Lesbók Morgunblaðsins - 03.04.1960, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
183
Breiðafjörð, því að ekki verður það
í framtíðinni talinn vegsauki fyrir
þessa kynslóð, ef íslenzka hafern-
inum yrði útrýmt á okkar árum,
en vitað er nú um tæplega 40 erni
í landinu og hafa þeir allir búsetu
við Breiðafjörð og á Vestfjarða-
kjálkanum.
Leiðin liggur um hraunin, enda-
laus hraun. Það mun ekki nema
um 5% af öllum þessum skaga vera
gróið graslendi. — Hraunin fram-
undan eru: Hvaleyrarhraunið,
Kappelluhraun, Almenningurinn
og Afstapahraunið. Við ökum eftir
sólgylltum veginum, sem apal-
hraunið varpar skuggum og fígúr-
um á. Þessi frostsins vegur hefur
á sér eyðimerkurlit. Hann er gul-
brúnn. En litir vetrarmorgunsins
geta líka verið margbreytilegir.
Þarna er hið opna haf, blátt með
svolitlu hvítu öldusáldri og skjall-
hvítu fannkögri með öllum fjörum.
Á himninum eru hvít ský, en ofar
taka við önnur, sem eru blágráleit
og efst er ljós, tærblár himininn
með fínum, hvítum skýjakembingi.
Blátt og hvítt eru kaldir litir. Þeir
eru íslenzkir litir, og þó er ísland
ekki kalt. Upp frá sjónum liggur
grátt landið með brúnum ýringum.
í grámöttluðu moshrauninu eru þó
á stöku stað grænar skvompur. Þar
kúra sig fjalldrapi og lyng. Rauð
gjallnáman yljar upp febrúarfreðið
landslag.
í Hvassahrauni sjáum við þrjár
stokkendur á lóni, og senn komum
við í Kúagerði. Þá er hálfnuð leið
frá Reykjavík til Keflavíkur. Við
stöldrum við og skoðum fjöll og
fagurt útsýni. Það er mistur á
Fagraskógarfjalli, og Snæfellsnes-
fjöllin eru alveg hulin móðu og
þokubakka. — „Þegar Jökullinn
hreinsar sig í norðanátt, er örugg
austanátt í vændum“, segir Baldur.
— Þeir vita sitthvað um veðrið í
Vesturbænum — og hann heldur
áfram: „í norðanátt gengur ætíð
upp þokubakki á vesturfjöllin, og
skýabakki myndast að baki Skarðs-
heiðar, sem hverfur svo, þegar
norðanáttin gengur niður. Það get-
ur verið von á stólparoki svo lengi
sem skýjabólstri er að baki Skarðs-
heiðar, þótt lítill sé“. —
Það er mikið fuglalíf þarna á
víkinni. Það eru auðvitað mávar
og endur, margs konar endur,
stokkendur og afarfalleg gulönd.
Það er aldeilis skriður á henni, þar
sem hún brunar áfram hnarreist
með sinn stásslega topp. Svo eru
þarna fiskiendur (toppendur) og
mosendur (rauðhöfðarnir). Þá eru
þeir heldur ekki dónalegir, þar sem
glampar á rauðan höfuðbúnaðinn
í sólskininu. Nokkuð langt úti á
tanganum situr smyrill. Baldur
tekur kíkinn og fer að skyggnast
um eftir fálka. Hér með ströndinni
rekst maður nefnilega oft á fálka.
En þá er ekki að sjá í dag, og hefur
að sögn eitthvað minna verið
þarna um þá í vetur. Þær segja
það skytturnar, að það geri snjó-
leysið. Fálkinn hefur sennilega
nóg af mófugli uppi í landinu. Þeir
leita minna til sjávarins, þegar
tíðarfarið er svona milt.
Sjávarfuglinn hefur satt margan
svanginn fyrr og síðar. Á þessum
slóðum voru þeir að rangla þrjú
útilegumannagrey fyrir röskum
tvöhundruð og fimmtíu árum. Þeir
einu, sem sögur fara af á Reykjanes
skaga. Þeir bjuggu í helli hjá Sels-
völlum við Hverinn eina. Leituðu
til sjávarins hér niður á Vatns-
leysuströndina. Menn og fuglar
hafa löngum leitað bjargar við sjó-
inn. Að vísu stálu þeir í leiðinni
einhverju frammi í Flekkuvíkinni.
Saga þeirra varð víst annars aldrei
löng og afrekin ekki stór, en þóttu