000 pundum, og geim-
för knúin af henni gæti haldið á-
fram svo að segja endalaust. Þá
hefir mönnum komið til hugar að
hægt væri að nota jón, frumeindir
hlaðnar jákvæðu rafmagni, og gera
ráð fyrir að grundvallarorkan yrði
þá 20.000 pund. Og nú eru vísinda-
menn að fást við vélasamstæðu,
sem veitir margfalda orku, eða allt
upp í 20 miljón pund. Geimfar með
slíkum vélum mundi geta flutt með
sér 300.000 punda punga, ef því
væri ætlað að fara á lága sporbraut
umhverfis jörð, eða 200.000 punda
þunga til tunglsins. Slík geimför
væri ætluð fyrir fjölda farþega og
það ætti að vera hættulaust að ferð
ast með þeim.
Sólin sem orkugjafi
Þá er og gert ráð fyrir því að
nota orku sólarljóssins, sem er stöð
ug og ábyggileg. En fyrst verður
þó að koma geimfarinu út í „tóm-
ið“. Slíkt geimfar verður út búið
holspeglum, sem eru í sambandi við
vatnsgeyma. Hitinn breytir vatn-
inu í gufu og hún knýr svo raíal.
Rafmagnið er síðan notað til þess
að framleiða jón úr sesíum-frum-
eindum, og orka þeirra knýr svo
geimfarið áfram.
Þetta er líklega heppilegasta ráð-
ið á langferðum, því að sólarorkan
er óþrjótandi. Holspeglarnir verða
gerðir úr léttu efni.
Ef flogið er út fyrir sólhverfið,
minkar sólarorkan mjög. En þá
taka aðrar sólir við, og holspegl-
arnir verða látnir taka við orku
þeirrar sólar, sem þá er næst.
Þá má geta þess, að sólarljós hef-
ir nokkurn þunga, og þrýsting þess
mætti nota í staðinn fyrir að breyta
hitanum í rafmagn. Þá þarf enga
holspegla, svo að segja má að þessi
orka kosti ekki neitt. Þessi orka
er ekki mikil, en úti í geimnum þar
sem ekkert viðnám er, mætti nota
hana til þess að knýa geimfarið
áfram, með því móti að láta hana
falla á stóran flöt.
Sem sagt, beztu geimförin munu
nota margskonar orku á ferðum
sínum, og skifta um orkugjaía sitt
á hvað.
í sambandi við hugmyndina um
notkun þunga sólarljóssins, hefir
komið fram tillaga um „seglskip
í lofti“. Þessu seglskipi á að skjóta
út í geiminn, en þar hagræðir það
sér sjalft — tekur ýmist við orku
sólarljóssins, eða lætur hana fram
hjá sér fara. Þetta er nauðsynlegt,
því að á halfum sporbaug sínum
umhverfis jörð fer seglskipið und-
an sól, en hinn helminginn ætti